چرخش ۱۸۰ درجه‌ای رسانه‌های چینی در قبال پوتین و جنگ اوکراین

فرارو- به رسانه‌های سانسور شده چین اجازه داده شده تا موضع انتقادی غافلگیر کننده‌ای در مورد بسیج ۳۰۰۰۰۰ نیروی ذخیره روسیه و تازه‌ترین تهدید پوتین در مورد استفاده از تسلیحات هسته‌ای اتخاذ کنند که تغییری چشمگیر در لحن سرمقاله‌های مطبوعات و رسانه‌های دولتی چین در مقایسه با موضع پیشین آن رسانه‌ها محسوب می‌شود که از دولت روسیه در آغاز جنگ اوکراین حمایت کرده بودند.

به گزارش فرارو به نقل از آسیا تایمز، مفسران سیاسی چینی که در رسانه‌های دولتی آن کشور معمولا به شدت سانسور می‌شوند اکنون اجازه دارند که بگویند حتی اگر مسکو بتواند به طور قابل توجهی سربازان بیش تری را به خدمت بگیرد در فصل زمستان آینده در میدان نبرد تنها به برتری حاشیه‌ای نسبت به اوکراینی‌ها دست خواهد یافت.

آنان مدعی شده اند که نیرو‌های روس از منابع غذایی ضعیف، سلاح‌های قدیمی و روحیه ضعیف رنج می‌برند که بازتاب دهنده بسیاری از گزارش‌های رسانه‌های غربی در مورد جنگ اوکراین است که اغلب به توانایی اوکراینی‌ها در مقایسه با نیرو‌های روس اشاره می‌کنند.

به طور قابل توجهی، شاید تغییر لحن رسانه‌های چین پس از آن رخ داد که "شی جین پینگ" رئیس جمهور چین در دیدار رو در رو با "ولادیمیر پوتین" همتای روس اش در ازبکستان در تاریخ ۱۵ سپتامبر پرسش‌ها و نگرانی‌هایی را درباره عملیات نظامی روسیه در اوکراین مطرح کرد.

علاوه بر این، "وانگ یی" وزیر امور خارجه چین پنجشنبه گذشته در دیدار با "دیمیترو کولبا" وزیر امور خارجه اوکراین در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک گفته بود که همه کشور‌ها سزاوار احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی خود هستند.

این در حالیست که در چند هفته نخست پس از حمله گسترده نیرو‌های روس علیه اوکراین در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ میلادی رسانه‌های چینی تنها اخبار مثبتی را در مورد عملیات نظامی روسیه گزارش کردند و پیش بینی کرده بودند که روسیه به سرعت و به راحتی در جنگ پیروز خواهد شد.

با این وجود، پس از انتشار گزارش‌های گسترده مبنی بر افزایش تلفات ارتش روسیه، رسانه‌های چینی به تدریج تغییر لحن خود را برای گزارش اخبار مثبت و منفی درباره جنگ آغاز شده در اواخر ماه مارس شروع کردند.

چین برای جلوگیری از مواجهه با مجازات‌های نقض تحریم‌های غرب علیه روسیه دست کم به طور رسمی در مورد مناقشه روسیه و اوکراین بی طرف مانده و از همه طرفین خواسته که این مناقشه را از طریق مذاکره حل کنند.

پس از دیدار شی و پوتین در تاریخ ۱۵ سپتامبر در بیانیه رسمی دولت چین به این موضوع اشاره‌ای نشد که رهبران دو کشور در این دیدار حتی درباره اوکراین صحبت کرده اند. به گزارش خبرگزاری دولتی روسیه تاس پوتین گفته بود که از "موضع متعادل دوستان چینی مان در رابطه با بحران اوکراین" بسیار قدردانی می‌کند.

پوتین حتی گفته بود که طرف روسی پرسش‌ها و نگرانی‌های چین در این زمینه را درک کرده است. در تاریخ ۲۱ سپتامبر پوتین در سخنانی تهدید آمیز گفته بود که آماده است از سلاح هسته‌ای استفاده کند همان طور که غرب تهدید کرده بود که این کار را علیه مسکو انجام دهد.

او این بار تاکید کرد که "من بلوف نمی‌زنم". جمعه گذشته، روسیه همه پرسی‌ای را در مناطق لوهانسک، دونتسک، زاپوریژیا و خرسون اوکراین در مورد پیوستن آن مناطق به فدراسیون روسیه برگزار کرد. مفسران غربی می‌گویند که اگر این منطقه به طور رسمی به بخشی از روسیه تبدیل شود کرملین دلیل موجهی برای تشدید جنگ یا حتی استفاده از تسلیحات هسته‌ای در صورت حمله‌ای صورت گرفته به آن مناطق خواهد داشت. اکثر مفسران چینی در مقالات تازه خود در رسانه‌های دولتی چین ابراز تردید کرده اند که پوتین واقعا از سلاح هسته‌ای استفاده کند.

"هو شیجین" سردبیر سابق نشریه "گلوبال تایمز" تحت نظارت رهبری حزب کمونیست چین می‌گوید:"علیرغم آن که روسیه قطعا با انفجار تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی در اوکراین مزیتی در جنگ اوکراین به دست می‌آورد استفاده از چنین تسلیحاتی معاهده عدم اشاعه تسلیحات کشتار جمعی و به طور کلی صلح جهانی را به خطر خواهد انداخت".

این مفسر بانفوذ چینی و ملی گرا می‌نویسد:" اگر پوتین معتقد باشد که بدون استفاده از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی روسیه در جنگ اوکراین متحمل شکست خواهد شد حکومت اش ساقط خواهد شد و روسیه با تجزیه مواجه می‌شود پس این احتمال وجود دارد که او دستور استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را صادر کند. در آن صورت احتمال استفاده از تسلیحات هسته‌ای به شکل چشمگیری افزایش خواهد یافت".

"هو" نوشت:" مهم نیست که تقصیر چه کسی باشد. ایالات متحده، غرب و روسیه نباید وضعیت را به چنین حد مرگ و زندگی‌ای بکشانند. بشریت در صلح است و صلح همواره به فضایی برای مانور و سازش نیاز دارد".

"جین کانرونگ" استاد و دانشیار دانشکده مطالعات بین الملل در دانشگاه رنمین در چین می‌گوید که پوتین بایستی عمیقا در مورد این که آیا باید از تسلیحات هسته‌ای استفاده کند یا خیر فکر کند. به نظر او استفاده از تسلیحات هسته‌ای فاجعه‌ای برای جهان خواهد بود.

او در یک ارزیابی انتقادی نوشته که حتی اگر روسیه بتواند ۳۰۰۰۰۰ نیروی ذخیره را در اوکراین بسیج و مستقر کند تنها دفاع در مناطق تحت اشغال روسیه را بهبود می‌بخشد، اما به احتمال زیاد وضعیت را بیش از شرایط فعلی تغییر نخواهد داد.

"ژو مینگ" ستون نویس نظامی در تلویزیون فونیکس در مقاله‌ای نوشت که پوتین به احتمال زیاد از سلاح هسته‌ای استفاده نخواهد کرد مگر اینکه با یک موقعیت شدید مواجه شود. ژو می‌گوید که استفاده روسیه از تسلیحات هسته‌ای علیه اوکراین که به طور کامل به وعده خود مبنی بر تحویل هزاران سلاح اتمی در سال ۲۰۰۱ عمل کرده بود قابل توجیه نیست به ویژه زمانی که مسکو در زمره کشور‌هایی به شمار می‌رفت که با ارائه تضمین‌های امنیتی به اوکراین موافقت کرده بود.

او در ادامه می‌گوید:"اگر پوتین از سلاح هسته‌ای استفاده کند آمریکا و ناتو دلیلی برای حمله مستقیم به روسیه خواهند داشت و دیگر دلیلی برای استفاده از نیرو‌های نیابتی در اوکراین نخواهند دید". ژو می‌گوید:"زمانی که پوتین کلید استفاده از سلاح هسته‌ای را فشار دهد دیگر قدرت بازدارندگی‌ای در برابر غرب نخواهد داشت".

در همین راستا، یک وب سایت چینی نسخه‌ای ترجمه‌شده از گزارش شبکه خبری امریکایی "ان بی سی" را منتشر کرد که در آن به نظر چند چهره دانشگاهی غربی اشاره کرده که معتقد نیستند پوتین از سلاح هسته‌ای استفاده خواهد کرد. این مقاله با عنوان "پوتین دوباره در مورد استفاده از سلاح هسته‌ای صحبت می‌کند، اما دانشگاهیان می‌گویند که او بلوف می‌زند" منتشر شده بود.

در مقالاتی دیگر در نشریات چینی اشاره شده که بسیاری از مردان جوان روس از آن کشور گریخته اند، زیرا نمی‌خواستند به ارتش بپیوندند و در اوکراین بجنگند. در مقاله‌های رسانه دولتی چین اشاره شده که قابل درک است که آنان می‌خواهند از فراخوان سربازی فرار کنند، زیرا ممکن است ارتش روسیه در هنگام اعزام به اوکراین غذا یا سلاح کافی در اختیار شان قرار ندهد.
این نظرات در حالی مطرح می‌شوند که تحت سانسور شدید آنلاین چین به ندرت پیش می‌آید که مقالاتی با زوایا و پیام‌های ضد روسیه در فضای مجازی منتشر شوند.

در تاریخ ۲۰ سپتامبر یک مقاله چینی با عنوان "جنگ به مردم اجازه می‌دهد تا بدانند روسیه تنها دو دوست واقعی در جهان دارد" به طور گسترده توسط وب سایت‌های خبری اصلی چین منتشر شد. در آن مقاله نقل قولی از "گریگوری کاراسین" رئیس کمیته امور خارجی شورای فدراسیون روسیه ذکر شد که او به روزنامه روسی "پراودا" گفته بود روس‌ها اکنون می‌دانند که روسیه تنها دو دوست واقعی دارند: ایران و کره شمالی اشاره شد.

کاراسین گفته بود تنها ایران مایل به فروش پهپاد‌های نظامی به روسیه شده است و کره شمالی پیشنهاد اعزام کارگران برای کمک به بازسازی منطقه دونباس را داده است.

در مقاله چینی اشاره شده که خوب است که روسیه از چین به عنوان "دوست واقعی" یاد نکرده است. با این وجود، آن مقاله روز دوشنبه به طور کامل توسط سانسورچیان دولتی چین از اینترنت آن کشور حذف شد.