نشانه‌های افسردگی که نباید نادیده گرفت!

یک روانشناس گفت: افسردگی یکی از بیماری‌های شایع قرن حاضر است که گاهی از آن به‌عنوان «سرماخوردگی روح» یاد می‌شود، مانند هر بیماری دیگری دارای علائمی است که با تشخیص به موقع و مداومت در روند درمان، امید بهبودی کامل فرد وجود دارد.

علی درخشان در گفتگو با ایسنا، اظهار کرد: علائم مربوط به افسردگی پایدارند، بیش‌از دو هفته در فرد باقی می‌مانند و بدون درمان، از شدت این علائم کاسته نمی‌شود.

وی با اشاره به این‌که شدت بروز علائم افسردگی در هر فرد متفاوت است، ادامه داد: اغلب اوقات این بیماری ناشناخته می‌ماند و فرد در سکوت از بیماری خود رنج می‌برد.

درخشان با اشاره به این‌که معمولاً در افراد افسرده علائمی مانند آشفتگی، بی‌قراری و خشونت دیده می‌شود، عنوان کرد: عصبانیت عاملی برای ماندگاری افسردگی است، وقتی که عصبانیت به خوبی شناخته نشود، منجر به پرخاشگری منفعلانه می‌شود.

این روانشناس بیان کرد: این رفتار در فرد خود تخریبی ایجاد می‌کند و زمینه ابتلا به افسردگی را به وجود می‌آورد، هر فردی که به طور مداوم در رفتار خود پرخاشگری و خشونت را تجربه می‌کند یا به طور غیرمعمول و به سرعت عصبانی می‌شود باید برای پیدا کردن راه‌حل درمانی مناسب از یک مشاور و روان‌شناس کمک بگیرد.

وی با اشاره به این‌که خودانتقادی، تفکر نقادانه فرد در مورد رفتار خودش است، تصریح کرد: به وسیله این تفکر، می‌توانیم نقطه ضعف‌هایمان را بشناسیم و از اشتباهات‌مان درس بگیریم، اما جنبه مخرب خودانتقادی زمانی بروز می‌کند که فرد با یادآوری مداوم اشتباهات، طوفانی در ذهن خود به وجود می‌آورد و در نهایت با ایجاد احساس گناه، عزت‌نفس را در خود از بین می‌برد.

درخشان با اشاره به این‌که یکی‌از شاخصه‌های قوی در تشخیص افسردگی، خودانتقادی شدید است، بیان کرد: همه ما یک منتقد درونی داریم، صدای منتقد درونی در افراد افسرده بسیار قوی و مخرب است.

این روانشناس با اشاره به این‌که یکی‌از بدترین علائم افسردگی نااُمیدی است، افزود: نااُمیدی در افراد افسرده آنان را از درمان بیماری خود باز می‌دارد، افراد افسرده‌ای که اقدام به خودکشی می‌کنند، معمولاً کسانی هستند که به دلیل شدت نااُمیدی، به درمان و بهبودی خود امیدی ندارند.

وی با اشاره به این‌که نااُمیدی در افزایش میزان افسردگی نقش دارد، تأکید کرد: نااُمیدی در افراد افسرده با بروز شکست‌ها تشدید می‌شود، این شکست‌ها واقعی یا خیالی هستند و خودانتقادی در ایجاد شکست‌های خیالی نقش مهمی دارد.

درخشان با اشاره به این‌که افراد افسرده علاقه خود را نسبت به چیز‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌بردند از دست می‌دهند، ادامه داد: کار‌هایی از قبیل تماشای فیلم، ورزش کردن و بودن در جمع دوستان، که این پدیده فقدان لذت نامیده می‌شود.

این روانشناس افزود: از دست دادن علاقه، احساس تنهایی را شدت می‌بخشد و باعث افزایش افسردگی می‌شود، گاهی این بی‌علاقگی نتیجه تغییر در هورمون‌های تنظیم‌کننده پاداش و یا تغییر در انتقال‌دهنده‌های عصبی بوده که شکستن چرخه خودتخریبی برای افراد افسرده بسیار مشکل است.

وی با اشاره به این‌که فرد افسرده تمایلی به غذا خوردن ندارد و از غذا لذت نمی‌برد و از سوی دیگر ممکن است به دلیل پرخوری عصبی، برای ایجاد تغییر در شرایط خود، عمداً یا سهواً شروع به غذا خوردن کند، عنوان کرد: عدم تحرک ناشی از افسردگی نیز در افزایش وزن نقش دارد.

درخشان ادامه داد: ترس‌های مداوم، اضطراب و نُشخوار فکری، مشکلاتی در نحوه خوابیدن ایجاد می‌کند، افرادی که به کمبود خواب شبانه دچارند، در روز بیشتر می‌خوابند، چُرت می‌زنند و یا به خوردن قهوه رو می‌آورند که تمام این موارد خواب شب این افراد را دچار مشکل می‌کند.

این روانشناس با بیان این‌که بی‌خوابی باعث بدتر شدن افسردگی می‌شود، افزود: براساس همین پژوهش ۴۰ درصد از جوانان به ویژه خانم‌ها، هنگام افسردگی بیشتر می‌خوابند، بنابراین افراد افسرده‌ای که به هنگام روز زیاد می‌خوابند در واقع خواب را وسیله‌ای برای فرار از مشکل یافته‌اند.

وی بیان کرد: مانند این است که بدن افراد افسرده، تحت فشار زیادی قرار دارد که این حالت با ایجاد التهاب همراه بوده و این التهاب در ایجاد خستگی نقش دارد.

درخشان عنوان کرد: افرادی که از افسردگی رنج می‌برند علائمی مانند خستگی، تنبلی و ضعف جسمانی دارند، در خواب این افراد بی‌نظمی مشاهده می‌شود و این بی‌نظمی خستگی را تشدید می‌کند، در این افراد خستگی به صورت لکنت زبان، بی‌حالی و حرکات آهسته بدن دیده می‌شود.

این روانشناس با اشاره به این‌که گاهی افراد افسرده از مشکلاتی مانند درد معده، درد مفاصل و کمر شکایت می‌کنند، افزود: انتقال‌دهنده‌های عصبی سروتونین و نوراپی‌نفرین، نه تنها بر حالات روحی بلکه بر برخی از فرآیند‌های بیولوژیکی و عصبی بدن نیز تأثیر می‌گذارند و ممکن است باعث ایجاد درد در بدن شوند.

وی ادامه داد: افسردگی در نحوه تشخیص درد در مغز نیز اثر می‌گذارد، سیگنال‌های درد که در حالت طبیعی نادیده گرفته می‌شوند در حالت افسردگی تقویت می‌شوند، افراد افسرده توجهات منفی زیادی نسبت به خود دارند، مثلاً ممکن است نسبت به درد حساس شوند و بیش‌از حد بر روی آن تمرکز کنند که در نتیجه احساس درد شدت می‌گیرد.

درخشان با اشاره به این‌که روش‌های درمان رفتاری شناختی و دارودرمانی به صورت جداگانه و یا همراه با هم، به درمان افسردگی کمک می‌کند، تأکید کرد: این بیماری در برخی از افراد، به راحتی و به سرعت درمان می‌شود و برخی دیگر نیازمند درمان مستمر هستند.