پایتخت جدید مصر چگونه جایی خواهد بود؟

فرارو- در یک دشت بیابانی در ۶۴ کیلومتری شرق مرکز قاهره پایتخت تازه‌ای در حال شکل گیری است پایتختی با آسمان خراش‌ها، اقامتگاه‌های مجلل و مراکز خرید که نمایانگر دیدگاه "عبدالفتاح السیسی" از یک مصر مدرن و جذب‌کننده سرمایه‌گذاری است تا شاید به مشکلات آن کشور کمک کند.

به گزارش فرارو به نقل از وال استریت ژورنال؛ با این وجود، اکنون بخش دشوار ماجرا فرا می‌رسد: واداشتن مردم به زندگی و کار در پایتخت تازه تاسیس. مصر قصد دارد بیش از شش میلیون نفر را به منطقه‌ای به مساحت ۶۹۹ کیلومتر مربع که قرار است پایتخت جدید باشد جذب کند. در حالی که سال‌ها تا تکمیل کامل این پروژه فاصله داریم خطوط حمل و نقل آنجا هنوز ناتمام مانده و یک برج تجاری غبار آلود در مرکز شهر دیده می‌شود.

دولت مصر قصد دارد ۴۰ هزار کارمند دولتی را به ناحیه اداری در پایتخت جدید در ماه ژانویه انتقال دهد. برای اجرای پروژه شهر جدید که به عنوان پایتخت اداری تازه مصر شناخته خواهد شد، ده‌ها میلیارد دلار هزینه برآورد شده است. این پروژه محور برنامه سیسی به منظور تبدیل مصر به کشوری مدرن در کنار پروژه‌های زیربنایی مانند گسترش کانال سوئز یک شبکه سراسری از بزرگراه‌ها، پل‌ها و تونل‌های جدید و یک شهر تفریحی در امتداد سواحل مدیترانه خواهد بود.

سیسی علیرغم بحران اقتصادی مصر این پروژه‌های گران قیمت را دنبال می‌کند که هزینه آن صد‌ها میلیارد دلار هزینه برآورد شده است. به گفته شرکت تحقیقاتی آکسفورد اکانامیکس مصر در سالیان آینده با بیش از یک تریلیون دلار بدهی داخلی و خارجی مواجه خواهد شد.

محور اصلی برنامه‌های سیسی برای یک کلان شهر جدید در کرانه قاهره بزرگ جابجایی رابطه و پیوند میان قدرت دولت از مناطق تاریخی نزدیک رود نیل است جایی که ساختمان‌های باستانی در حال فرو ریختن هستند، ترافیک سنگینی وجود دارد و ساکنان متراکم آن منطقه آنجا را به شدت شلوغ و پرازدحام ساخته اند.

منطقه دولتی پایتخت جدید با ردیفی از ساختمان‌ها که تداعی‌کننده معماری مصر باستان است به یک فضای تجمع بزرگ به نام میدان ملت، یک مسجد غول پیکر و یک کاخ ریاست جمهوری منتهی می‌شود. سیسی در ماه اکتبر گفته بود: "تمام مصر باید مانند پایتخت جدید باشد و این چیزی است که باید رویای شما باشد".

این پروژه به طور جدی در سال ۲۰۱۵ آغاز شد زمانی که مقام‌های مصری با مقام‌های امارات متحده عربی برای مشاوره در مورد ساخت و تامین مالی یک شهر جدید در ارتباط بودند. سیسی از اولین مدل برای پایتخت جدید در کنار "محمد العبار" سازنده برج خلیفه در دبی رونمایی کرد.

به گفته "ایمن اسماعیل" رئیس و بنیانگذار موسسه سازنده پایتخت جدید (که البته اکنون از مقام ریاست کناره گیری کرده، اما هنوز به عنوان مشاور با آن موسسه همکاری می‌کند) این مشارکت به سرعت به دلیل اختلاف نظر بر سر شرایط مالی یک سرمایه گذاری مشترک بی نتیجه باقی ماند. پس از آن، ارتش مصر مسئولیت اجرای پروژه را برعهده گرفت و طرح جدیدی توسط توسعه دهندگان محلی طراحی شد که به مراتب کم‌تر برای عابران پیاده مناسب بود و مناطق دولتی، تجاری و مسکونی را از یکدیگر جدا می‌کرد.

پایتخت جدید هم چنین قرار است شامل پارکی به طول بیش از ۲۰ مایل، فرودگاه و دانشگاه‌های متعدد باشد. منطقه تجاری اصلی چندین آسمان خراش از جمله یک آسمان خراش ۷۸ طبقه خواهد داشت که بلندترین آسمان خراش در قاره آفریقا خواهد بود.

از ورودی شهر با طاق‌های عربی برج نیمه ساخته شده در دوردست نمایان است. در یک منطقه مالی جداگانه ساختمان‌های بانک مرکزی مصر و سایر موسسات بانکی دولتی بر روی زمین‌هایی قرار دارند که هنوز آسفالت نشده اند. در توری برگزار شده از سوی دولت در ماه سپتامبر از ناحیه دولتی تعداد اندکی از مصری‌ها در خیابان‌های پایتخت تازه قدم زدند. تعدادی بوته و نخل کاشته شده بود، اما تقریبا هیچ سایه‌ای اطراف "میدان ملت" وجود نداشت.

"سامح العلایلی" استاد برنامه ریزی شهری در دانشگاه قاهره می‌گوید: "دولت پایتخت جدید را ساخت تا بگوید ما دولتی مدرن داریم و شبیه دبی هستیم. در واقعیت، اما این پروژه‌ای برای به نمایش گذاشتن آسمان خراش‌ها و نه رفع نیاز‌های واقعی کشور است".

با این وجود، "ایمن اسماعیل" می‌گوید جمعیت آن شهر بستگی به این دارد که تا چه اندازه بتواند به سرعت تجارت را جذب کند. او بر این باور است که قرار گرفتن شهر در نزدیکی کانال سوئز و طراحی منظم منطقه دولتی کارایی کار را بهبود می‌بخشد. او می‌گوید: "این پروژه برای کشور حیاتی" است.

در بخش مالی کارمندان بانک‌ها و مدیران حوزه دارایی می‌گویند که انتقال تعداد قابل توجهی از کارکنان به پایتخت جدید سال‌ها به طول خواهد انجامید. برخی از شرکت‌ها می‌گویند که منتظر هستند تا ابتدا شاهد نقل مکان تنظیم کننده مالی و بازار سهام مصر به آنجا باشند. اکثر بانک‌های سرمایه گذاری در غرب قاهره حضور دارند جایی که مرجع فعلی تنظیم مقررات مالی و مبادلات مصر محسوب می‌شود.

مقام‌های مصری در تلاش هستند تا سفارتخانه‌های خارجی را متقاعد کنند تا در یک منطقه دیپلماتیک تازه زمین خریداری کنند. چندین دیپلمات خارجی گفتند که سفارتخانه‌های آنان ابتدا باید ببینند که وزارتخانه‌های دولت مصر در شهر تازه مستقر خواهند شد یا خیر. آنان هم چنین می‌خواهند پیش از آن که به این فکر کنند که آیا افتتاح دفتر در آنجا از نظر مالی و لجستیکی مقرون به صرفه است یا خیر شاهد جذب سرمایه تازه باشند.

هنگام ورود به پایتخت تازه با بیلبورد‌های رنگارنگی مواجه می‌شوید که بر روی آن آگهی فروش آپارتمان‌های گران قیمت ذکر شده که برخی از آن آپارتمان‌ها با اقساط چندین ساله به فروش می‌رسند.

"دیوید سیمز" یک برنامه ریز شهری در قاهره می‌گوید که در مورد جذابیت شهر جدید برای مردم عادی مصر تردید دارد. او می‌افزاید: "زندگی در آن شهر مستلزم وجود یک طبقه متوسط بزرگ و رو به رشد با درآمد قابل تصرف زیاد است. چنین طبقه‌ای در حال حاضر در مصر وجود ندارد". مدارس، بیمارستان‌ها و رستوران‌ها در شهر جدید هنوز تکمیل نشده اند و احتمالا برای اکثر مصری‌های فقیر مقرون به صرفه نخواهند بود.

"احمد صلاح" ۳۶ ساله یکی از مقام‌های وزارت ورزش و جونان مصر که چندین بار از پایتخت جدید بازدید کرده، اما دفترش هنوز برای همیشه به آنجا جابجا نشده می‌گوید: "گویی که به سرزمینی ناشناخته پرتاب می‌شوید. دو ساعت و نیم به طول انجامید تا از خانه ام در مرکز قاهره به شهر جدید رسیدم". همسر صلاح نیز کارمند دولت است. آنان انتظار ندارند که توانایی خرید یک آپارتمان را در شهر جدید داشته باشند.

شیوع کرونا و وقوع جنگ در اوکراین باعث افزایش قیمت مواد غذایی و کالا‌ها در سطح جهانی شده است و واردات گندم یارانه‌ای به منظور تامین نان را برای دولت مصر گران‌تر از قبل ساخته است. سرمایه گذاران خارجی میلیارد‌ها دلار سرمایه گذاری را از مصر خارج کرده‌اند وضعیتی که آن کشور را با کمبود دلار امریکا برای واردات کالا‌ها مواجه ساخته و ارزش پوند مصر کاهش یافته است.

این آشفتگی وضعیت مقام‌های مصری را مجبور ساخته تا از امارات متحده عربی، عربستان سعودی، کویت و قطر و هم چنین از صندوق بین المللی پول درخواست کمک کرده تا راه‌هایی برای نجات مالی بیابند. در حالی که موعد پرداخت برخی از سپرده‌ها و وام‌ها فرارسیده تحلیلگران می‌گویند دولت مصر بدهی‌های بیش تری در موعد سررسید دارد و احتمالا باید پول بیش تری جمع آوری کند.

رسانه‌های دولتی مصر در سال ۲۰۱۵ گزارش دادند که تکمیل پروژه پایتخت جدید در مجموع ۴۵ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. "خالد عباس" رئیس آژانس تحت کنترل ارتش که پایتخت جدید را اداره می‌کند گفته است که انتظار دارد هزینه نهایی بیش از تخمین صورت گرفته باشد اگرچه او می‌گوید که نمی‌توان به صورت دقیق اعلام کرد تا چه اندازه بیش‌تر خواهد بود.

عباس تخمین می‌زند که مصر تاکنون بیش از ۲۰ میلیارد دلار برای پایتخت جدید هزینه کرده، زیرا جنگ در اوکراین قیمت مصالح ساختمانی را حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داده است. عباس می‌گوید هیچ کس نمی‌تواند صورتحساب نهایی پایتخت جدید را پیش بینی کند. او می‌گوید:"من مطمئن هستم هزینه برآورد شده از ۴۵ میلیارد بیش‌تر خواهد بود و هر روز تغییر خواهد کرد".