مشکل روسیه در فروش تسلیحات به دولت‌های خاورمیانه

فرارو- با توجه به عقب نشینی مصر و الجزایر از برنامه خرید جنگنده‌های ساخت روسیه گمانه زنی‌هایی وجود دارند مبنی بر آن که تهران به عنوان مشتری و خریدار بالقوه این تسلیحات مطرح خواهد شد. به نظر می‌رسد روسیه برای یافتن خریدار به منظور فروش پیشرفته‌ترین تسلیحات خود در خاورمیانه دچار مشکل شده است.

به گزارش فرارو به نقل المانیتور، در اوایل ژانویه، گزارش‌هایی مبنی بر رد قرارداد خرید جنگنده‌های روسی سوخو -۳۵ توسط الجزایر منتشر شد. به گفته تحلیلگران دفاعی الجزایر، آن کشور به دلیل فقدان ایستگاه راداری مدرن که الزامات ارتش الجزایر را برآورده سازد، این تصمیم ر اتخاذ کرده است. طی ده سال گذشته، ناوگان نیروی هوایی الجزایر با جنگنده‌های روس سوخو -۳۰ به روز شده است.

با این وجود، مهم‌ترین قرارداد در سال ۲۰۱۹ میلادی امضا شد که الجزایر طی آن ۱۶ فروند سوخو -۳۰ سنگین و ۱۴ جنگنده متوسط میگ -۲۹ را به ارزش ۲ میلیارد دلار از روسیه خریداری کرد. این نشان دهنده ادامه همکاری نظامی – فنی میان روسیه و الجزایر با دولت جدید الجزایر بود. اولین هواپیما‌های خریداری شده در این قرارداد در پائیز ۲۰۲۰ میلادی وارد ناوگان هوایی شدند. مرحله بعدی خرید جنگنده‌های سوخو -۳۵ بود که به شکل غیر منتظره‌ای لغو شد.

هم چنین، الجزایر سایر تجهیزات جنگی از جمله تانک‌های تی -۹۰ و سامانه‌های دفاع هوایی اس-۴۰۰ را از مسکو خریداری می‌کند و به نظر می‌رسد هیچ تهدید جدی‌ای مبنی بر کاهش چشمگیر همکاری‌های نظامی و فنی خود با روسیه نداشته است.

با این وجود، اگر دلیل واقعی خودداری از قرارداد سوخو -۳۵ قانون مقابله با دشمنان امریکا از طریق تحریم‌های (CAATSA) بوده باشد این موضوع مشکلی جدی برای روسیه در فروش تسلیحات خود خواهد بود. این قانون امریکایی که در ژوئیه ۲۰۱۷ میلادی تصویب شد تحریم‌هایی را علیه "فعالیت‌های بی ثبات کننده ایران، روسیه و کره شمالی" که از جمله کشور‌های خریدار تسلیحات از روسیه هستند، مجاز می‌سازد.

اگرچه این قانون تحریمی هنوز به طور مستقیم به عنوان دلیل خودداری الجزایر از خرید جنگنده‌های روسی ذکر نشده با این وجود، پیش‌تر در اقدامات یکی دیگر از کشور‌های شمال آفریقا یعنی مصر آثار خود را نشان داده است. در نوامبر ۲۰۱۹ میلادی، "آر کلارک کوپر" دستیار وزیر امور خارجه امریکا به قاهره اطلاع داد که در صورت دستیابی به جنگنده‌های روسی، مصر خود را تحت تاثیر تحریم‌ها قرار خواهد داد.

قاهره با خرید ۳۰ جنگنده سوخو -۳۵ از روسیه در سال ۲۰۱۸ میلادی موافقت کرد. پیش از آن مصر ۴۶ جنگنده میگ -۲۹ و ۴۶ بالگرد جنگی کاموف -۵۲ به ارزش بیش از ۳ میلیارد دلار را تحت قرارداد‌های ۲۰۱۵ میلادی از روسیه دریافت کرده بود. اطلاعات در مورد تعداد جنگنده‌های سوخو -۳۵ پیش‌تر تحویل داده شده به مصر متفاوت هستند. برخی منابع اشاره می‌کنند که پنج مورد دریافت شده اند.

گزارش‌ها حاکی از تمرینات آموزشی بین جنگنده‌های مصری سوخو -۳۵ روسیه و رافال ساخت فرانسه حاکی از آن است که در این تمرینات جنگنده روسی نقش متجاوز را ایفا کرده و به جنگنده فرانسوی حمله می‌کنند. با این وجود، رافال رادار سوخو را مختل کرده و به راحتی دشمن را ردیابی کرده و به طور مشروط آن هواپیما را ساقط کرده است.

مصر نیز مانند الجزایر ممکن است به طور مستقیم از قانون تحریم امریکا به عنوان دلیل خودداری از خرید جنگنده به منظور حفظ رابطه اش با مسکو نام نبرد. قاهره که پیش‌تر تصمیم به خرید طیف تازه‌ای از جنگنده‌های رافال فرانسوی به جای سوخو -۳۵ گرفته می‌تواند به نتایج تمرینات هوایی استناد کند. براساس گزارش روزنامه فرانسوی "ایر اند کاسموس" در حال حاضر بیش‌تر سوخو‌های ۳۵ تولید شده برای مصر کماکان در روسیه هستند.

هم چنین، اندونزی از سال ۲۰۱۸ میلادی تصمیم گرفت قرارداد ۱۱ جنگنده روسی سوخو - ۳۵ را لغو کند. جاکارتا در عوض رافال فرانسوی و اف – ۱۵ امریکایی را خریداری کرده است. اگر مشخص شود که خودداری الجزایر و مصر از خرید سوخو-۳۵ واقعا با قانون تحریم امریکا مرتبط است این احتمال افزایش خواهد یافت که مسکو تصمیم بگیرد این جنگنده‌ها را به ایران بفروشد. در حالی که در گذشته خاورمیانه خریداران بالقوه بسیاری از تسلیحات روسی را در خود جای داده بود اکنون ممکن است ایران شریک بلامنازع نظامی و فنی روسیه در منطقه باقی بماند.

پیش از این، روسیه تلاش می‌کرد از چنین معاملاتی با ایران اجتناب ورزد. کرملین به ترس اسرائیل و کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس توجه داشته است. برای مثال، در سال ۲۰۱۷ میلادی، براساس گزارش‌ها روسیه از فروش جنگنده‌های سوخو -۳۵ به تهران خودداری ورزید و به جای آن هواپیما‌های منسوخ سوخو -۲۷ را پیشنهاد داد.

نشریه نظامی هلندی "اسکرامبل" به گمانه زنی‌های فزاینده‌ای مبنی بر آن که ایران و روسیه ممکن است طی ۲۰ سال آینده یک قرارداد دفاعی ۱۰ میلیارد دلاری را امضا کنند که در آن مسکو ۲۴ فروند جنگنده سوخو -۳۵ و حداکثر دو سامانه موشکی اس -۴۰۰ را به نیروی هوایی ایران تحویل دهد اشاره می‌کند.

سامانه‌های موشکی جنگنده‌های سوخو -۳۵ که پیش‌تر برای مصر تولید شده بودند، می‌توانند در اختیار ایران قرار گیرند و در نتیجه، اجرای هر قراردادی را به میزان قابل توجهی سرعت بخشند. همزمان ممکن است یک مانع نبود بودجه تهران برای خرید چنین تجهیزات گران قیمتی باشد.

منبع: المانیتور