اینجا خطرناک‌ترین مکان روی زمین است!

هوا توفانی است و امواج، به بندر «کی‌لونگ» برخورد می‌کند و وزش باد، ژاکت «چِن وِن‌چین» را تکان می‌دهد. او با مو‌های خاکستری‌اش که از باران خیس شده است، به کشتی‌هایی اشاره می‌کند که در اسکله، در میان امواج حرکت می‌کنند. تعدادی از ماهیگیران به‌زودی راهی دریا خواهند شد بدون اینکه بدانند آیا می‌توانند کالا‌های خود را بفروشند یا نه. توفان، کمترین نگرانی چن است.

کی‌لونگ در شمال شرقی تایوان واقع شده است. دریانوردان و صیادان در معابدی گل‌آذین‌شده، برای صید فراوان دعا می‌کنند. چن کاملا با آب‌های اینجا آشنا است، چون اولین قایق‌اش را در بیست‌وچندسالگی خریده است. او حالا در سن ۵۹ سالگی، رئیس انجمن صیادان شهر است و با مشکلی روبه‌رو است.

چن که حالا در انبار بندری از باران پناه گرفته، می‌گوید، سال گذشته حدود ۸۰ درصد از این ماهی‌های صیدشده به چین فرستاده شد و پارسال روزانه ۱۳ کانتینر در بندر آماده انتقال ماهی‌ها بود. اما اخیرا، دولت چین واردات ماهی یال‌اسبی را به‌همراه صد‌ها محصول دیگر تایوانی ممنوع کرده است. بسیاری در اینجا معتقدند که این یک اقدام انتقام‌جویانه سیاسی است. چن می‌پرسد: «چه کسی قرار است این ماهی‌ها را بخرد؟ ماهیگیران نمی‌دانند که چرا آن‌ها بازیچه سیاست شده‌اند.»

درگیری تایوان در ماه‌های اخیر تشدید شده است. رهبری چین آشکارا این کشور جزیره‌ای را که پکن آن را استانی جداشده از خود می‌بیند، تهدید می‌کند. پس از سفر نانسی‌پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایپه در ماه آگوست، پکن با تحریم‌های اقتصادی و مانور‌های نظامی در دریا واکنش نشان داد و نیروی دریایی چین بیش از هر زمان دیگری به سواحل تایوان نزدیک شد. تقریبا هر روز یا هواپیما‌های بدون سرنشین از خاک اصلی چین در سراسر تنگه تایوان به پرواز درمی‌آیند یا هواپیما‌های جنگی چینی با سروصدای زیاد رد می‌شوند یا کشتی‌های جنگی به ساحل نزدیک می‌شوند. چین نه‌فقط بزرگترین شریک تجاری تایوان است، بلکه بزرگترین تهدید این کشور هم است.

چین با موضع‌گیری تهاجمی خود، ایالات‌متحده‌آمریکا را به چالش می‌کشد؛ آمریکایی که مدت‌هاست مسلط‌ترین قدرت در اقیانوس آرام بوده و به‌لحاظ سیاسی و نظامی از تایوان حمایت می‌کند. شی‌جین‌پینگ، رهبر چین در حاشیه اجلاس اخیر گروه ۲۰ به جوبایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا هشدار داد که از دخالت در امور داخلی چین خودداری کند. شی گفت که «اتحاد مجدد» با تایوان آرزوی مردم چین است. در داخل کشور، پیام شی حتی کمتر محتاطانه بوده است. شی‌جین‌پینگ در کنگره حزب کمونیست در ماه اکتبر گفت، در صورت لزوم، اتحاد مجدد تایوان باید با قدرت پیش برود. در تفکر او، «جوان‌سازی ملی» چین باید تایوان را هم شامل شود و اگر تایوانی‌ها نمی‌خواهند بخشی از آن باشند، باید مجبورشان کرد.

بسیاری از تایوانی‌ها به چنین تهدید‌هایی با خویشتن‌داری واکنش نشان می‌دهند. آن‌ها مردمی هستند که پیش‌تر، بحران‌های متعددی را پشت سر گذاشته‌اند. مردم تایوان اجازه نمی‌دهند تنش‌های سیاسی به زندگی روزمره آن‌ها برسد. کارمندان اداری در تایپه، پایتخت تایوان را با مترو به سمت محل کارشان می‌روند، آشپز‌ها مانند همیشه غذا‌های خود را آماده می‌کنند. یک زن جوان می‌گوید: «کجا می‌توانیم برویم؟ اینجا یک جزیره است.»

«خطرناک‌ترین مکان روی زمین»؛ مجله خبری بریتانیایی اکونومیست، اخیرا تایوان را این‌گونه توصیف کرده است، اما اگر به این کشور بروید، به‌نظر نمی‌آید آنجا آنقدر‌ها هم خطرناک باشد. اگر با دوچرخه در اطراف کاخ ریاست‌جمهوری در تایپه بچرخید، تعداد درختان نخلی که می‌بینید، بیشتر از سربازان است. اما در عین حال احساس ناراحتی فزاینده‌ای را هم می‌توان در هوا استشمام کرد. بسیاری از مکالمات ناگهانی میان مردم، با این سوال شروع می‌شود: «فکر می‌کنید جنگ خواهد شد؟»

این ترس‌ها با حمله روسیه به اوکراین ایجاد شد، اما با مانور نظامی چین تشدید شده است. شرکت خصوصی «کوما آکادمی» در رشته‌هایی مانند جست‌وجوی سرپناه در زمان جنگ و استفاده از بانداژ روی زخم‌ها در حال برگزاری کلاس‌های آموزشی است و دوره‌های آن‌ها از همیشه کامل‌تر است. در همین حال، آژانس‌های صدور ویزا از ماه تابستان به بعد، تعداد فزاینده‌ای درخواست در مورد چگونگی گرفتن پاسپورت خارجی دریافت کرده‌اند. با این حال، هیچ‌کس نمی‌داند که چه اتفاقی در آینده نزدیک روی خواهد داد، به‌طوری‌که حتی در درون خانواده‌ها، دیدگاه‌ها متفاوت است. افراد مسن‌تری مانند چن‌ون‌چینِ ماهیگیر هستند که معتقدند در نهایت، این موضوع به‌طور صلح‌آمیز، حل‌وفصل خواهد شد. هنگام غروب است و طوفان در بیرون ادامه دارد؛ چن در رستورانی راه می‌رود که در آن، کاپیتان‌های تایوانی با خدمه چینی‌شان غذا می‌خورند. او در میان سروصدای رستوران، می‌گوید: «بقیه جهان ممکن است فکر کنند که ما در ترس زندگی می‌کنیم. اما زندگی ادامه دارد.» او می‌گوید که زوج‌ها هم با هم دعوا می‌کنند: «ما مثل یک خانواده در دو طرف تنگه تایوان هستیم.» بیشتر تایوانی‌های جوان دیدگاه متفاوتی دارند. آن‌ها برخلاف پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایشان، روابط نزدیکی با سرزمین اصلی چین ندارند و این ارتباط زیادی با تاسیس تایوان امروزی که با یک جنگ داخلی آغاز شد، دارد.

ریشه‌های یک درگیری

پس از تسلط کمونیست‌ها بر پکن در سال ۱۹۴۹ به رهبری مائوتسه‌تونگ، حدود دو میلیون نفر از سرزمین اصلی چین به تایوان گریختند. آن‌ها ارتش شکست‌خورده کومینتانگ به فرماندهی چیانگ کای‌شک را دنبال می‌کردند. او یک دیکتاتوری ناسیونالیستی را در تایوان ایجاد کرد و در مقابل کمونیست‌ها ایستاد. هر دوی آن‌ها یعنی هم مائو تسه‌تونگ و هم کومینتانگ ادعا می‌کردند که نماینده تمام چین هستند. در دهه ۱۹۸۰ بود که کم‌کم دموکراسی در تایوان جای پای خود را سفت کرد.

بسیاری از تایوانی‌های جوان‌تر، برخلاف پدربزرگ و مادربزرگ‌شان که سال‌های کودکی خود را در سرزمین اصلی چین گذرانده‌اند، پیوند عاطفی زیادی با خاک چین ندارند و برخلاف والدین‌شان که در سیستم استبدادی که توسط چیانگ کای‌شک ایجاد شده، بزرگ شده‌اند، آن‌ها کشور خود را به‌عنوان کشوری با دموکراسی در حال شکوفایی می‌شناسند.

«هوانگ یینگ وِی» می‌گوید: «من عاشق وطنم هستم» با توجه به شور و اشتیاقی که در صدا و چهره او وقتی در مورد آزادی و حقوق شهروندی صحبت می‌کند، دیده می‌شود، باور کردن حرفایش دشوار نیست. هوانگ یک دانشجوی ۲۲ ساله جامعه‌شناسی است که برای آنکه مو‌های بلند و مشکی‌اش در صورتش نیاید، موهایش را با کش می‌بندد. در اندیشه و نگاهش به جنگل نیمه‌گرمسیری است که از پنجره‌های کتابخانه دانشگاه دیده می‌شود. هوانگ می‌گوید: «چین، چین است و تایوان، تایوان.»

کمتر کشوری در آسیا هست که به اندازه تایوان مترقی باشد. وضعیت زنان در اینجا بهتر از کشور‌های همسایه است و تعداد کرسی‌های آن‌ها در پارلمان، بیش از کشور‌های هم‌جوارشان است. در سال ۲۰۱۹ حق ازدواج همجنس‌گرا‌ها به‌رسمیت شناخته شد. در ماه اکتبر، بزرگترین رژه غرور در شرق آسیا در خیابان‌های تایپه راه افتاد. این واقعیت که چنین دموکراسی پندآموزی - به‌خاطر ترس از ناراحتیِ چین مستبد- اجازه عضویت در سازمان ملل را ندارد، یک تراژدی مدرن است. رویکرد وحشیانه نیرو‌های امنیتی علیه تظاهرکنندگان دموکراسی‌خواه در هنگ‌کنگ در سال ۲۰۱۹ مورد توجه هوانگ و دوستانش قرار گرفت. هوانگ می‌گوید: «اگر به چین اجازه دهیم تایوان را اشغال کند، آن‌ها همان کاری را که در هنگ‌کنگ انجام دادند، در اینجا هم انجام می‌دهند. در این صورت، دیگر نمی‌توانیم نظرات خود را آشکارا بیان کنیم.»

هوانگ متقاعد شده است که تایوان و چین به یکدیگر تعلق ندارند، حتی با وجود اینکه پدربزرگش برای کومینتانگ جنگید و همه چیز را کاملا متفاوت از او می‌بیند. هوانگ در نوجوانی به یک گروه فعال به نام «تایوانی‌های متحد جهان برای استقلال»
World United Formosans for Independence پیوست. در حال حاضر، آن‌ها از سیاستمداران محلی می‌خواهند که متعهد شوند که هرگز تسلیم جمهوری خلق چین نخواهند شد.

منظور دقیق چین از ادغام تایوان در «سرزمین مادری»، توسط لو شای، سفیر چین در فرانسه، در مصاحبه اخیرش به‌وضوح بیان شد. اظهاراتی که فردی مانند هوانگ فقط می‌تواند آن را به‌عنوان یک تهدید ببیند. لو شای گفت، پس از «اتحاد مجدد»، جمعیت تایوان «بازآموزی» خواهند شد. هوانگ از ترس دستگیری، دیگر به چین سفر نمی‌کند.

برای او، گام منطقی بعدی، اعلام استقلال تایوان است. اما همه‌چیز کمی پیچیده‌تر از آن است که به نظر می‌رسد. به همین دلیل است که هوانگ در پاسخ به این سوال که آیا تایوان واقعا باید به‌طور رسمی استقلال خود را اعلام کند، دوباره از پنجره به بیرون خیره می‌شود. تاکنون مقامات تایوان جرات انجام دادن چنین اقدامی را نداشته‌اند. هوانگ سپس می‌گوید: «در حالت ایده‌آل، بله.» او تردید دارد، چون می‌داند که این اقدام به‌چه معنا خواهد بود: جنگ با چین. انجام دادن چنین اقدامی برای پکن، کاملا غیرقابل قبول خواهد بود.

بسیاری از ناظران بر این باورند که ارتش چین با محاصره هوایی و دریایی تایوان کارش را آغاز خواهد کرد. صد‌ها کشتی، زیردریایی و هواپیما می‌توانند بنادر و فرودگاه‌های جزیره را به‌طور کامل از کار بیندازند. این یک نوع استراتژی محاصره خواهد بود. کارشناسان آمریکایی معتقدند سال ۲۰۲۷ می‌تواند سال حساسی باشد، چون تا آن زمان، چین تا حد زیادی مدرن‌سازی ارتش خود را تکمیل کرده است. هوانگ می‌گوید: «البته من از حمله می‌ترسم، اما آنچه بیشتر مرا می‌ترساند، این است که آزادی‌مان را از دست بدهیم.»

این امری حتمی تلقی می‌شود که هر حمله‌ای با حملات سایبری و کارزار‌های اطلاعات نادرست همراه خواهد بود. یینگ یو لین، محقق نظامی تایوانی در مصاحبه‌ای با اشپیگل، این موضوع را توضیح داده است: «آن‌ها سعی خواهند کرد ما را ناآرام کنند، تا ما را به نقطه‌ای برسانند که به‌معنای واقعی کلمه دیگر آنچه را که می‌بینیم باور نکنیم». تقریبا هر روز، ۱۴ عضو مرکز فکت‌چک تایوان (Taiwan FactCheck Center) شاهد آن هستند که شهروندان تایوانی با شایعات هدفمند بمباران می‌شوند. کارمندانی مانند وو جونگ‌آن ۲۹ ساله قصد دارند تبلیغات و دروغ‌ها را فاش کنند. این روش او برای دفاع از آزادی تایوان است. این تیم به‌طور مرتب سمینار‌هایی برگزار می‌کند تا به تعداد زیادی از تایوانی‌ها آموزش دهد که چگونه اخبار جعلی را شناسایی کنند.

کسانی که حقایق را بررسی می‌کنند (فکت‌چِکِرز) در جلسه سرمقاله صبح درباره گزارش‌های نادرستی که در حال پخش شدن هستند و چگونگی پرده‌گشایی از این ادعا‌های دروغین، از جمله آخرین ترفند‌های تبلیغاتی پکن، بحث می‌کنند.

وو ویدیویی را پیدا کرد که در سرویس پیام‌رسان لاین (Line) پخش می‌شد. در این ویدئوی یک‌دقیقه و ۲۰ ثانیه‌ای، سربازانی را می‌توان دید که در حال رژه هستند و از بالا هم حملات هوایی وجود دارد. راوی روی این ویدیو می‌گوید، اگر چین به تایوان حمله کند، «در خانه بمانید و منتظر رهایی باشید. سلاح‌های ما آنقدر دقیق هستند که [این اتفاق]سریع خواهد بود.» برای اینکه این پیام به خاطر سپرده شود، در متن زیر ویدیو آمده است: «ما به شما آسیب نخواهیم رساند. ما یک خانواده هستیم.» این ویدئو می‌گوید که آن‌ها فقط به دنبال تسای اینگ‌وِن، رئیس‌جمهور تایوان خواهند بود.

ناظران معتقدند که این ویدئو‌ها بخشی از یک کارزار گسترده‌تر است. درحالی‌که هواپیما‌های بدون سرنشین و جت‌های جنگنده چینی در بالای سر می‌چرخند، چینی‌ها جزیره را با اطلاعات نادرست و تبلیغاتِ اتحاد مجدد پر می‌کنند تا مردم را متزلزل کنند.

وو بعدا این ویدیو را ردیابی کرد و به حساب کاربری متعلق به شرکت چینی دوین (Douyin) که ۲۲۰ هزار دنبال‌کننده دارد، رسید. او همچنین معتقد است که تهدید رو به افزایش است و این تصاویر می‌توانند زودتر از حد انتظار به واقعیت تبدیل شوند.

وو می‌گوید: «من قبلا فکر می‌کردم نسل بعدی هستند که درگیری را تجربه خواهند کرد. اما از زمان حمله روسیه به اوکراین، این سوال برایم ایجاد شد که آیا ممکن است من چنین جنگی را تجربه کنم؟ او محل حدودی هیچ پناهگاهِ حملات هوایی در نزدیکی خود را نمی‌داند. وو می‌گوید: «من فقط می‌دانم کجا بروم تا از توفان
در امان باشم.»

ما اصلا آماده نیستیم

هو چنگ‌هوی معتقد است که این دقیقا بزرگترین مشکل تایوان است: «ما اصلا آماده نیستیم. مردم حتی نمی‌دانند برای جست‌وجوی سرپناه کجا باید بروند.» عابران با عجله از کنار او عبور می‌کنند و به ایستگاه متروی ژونگشان در تایپه می‌روند و چتر‌های خود را می‌بندند. هیچ‌کس به تابلوی زرد کوچک در ورودی توجه نمی‌کند. تابلویی که روی آن نوشته شده: پناهگاه حمله هوایی؛ با فضایی برای ۱۹ هزار و ۵۹۶ نفر. هو مرد ۵۰ ساله تنومندی است که وظیفه آموزش هموطنان خود را برای بدترین سناریوی ممکن برعهده گرفته است. او می‌گوید که بسیاری از تایوانی‌ها معتقد بودند که در خطر نیستند. اما هو با چنین ایده‌ای مخالف است.

او به آرامی از پله‌ها به سمت ایستگاه پایین می‌آید و شبکه‌ای از راهرو‌ها پیش روی او گسترده شده که به خطوط مختلف مترو منتهی می‌شود. هو با بازوهایش قوس بزرگی می‌سازد و می‌گوید که این ایستگاه در واقع برای تامین سرپناه، ایده‌آل است. هو می‌گوید: «اما هیچ آب و غذایی در اینجا ذخیره نمی‌شود. مردم در مواقع اضطراری چه می‌نوشند و چه می‌خورند؟ اینجا به‌عنوان پناهگاهِ حمله هوایی نامناسب است.»

هو ماسک خود را که برای گرفتن عکس برداشته بود، دوباره روی دهانش قرار می‌دهد. ماسکی به رنگ آبی و زرد، رنگ پرچم ملی اوکراین. تهاجم روسیه به هو نه‌تن‌ها نشان داد که حمله چین به تایوان ممکن است به‌طور غیرمنتظره‌ای رخ دهد، بلکه به او نشان داد که نحوه واکنش مردم نیز مهم است.

از زمان تهاجم، ثبت‌نام در کلاس‌های دفاع غیرنظامی در آکادمی «کوما» که هو آن را با یکی از همکارانش تاسیس کرد، افزایش یافته است. حدود هزار نفر در لیست انتظار هستند. خرس خشمگین در لوگوی آکادمی کوما، نماد عزم مردم تایوان است. آن‌ها ماهانه چهار تا پنج کارگاه برگزار می‌کنند و مربیان این کارگاه‌ها، پرستاران، آتش‌نشانان و سربازان سابق هستند. شرکت‌کنندگان اصول اولیه جنگ مدرن و نحوه تشخیص پروپاگاندا را می‌آموزند. آن‌ها در زمینه کمک‌های اولیه آموزش می‌بینند و می‌آموزند که برای مواقع اضطراری چه وسایلی را باید بسته‌بندی کنند.

آن‌ها همچنین اپلیکیشنی هم دارند که شامل یک فهرست انجام کار (چک‌لیست) است: برای مثال آب، غذای کنسروشده، برنج پیش‌پخته و نودل. این اپلیکیشن همچنین تاریخ انقضای مواد غذایی را به کاربران یادآوری می‌کند.

انتظار می‌رود سه میلیون غیرنظامی طی سه سال آینده در آکادمی کوما آموزش ببینند. هو می‌گوید هدف این است که شهروندان یاد بگیرند چگونه از خود محافظت کنند. اینکه آن‌ها مقاومت کنند و تا حد ممکن جنگ را برای چین دردناک کنند. هو و بسیاری دیگر نگران این نیستند که در صورت حمله چین، آیا ایالات‌متحده، برای آن‌ها سلاح می‌فرستد یا ناو‌های هواپیمابر می‌فرستد یا نه؟ برای آنها، اهمیت این موضوع برای دفاع از چیزی است که خودشان ساخته‌اند: دموکراسی.

منبع: هم‌میهن