چرا از ترس لذت می‌بریم؟

یک روانشناس گفت: شاید برخی از ما حتی از شنیدن نام فیلم و داستان ترسناک یا فکرکردن به سرگرمی‌های دلهره‌آوری مثل زیپ‌لاین، ترن‌هوایی یا رِنجر فراری باشیم، اما اگر چنین تفریحاتی مشتری‌ها و علاقه‌مندان خاص خود را نداشتند، بازار فیلم‌های ترسناک و سرگرمی‌های آمیخته به ترس و هیجان چندان پررونق نبود.

لیلا میررضایی در گفتگو با ایسنا، اظهار کرد: بسیاری از افراد از تماشای صحنه‌های دلهره‌آور در فیلم‌ها، پریدن از ارتفاع، معلق‌ماندن بین آسمان و زمین و در یک کلمه از احساس ترس لذت می‌برند.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا روی چرخ‌وفلک بزرگ شهربازی لبریز از لذت هستیم؟ عنوان کرد: ترس احساسی است که مواقع خطر در ما بیدار می‌شود، که باعث مجموعه‌ای از تغییرات روانی شده و این تغییرات روانی به مجموعه‌ای از پاسخ‌های رفتاری منجر می‌شود، واکنش‌های رفتاری ناشی از ترس غیر ارادی هستند و معمولاً شامل یکی از سه حالت ستیز، گریز ا فلج و انجماد هستند.

میررضایی عنوان کرد: در شهربازی‌های بزرگ دنیا، مردم برای اینکه دو دقیقه روی ترن هوایی هیجان‌انگیز سوار شوند ساعت‌ها در صف طولانی ترن هوایی منتظر می‌مانند، جالب‌تر اینکه این افراد به‌خوبی آگاه‌اند که سوارشدن به این وسیله ممکن است تصادف، سکته و حتی مرگ را نیز به دنبال داشته باشد که روانشناسی ترن هوایی این عشق عجیب و خطرناک را توضیح می‌دهد.

این روانشناس با اشاره به این‌که براساس این مفهوم، عشق به ترن‌هوایی از حس ماجراجویی انسان و تمایل او به تجربه‌های جدید، متفاوت و گا‌ها دشوار ناشی می‌شود، تصریح کرد: شاید در نگاه اول چنین به نظر برسد که علت علاقه افراد به ترن‌هوایی لذتی است که از ترس می‌برند، علائم ترس مانند افزایش ضربان قلب و سنگین شدن نفس از افزایش گلوکز ناشی می‌شود که این علائم همان واکنش ستیز یا گریزی است که بدن در مواقع ترس و خطر نشان می‌دهد.

وی با اشاره به این‌که تحقیقات علمی نشان می‌دهند سوارشدن به ترن هوایی این واکنش‌ها را تحریک می‌کند، عنوان کرد: مدت کوتاهی بعد از شروع حرکت ترن‌هوایی، ضربان قلب افراد دو برابر می‌شود، در افراد مسن، ممکن است ضربان قلب تا حدی بالا برود که از لحاظ پزشکی زندگی آن‌ها به خطر بیفتد، افزایش سطح آدرنالین و اندورفین و در پی آن احساس هوشیاری، لذت و سرزندگی نیز از دیگر اثرات سرگرمی‌های هیجان‌انگیز و خطرناکی مثل ترن‌هوایی است.

میررضایی با اشاره به این‌که هنگام سرگرمی‌های ترسناکی مانند سوارشدن به ترن‌هوایی سطح هورمون کورتیزول نیز بالا می‌رود، تصریح کرد: ترشح این هرمون زمانی در بدن ما زیاد می‌شود که استرس داریم.

این روانشناس در پاسخ به این سؤال که چطور ممکن است یک فرد به طور هم‌زمان استرس و لذت را تجربه کند؟ عنوان کرد: هر استرسی، استرس منفی نیست، برخی استرس‌ها مثبت و دل‌چسب‌اند و افراد از تجربه چنین استرسی لذت می‌برند.

وی با اشاره به این نکته را نیز باید در نظر داشت که همه افراد از ترس و ماجراجویی لذت نمی‌برند، تصریح کرد: دوپامین یکی از ناقل‌های عصبی مغز است که نقش مهمی در عملکرد مسیر‌های عصبی دارد، شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند ارتباط مستقیمی بین میزان دوپامین و تمایل فرد به رفتار‌های ماجراجویانه وجود دارد.

میررضایی افزود: طبق این شواهد، افرادی که سطح دوپامین در بدن آن‌ها زیاد است، تمایل بیشتری به رفتار‌های ماجراجویانه دارند، علاقه به سرگرمی‌های ماجراجویانه و هیجان‌انگیز در دوران جوانی در اوج خود قرار دارد و با گذشت سن از شدت این علاقه کاسته می‌شود.

این روانشناس در پاسخ به این سؤال که چرا گاهی از ترس لذت می‌بریم؟ بیان کرد: از جمله دلایل اصلی لذت بردن از ترس می‌توان به اطمینان از امنیت، هیجان، احساس نزدیکی به دیگران، فراموشی موقت درگیری‌ها و دغدغه‌ها، خشنودی و رضایت از خود و کنجکاوی اشاره کرد.