سکته مغزی زمانی رخ میدهد که خونرسانی به بخشی از مغز کاهش مییابد یا به دلیل تنگی یا انسداد یا زمانی که پارگی رگ منجر به خونریزی و فشرده شدن مغز میشود که میتواند باعث آسیب مغزی، نقایص عصبی و ناتوانی و گاهی اوقات حتی مرگ شود.
فرارو- به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری امریکا هر ۴۰ ثانیه یک نفر در ایالات متحده دچار سکته مغزی میشود و هر ۳.۵ دقیقه یک نفر بر اثر سکته مغزی میمیرد.
به گزارش فرارو به نقل از یاهونیوز، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری امریکا میافزاید: «سالانه بیش از ۷۹۵۰۰۰ نفر در ایالات متحده دچار سکته مغزی میشوند. حدود ۶۱۰۰۰۰ مورد از این سکتهها اولیه یا جدید هستند. حدود ۱۸۵۰۰۰ سکته مغزی تقریبا ۱ در ۴ مورد سکته در افرادی است که سکته قبلی داشتهاند. حدود ۸۷ درصد از تمام سکتههای مغزی، سکتههای ایسکمیک یا انسدادی هستند که در آن جریان خون به مغز مسدود میشود.»
سکته مغزی زمانی رخ میدهد که خونرسانی به بخشی از مغز کاهش مییابد یا به دلیل تنگی یا انسداد یا زمانی که پارگی رگ منجر به خونریزی و فشرده شدن مغز میشود که میتواند باعث آسیب مغزی، نقایص عصبی و ناتوانی و گاهی اوقات حتی مرگ شود.
سکته مغزی ایسکمیک یا انسداد یک شریان مغزی بسته به جمعیت سنی بیمار علل مختلفی دارد. سکته مغزی ایسکمیک در سنین بالاتر شایعتر است و سکتههای مغزی بیماران مسن اغلب ناشی از ریتم قلبی زمینهای به نام فیبریلاسیون دهلیزی، پلاک کلسترول در شریانهای کاروتید یا بیماری در شریانهای کوچک مغز است. عوامل خطر سکته عروق کوچک عبارتند از فشار خون بالا، دیابت و استعمال دخانیات.
از سوی دیگر سکته مغزی در جوانان علل مختلفی دارد. شایعترین علت سکته مغزی در جوانان، ناشی از پارگی در قسمت داخلی لایه شریانهایی که مغز را تغذیه میکنند. بین کمبود خواب و سکته ارتباطی وجود دارد. احتمالا قابل توجهترین پیوند بین آپنه انسدادی خواب و سکته مغزی است. افراد مبتلا به خستگی و یا خروپف در طول روز باید با یک مطالعه خواب مورد ارزیابی قرار گیرند.
انجمن سکته مغزی آمریکا میگوید: «سکته مغزی رویدادی است که زندگی را از نظر جسمی و احساسی تغییر میدهد. سکته مغزی میتواند فعالیتهای روزمره را چالش برانگیز کند. این چالشها ممکن است به دلیل چندین بیماری مرتبط با سکته مغزی مانند ضعف اندام، بیحسی یا فلج و چالشهای بینایی باشند. پوشیدن لباس، درست کردن یک وعده غذایی، شستن لباسها یا منظم ماندن در طول هفته این وظایف ممکن است به دلیل بروز سکته مغزی دشوار شوند. کارهای ساده روزمره ممکن است نیاز به یادگیری مجدد داشته باشند و ممکن است نیاز به استراحت مکرر داشته باشید. هر سکتهای منحصر به فرد است و بهبودیتان نیز میتواند خاص و مربوط به شخص شما باشد.»
تشخیص و درمان زودهنگام و سریع سکته مغزی میتواند به طور قابل توجهی از آسیب طولانی مدت ناشی از آن جلوگیری کند.
چهار علامت خاموش سکته مغزی شامل بیحسی یا بیحسی یک طرفه در یک طرف بدن، سردرد، مشکل یا اختلال در گفتار مانند مستی، مشکلات تعادلی - بینایی هستند.
انجمن سکته مغزی آمریکا به خوبی نشانهها و علائم سکته مغزی را برشمرده است. با بروز هر یک از این علائم باید ارزیابی فوری برای سکته مغزی احتمالی را انجام دهید، زیرا ما درمانهای قدرتمندی به منظور نجات مغز برای بیماران مبتلا به سکته مغزی داریم: برای مشکلات تعادل، برای مشکلات چشمی مانند از دست دادن ناگهانی بینایی، برای افتادگی صورت در یک طرف، برای ضعف بازو و برای مشکل گفتاری. هنگام مشاهده این علائم با اورژانس تماس بگیرید.
موسسه ملی سلامت اختلالات عصبی و سکته مغزی میگوید: «در حالی که سابقه خانوادگی سکته در خطر ابتلای شما نقش دارد عوامل خطر زیادی وجود دارند که میتوانید کنترل کنید».
اگر فشار خون بالا دارید با پزشک خود برای کنترل آن همکاری کنید. بسیاری از مردم متوجه نمیشوند که فشار خون بالایی دارند که معمولا هیچ علامتی ایجاد نمیکند، اما یک عامل خطر اصلی برای بیماری قلبی و سکته است. مدیریت فشار خون بالا مهمترین کاری است که میتوانید برای جلوگیری از سکته انجام دهید. اگر سیگار میکشید آن را ترک کنید. اگر دیابت دارید یاد بگیرید که چگونه آن را مدیریت کنید. مانند فشار خون بالا، دیابت معمولا هیچ علامتی ایجاد نمیکند، اما احتمال سکته مغزی را افزایش میدهد. اگر اضافه وزن دارید رژیم غذایی سالم و ورزش منظم را شروع کنید.
هر دقیقه مهم است هرچه جریان خون به مغز در مدت زمان طولانیتری قطع شود آسیب افزایش مییابد. شایعترین نوع سکته مغزی، سکته مغزی ایسکمیک را میتوان با دارویی درمان کرد که لختههای مسدود کننده جریان خون را حل میکند. فرصت شروع درمان بیماران سکته مغزی سه ساعت است. اما یک فرد باید ظرف ۶۰ دقیقه پس از سکته در بیمارستان باشد تا مورد ارزیابی و تحت درمان قرار گیرد.
افزایش خطر سکته مغزی یا عوامل خطر سکته مغزی در افراد ۵۵ سال یا بیش تر، آفریقایی-آمریکایی یا اسپانیایی تبار، افراد دارای فشار خون بالا، مبتلا به بیماری قلبی، دیابت، سوء مصرف دخانیات، مصرف کنندگان قرصهای ضد بارداری، افراد سابقه سکته مغزی یا حملات ایسکمیک گذرا و افراد دارای کلسترول بالا دیده میشود.
طبق گفته کلینیک مایو عوامل زیادی میتوانند خطر سکته مغزی را افزایش دهند. عوامل خطر بالقوه قابل درمان سکته مغزی عبارتند از: عوامل خطر سبک زندگی، اضافه وزن یا چاق بودن، عدم تحرک بدنی، زیاده روی در نوشیدن مشروبات الکلی، استفاده از داروهای غیرقانونی مانند کوکائین و متامفتامین.
عوامل خطرزای پزشکی مرتبط با سکته مغزی عبارتند از: فشار خون بالا، سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار، کلسترول بالا، دیابت، آپنه انسدادی خواب، بیماریهای قلبی عروقی از جمله نارسایی قلبی، نقص قلبی، عفونت قلبی یا ریتم نامنظم قلب، مانند فیبریلاسیون دهلیزی، سابقه شخصی یا خانوادگی سکته مغزی، حمله قلبی یا حمله ایسکمیک گذرا و ابتلا به کووید ۱۹.
سایر عوامل مرتبط با خطر سکته مغزی عبارتند از:
سن: افراد ۵۵ساله یا بالاتر نسبت به افراد جوان در معرض خطر بیشتری برای سکته مغزی قرار دارند.
نژاد یا قومیت: آمریکاییهای آفریقایی تبار و اسپانیایی تبارها نسبت به سایر نژادها یا قومیتها در معرض خطر بیشتری برای بروز سکته هستند.
جنسیت: مردان بیشتر از زنان در معرض خطر سکته مغزی قرار دارند. زنان معمولا در هنگام سکته مغزی مسنتر هستند و احتمال مرگ آنان بر اثر سکته بیشتر از مردان است.
هورمونها: استفاده از قرصهای ضد بارداری یا هورمون درمانی که شامل استروژن است خطر بروز سکته مغزی را افزایش میدهد.
ترجمه: زهرا فدایی