اساتید برجسته‌ای که هرگز ازدواج نکردند؛ از محمدرضا حکیمی تا سیدجلال‌الدین آشتیانی

ازدواج کنید و فرزند داشته باشید تا راحت‌تر جذب هیأت علمی دانشگاه شوید؛ این جمله خلاصه مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

سعید معدنی، جامعه شناس، در گفت‌وگویی به خبرآنلاین می‌گوید: «من اساساً احساس می‌کنم امتیاز ازدواج و فرزند داشتن برای جذب در هیأت علمی دانشگاه‌ها، یک نوع توهین به دانشگاه و دانشگاهی است. دانشگاه محل علم، تفکر، اندیشه، هوش و ابتکار است، لذا پرداختن به این مسائل حاشیه‌ای در شأن مسئولین دانشگاه و فرد دانشگاهی نیست. در همه جای دنیا دانشگاه از این مسائل جدا است.»

معدنی بیان می‌کند: «ما در تاریخ هم شخصیت‌های برجسته فراوانی داریم که مجرد زندگی کردند، اگر فرض کنیم این گروه امروز زندگی می‌کردند احتمالاً شانس کمتری برای عضویت در هیأت علمی دانشگاه‌ها داشتند. فردی مانند علامه دهخدا که هر اثر ایشان به اندازه چند رساله دوره دکتری کار برده است، مرحوم محمدرضا حکیمی که خودشان استاد بسیاری بوده‌اند، ایشان تا پایان عمر ازدواج نکردند، یا شیخ مرتضی طالقانی که استاد عرفان مرحوم محمدتقی جعفری بود ازدواج نکردند، فرض کنید این افراد در زمان ما بودند و حالا اگر می‌خواستند جذب هیأت علمی دانشگاه‌ها شوند شانس کمتری داشتند.»

این جامعه شناس یادآور می‌شود: «مرحوم سیدجلال‌الدین آشتیانی سال ۱۳۸۴ فوت شدند، به ایشان ملاصدرای زمانه می‌گفتند، ایشان هم مجرد بودند؛ ما زن و شوهری در تاریخ علم و فرهنگ خودمان داریم که فرزندی نداشتند، مثل خانم قمر آریان و عبدالحسین زرین‌کوب، لذا این معیار‌ها برای انتخاب عضو هیأت علمی خوب نیست، برای این کار‌ها در جهان به ما می‌خندند چرا که ما به جای اندیشه مسائل این چنینی را برای عضو هیأت علمی شدن معیار قرار می‌دهیم.»

معدنی در پایان می‌گوید: «گاهی یک دانشمند آنقدر در دانش خودش غرق است که اصلاً به ازدواج فکر نمی‌کند، چیزی‌که در جهان مرسوم است، از مسئولینی که چنین اندیشه‌هایی دارند خواهش می‌کنم ساحت دانشگاه را از این مسائل دور نگه دارند و اجازه بدهند دانشگاه مسیر خودش را برود.»