پارادوکس اروپایی در جنگ اوکراین

محمود فاضلی، پژوهشگر مسائل بین‏‏ الملل در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: در روز‌های ابتدایی سال جدید میلادی حمایت مقامات سیاسی و نظامی و همچنین نهاد‌های مختلف اروپایی از اوکراین ادامه دارد. جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی اعلام کرد که جنایات جنگی روسیه بدون مجازات نخواهند ماند و حمایت از اوکراین از جانب اتحادیه اروپا تضعیف نخواهد شد.

ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو نیز از کشور‌های عضو خواست تا به ارسال تسلیحات به اوکراین ادامه دهند. او اگر چه مدعی است این ممکن است پارادوکس به نظر برسد؛ اما حمایت نظامی از اوکراین کوتاه‌ترین راه به‌سوی صلح است و پوتین رئیس‌جمهور روسیه باید متقاعد شود که به هدف خود (کنترل بر اوکراین) دست نخواهد یافت و در این صورت احتمال دارد راه‌حل مذاکرات صلح که ضامن بقای اوکراین به‌عنوان یک کشور مستقل و دموکراتیک باشد، مطرح شود.

او که حملات اخیر اوکراین به تاسیسات نظامی در روسیه را کاملا قانونی می‌داند اعتقاد دارد پوتین در تلاش است تا زمستان را به سلاحی علیه مردم غیرنظامی تبدیل کند، این حمله به تاسیسات نظامی با تلفات در میان غیر نظامیان نیست، بلکه یک حمله گسترده به مردم غیر نظامی است؛ زیرا میلیون‌ها اوکراینی از خدمات ضروری حیاتی محروم می‌شوند.

آلمان: اولاف شولتز، صدراعظم آلمان در پیام سال نو میلادی وعده داد که کشورش به حمایت از اوکراین در سال۲۰۲۳ ادامه خواهد داد. به‌باور او، پوتین جنگ تجاوزکارانه امپریالیستی را در مرکز اروپا آغاز کرد؛ اما موفق به فتح اوکراین نشد. اوکراینی‌ها شجاعانه از کشور خود دفاع کردند که تا حدی به لطف کمک‌های ما بوده است. ما با اوکراینی‌ها که حتی درچنین روز‌هایی مانند امروز نمی‌توانند از بمب‌ها و موشک‌ها خلاصی یابند، همدردی می‌کنیم، ما پیامد‌های این جنگ را در زندگی خود احساس می‌کنیم: زمانی که در سوپرمارکت‌ها، در جایگاه سوخت خرید می‌کنیم یا زمانی که قبض‌های برق یا گاز را پرداخت می‌کنیم؛ اما آلمان کشور قدرتمندی است که با نیرو و به سرعت برای آینده امن تلاش می‌کند.

رسانه‌های گروهی آلمان پیش‌بینی می‌کنند نیرو‌های روسیه احتمالا در آوریل سال ۲۰۲۳ حمله گسترده جدیدی علیه اوکراین انجام دهند. دو سناریو برای این حمله ترسیم شده است که برای آن‌ها احتمال بیشتر یا کمتر در نظر گرفته شده است. در هر دو سناریو به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بلاروس دخیل خواهد بود. بر اساس سناریوی نخست، روسیه ممکن است یک حمله گسترده در «دانباس» آغاز کند؛ اما در همین حال نقش ارتش روسیه، استقرار در نزدیکی مرز‌های اوکراین برای یک حرکت منحرف‌کننده خواهد بود. در سناریوی دوم که احتمال آن کمتر اعلام شده است؛ زیرا این حمله بسیار گسترده‌تر است و روسیه برای انجام آن باید منابع عظیمی مورد استفاده قرار دهد و بسیج عمومی اعلام کند، بلاروس وارد یک جنگ علنی علیه اوکراین خواهد شد و به کی‌یف حمله می‌کند و روس‌ها به نوبه خود به سراسر دانباس حمله می‌کنند.

فرانسه: به‌گفته دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین هیچ یک از رهبران اروپایی، به غیر از امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، موضوع ضمانت‌های امنیتی برای روسیه را مطرح نکرده است. مکرون اقدامات مفید بسیاری برای اوکراین انجام داده است تا اوکراین بتواند از خود در مقابل روسیه دفاع کند. بسیاری سفر اخیر وزیر نیرو‌های مسلح فرانسه به کی‌یف را تاییدی بر ادامه حمایت نظامی «مطمئن و مستمر» فرانسه از اوکراین می‌دانند. این سفر نشان می‌دهد حمایت فرانسه در تامین تسلیحات و مهمات برای اوکراینی‌ها و از آن جمله ارائه سامانه‌های عالی دفاع هوایی و زمینی ساخت فرانسه ادامه خواهد یافت.

فرانسه اعتقاد دارد تنها ملت اوکراین باید تصمیم بگیرد که چه زمانی و چگونه مذاکرات را آغاز کند. ما باید درخصوص اینکه جنگ چگونه پایان خواهد یافت، تواضع پیشه کنیم. ما به نوبه خود باید از اوکراین حمایت کنیم، این مانع ما نخواهد شد که مسوولیت و عقلانیت خود را نشان دهیم تا از گرفتار شدن در مارپیچ مرگ جلوگیری کنیم.

انگلیس: بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا اعلام کرد به‌طور رسمی سال آینده ۳/ ۲میلیارد پوند دیگر به اوکراین کمک خواهد شد، مطمئن هستیم که آن‌ها سامانه‌های تسلیحاتی مورد نیاز خود را خواهند داشت، بریتانیا به آن‌ها کمک می‌کند تا آن‌ها از دیگر کشور‌های جهان این تسلیحات را خریداری کنند. بریتانیا همزمان تجربیات و دانش خود برای تامین دفاع هوایی بهتر را در اختیار اوکراین قرار می‌دهد و هر اقدام ممکن برای کمک به اوکراین برای بیرون راندن ارتش روسیه را انجام خواهد داد. باید به جهانیان یادآوری کنیم که چگونه روسیه حقوق بین‌الملل را نقض می‌کند، به‌طور سامان‌مند در جنایات جنگی شرکت می‌کنند، این مهم نباید نادیده گرفته شود که همه ما باید در برابر این‌ها ایستادگی کنیم و اطمینان کسب کنیم که روسیه خواهد فهمید که اگر اقدامات خود را متوقف نکند، تبعات بلندمدت خواهد داشت.

ایتالیا: جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا با اعلام آمادگی این کشور برای ضمانت توافق صلح درخصوص اوکراین اعلام کرد «درباره ضمانت روند صلح در آینده دشواری‌هایی وجود دارند؛ بنابراین من به زلنسکی گفتم که ایتالیا آماده است ضامن توافق احتمالی صلح باشد و آماده مساعدت در این روند است. در حال حاضر هیچ نشانه خاصی وجود ندارد که روسیه خواهان صلح در اوکراین باشد. حمایت از اوکراین شرط کلیدی برای حفظ توازن نیرو‌ها در میدان نبرد و در نتیجه ایجاد شرایط برای صلح است.»

به‌رغم تغییر ائتلاف دولت در ایتالیا و به قدرت رسیدن نیرو‌های راست‌گرا، نباید انتظار تحولات اساسی در خط‌مشی سیاست خارجی این کشور را داشت. مولفه عضویت ایتالیا در اتحادیه اروپا و تعلق او به جامعه آتلانتیکی، در این موضوع در آینده نیز نقش ویژه‌ای را ایفا خواهد کرد و در شرایط برابر، تعیین‌کننده اولویت‌های هر دولت ملی که در این موقعیت قرار دارد، خواهد بود. ایتالیا همان‌طور که انتظار می‌رفت به پیشبرد خط مشی سیاست خارجی در مسیر ائتلاف یوروآتلانتیکی ادامه خواهد داد.

فنلاند: فنلاند یک بسته جدید کمک‌های نظامی به ارزش ۸/ ۲۸میلیون یورو در اختیار اوکراین قرار خواهد داد. ارائه این بسته کمک‌ها بر اساس پیشن‌های شورای دولتی این کشور مورد تصویب قرار گرفت. این یازدهمین بسته کمک نظامی فنلاند به اوکراین است. ارزش کل کمک‌های دفاعی فنلاند به اوکراین با احتساب این بسته کمکی، ۲/ ۱۸۹میلیون یورو اعلام شده است.