واژه‌ها را متخصصان می‌سازند، نه حداد عادل!

فرهاد قربان‌زاده با ذکر چند نکته درباره گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، یادآوری کرده است که واژه‌های تخصصی هر علم را متخصصان آن علم می‌سازند، نه حداد عادل (رئیس فرهنگستان).

به گزارش ایسنا، این فرهنگ‌نویس و زبان‌شناس در صفحه توییتری خود نوشته است: «چند نکته دربارۀ گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی

۱. گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی بیشتر به وضع واژه‌های تخصصی علوم گوناگون می‌پردازد و کمتر برای واژه‌های عمومی واژه‌سازی می‌کند.

٢. تصویب نهایی هر واژه در فرهنگستان سه سال پس از تصویب مقدماتی آن واژه است. یعنی فرهنگستان در ابتدا واژه‌ای را مصوب می‌کند و تا سه سال افراد گوناگون می‌توانند آن را نقد کنند یا واژۀ دیگری را پیشنهاد دهند. اگر کسی به واژه‌ای نقد دارد، می‌تواند در این سه سال نظر خود را مطرح کند.

٣. واژه‌های تخصصی هر علم را متخصصان آن علم می‌سازند، نه حداد عادل.

۴. در واژه‌گزینی بهتر است عموم مردم ندانند واژه‌ای که به‌کار می‌برند برساخته است و آن را به‌مانند دیگر واژه‌های زبان به‌کار برند. فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مورد بسیار موفق بوده‌است، اما ناآگاهی از همین نکتۀ بسیار مهم موجب انتقاد‌های برخی غیرمتخصصان به فرهنگستان شده‌است؛ زیرا این افراد به‌نادرست می‌پندارند که از میان واژه‌های مصوب فرهنگستان فقط «یارانه» و احتمالاً چند واژۀ معدود دیگر به زبان عموم راه یافته‌اند.

در اینجا ۴۱ واژۀ عمومی و پربسامد مصوب فرهنگستان فهرست شده‌است. این واژه‌ها، که از میان چندصد واژۀ رایج فرهنگستانی گزینش شده، به‌جز ده‌ها هزار واژۀ تخصصی مصوب فرهنگستان است که در علوم گوناگون رواج یافته و وارد زبان عموم نشده، و نباید هم می‌شده‌است.

برخی از این واژه‌ها پیش از فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم کاربرد داشته‌اند، ولی فرهنگستان آن‌ها را برگزیده و با این کار خود موجب تثبیت آن‌ها شده‌است:

آرمان‌گرا
بازیافت
بدافزار
برنامه (در حوزۀ رایانه)
پایانه
پرتودرمانی
پژوهانه
پسماند
پهپاد
پیاده‌راه
پیامک
تراکنش
جورچین

چندرسانه‌ای
درشت‌نمایی
دم‌نوش
دورکاری
راهبرد
ریزتراشه
سازوکار
سامانه
سخت‌افزار
شاخابه
فرادما
فناوری
کاربر
کارکنان
کالابرگ
کشسانی
کنارگذر
گدازه
گردشگر
گسترش
گستره
گسل
گشتاور
گفتاردرمانی
گمانه‌زنی
نرم‌افزار
وارونگی
همایش»