بررسی موردی دیوار به عنوان بزرگ‌ترین پلتفرم استخدام کشور

«بازار‌کار بعنوان یک بازار دارای اهمیت در برابر بازار‌های دیگر بشمار می‌آید، از منظر ابعاد اهمیت شاید هیچ مسئله‌ای به‌اندازه اشتغال در سرنوشت امروز و فردای کشور موثر نباشد، به همین دلیل نگرش درست در این حیطه نقش بسیار تعیین کننده‌ای در نوع جهت‌گیری‌ها دارد. در هر یک از سطوح تحلیل اقتصادی، اشتغال جایگاه برجسته و ممتازی دارد. در سطح توسعه، اشتغال با فقر، مهاجرت روستایی و نابرابری‌های آموزشی و حتی با بحران محیط زیست تا سطح سرمایه اجتماعی و ثبات سیاسی- اجتماعی یک جامعه در‌هم تنیدگی تمام عیار دارد.» این‌ها گفته‌های فرشاد مومنی اقتصاددان است. جمله‌هایی که به ساده‌ترین شکل ممکن اهمیت اشتغال مردمان یک سرزمین را بیان می‌کند. هرچند با نگاهی به گذشته، به سادگی می‌توان فهمید که در دوره‌های تاریخی مختلف، همواره اشتغال یکی از دغدغه‌های مردم بوده و این اهمیت تا آنجا بوده که برای اشتغال افراد ناچار به مهاجرت شده‌اند. وضعیت اقتصادی رابطه‌ای مستقیم با اشتغال افراد دارد؛ هرچه چرخ‌های اقتصاد پرقدرت‌تر بچرخند، کسب و کار‌های بیشتری فعالیت می‌کنند و در نتیجه آن نیاز به کارجویان بیشتری است.

آمار سالانه اشتغال هم گواه همین مساله است؛ با شیوع گسترده کرونا و عواقب ناشی از آن که سبب از بین رفتن بسیاری از کسب و کار‌ها شد، با کاهش آمار شاغلان مواجه بودیم. بر اساس آماری که مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرد، شیوع کرونا باعث از بین رفتن یک میلیون شغل در پاییز سال ۹۹ نسبت به پاییز سال گذشته آن شده بود؛ همچنین در فصول بهار و تابستان ۱۳۹۹ نیز به ترتیب حدود ۱.۵ میلیون نفر و یک میلیون و ۲۰۹ هزار نفر از تعداد شاغلین نسبت به فصول مشابه پارسال کاسته شده است. بر اساس این گزارش، جمعیت شاغل کشور در پاییز ۱۳۹۹ نسبت به فصل مشابه سال گذشته آن، حدود یک میلیون نفر کاهش یافت. در این گزارش با استناد به نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در پاییز ۱۳۹۹ اعلام شده بود که ۷۲ درصد افت اشتغال در بخش خدمات اتفاق افتاده است. ماجرا، اما با کاهش شیوع کرونا که ناشی از آغاز واکسیناسیون بود و در نتیجه آن اشتغال در برخی حوزه‌ها رونق یافت، تغییر کرد و آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار و اطلاعات راهبردی نشان می‌داد که تعداد شاغلین در بهار ۱۴۰۰ نسبت به بهار سال ۹۹بیش از ۷۱۳.۲۴۷ نفر افزایش داشته است.

در جستجوی نیرو

اما این همه ماجرا نیست؛ حتی در شرایطی که چرخه اقتصادی هم بر مدار خود در حرکت باشد، پیدا کردن فرد مناسب یکی از دغدغه‌های همیشگی کارفرمایان بوده. ماجرا آنجا جدی‌تر می‌شود که کارفرمایان به دنبال نیرو‌هایی برای مشاغل خدماتی هستند. در سال‌های گذشته که هنوز اینترنت به شکل فعلی آن مورد استفاده اغلب افراد جامعه قرار نگرفته بود، روزنامه‌ها به عنوان محلی برای انتشار آگهی استخدام بودند. روزی نبود که از کنار دکه روزنامه عبور کنیم و با فردی روبه‌رو نشویم که به صفحه استخدام روزنامه خیره شده و به دنبال شغل مناسب خود می‌گردد. کارفرمایان هم برای پیدا کردن نیروی مورد نیاز خود چاره‌ای به جز انتشار آگهی در روزنامه‌ها نداشتند. اقدامی که با صرف هزینه و البته زمان زیادی مواجه بود و البته در دسترس تعداد زیادی از کارجویان قرار نمی‌گرفت.

ماجرا، اما با گسترش اینترنت و فضای مجازی تغییر کرد. آگهی‌ها از صفحات روزنامه‌ها به فضای مجازی منتقل شدند. چنین فضایی لزوم شکل‌گیری پلتفرم‌های کاریابی را یادآور شد و کم کم سایت‌های مختلفی در این عرصه آغاز به فعالیت کردند. گسترش فعالیت این پلتفرم‌ها برای کارفرمایان این امکان به وجود آورد که بدون صرف هزینه یا با هزینه بسیار پایین آگهی خود را در فضای مجازی منتشر کرده و آن را در معرض دید افراد بیشتری قرار دهند. مساله اینجا بود که دیگر با تغییر روز آگهی از صفحه روزنامه حذف نمی‌شد و با استمرار وجود آگهی در فضای مجازی، به کارفرمایان اجازه می‌داد روز‌های طولانی درخواست نیروی خود را در فضای مجازی در معرض نمایش بگذارند. همچنین فضای آنلاین امکان دسترسی تعداد بسیار زیادی از کارجویان به آگهی‌های شغلی را ایجاد کرد و هر کارجو در هر لحظه از شبانه روز می‌توانست به هزاران آگهی استخدامی دست پیدا کند. ابزار‌های موجود در محصولات آنلاین بر سادگی استفاده از این راه افزود و خیلی زود بخش بزرگی از کارجویان به پلتفرم‌های کاریابی روی آوردند.

تفاوت دیوار با سایر پلتفرم‌های کاریابی

در میان همه این پلتفرم‌ها، اما سایت دیوار که مخاطبان بسیار زیادی در سراسر کشور دارد، زمینه‌ای فراهم کرد که کارفرمایان بتوانند برای انواع مختلف مشاغل، آگهی استخدام منتشر کنند. با استفاده از دیوار، کارفرمایان در واحد‌های تولیدی و خدماتی می‌توانند به سادگی و با سرعت بالا، آگهی استخدام خود را منتشر کرده و کارجویان مدنظرشان را از میان متقاضیان استخدام کنند. برهمین اساس اگرچه افراد نیازمند تحصیلات تخصصی و آکادمیک ممکن است از پلتفرم‌های کاریابی دیگر استفاده کنند، اما کارفرمایانی که به دنبال استخدام افراد در حوزه‌های خدماتی، عملیاتی، منشی، فروشندگی، کارگاهی، نظافتی و ... هستند، نیروی مد نظر خود را از میان کارجویان مخاطب دیوار می‌جویند. امکانی در پلتفرم‌های دیگر در دسترس نیست و عملا در این گروه‌های شغلی برای پیدا کردن نیرو‌های کار، باید به سایت دیوار یا نظایر آن مراجعه کنند. استفاده از دیوار برای کارفرمایان چند مزیت به همراه دارد.

نکته اول استفاده راحت از پلتفرم دیوار برای انتشار آگهی استخدام است؛ ثبت آگهی استخدام در سایت دیوار نیاز به استفاده از ابزار خاصی ندارد، این کار را به سادگی می‌توان با گوشی موبایل هوشمند انجام داد. ظاهر این سایت ساده است و برای ثبت آگهی نیاز به وارد کردن اطلاعات زیادی نیست و تنها با ثبت اطلاعات ضرروی می‌توان به سادگی آگهی مد نظر را منتشر کرد. دیوار بخشی تخصصی برای استخدام ایجاد کرده است و کارفرما به راحتی می‌تواند ویژگی‌های شغل و نیروی مورد نظر خود را وارد کرده و به ارتباط با کارجویان مرتبط بپردازد.

نکته دوم و، اما مهم‌تر تعداد بسیار بالای مخاطبان سایت دیوار است. بررسی‌ها نشان از آن دارد که بیش از نیمی از جمعیت ایران اپلیکیشن دیوار را روی گوشی‌های همراه خود استفاده کرده‌اند، رقمی معادل ۴۴ میلیون نفر که نشان از آن دارد که آگهی استخدام دیوار، می‌تواند در معرض دید چند میلیون مخاطب قرار گرفته و طبیعتا پیدا کردن نیروی کار مناسب برای کارفرمایان را راحت‌تر و سریع‌تر کند. مساله اینجاست که بخش استخدام دیوار چنان مورد توجه قرار گرفته که تماس‌های گرفته شده بر اساس آگهی‌های این بخش گوی رقابت را از دسته‌های دیگر دیوار، مانند خودرو و املاک ربوده است و تعداد تماس‌های این بخش از تمامی بخش‌های دیگر بیشتر است. علت این امر سادگی دسترسی و استفاده از دیوار، کیفیت محصول مناسب و وسیع بودن جامعه مخاطبان آن است.
گواه این واقعیت هم گزارش سال ۹۹ سایت دیوار است که بر اساس آن تعداد کل افرادی که از طریق آگهی‌های دیوار در سال ۱۳۹۹ صاحب شغل شده‌اند، ۶۰۵ هزار نفر تخمین زده شده که ۴۸ درصد این افراد در شهر تهران ساکن بوده‌اند. گزارش‌های مرکز آمار می‌گویند هر خانوار ایرانی ۳/۳ نفر جمعیت دارد و برهمین اساس آمار ۶۰۵ هزار شغل مورد اشاره به معنای تامین نیاز‌های زندگی نزدیک به ۲ میلیون نفر از جمعیت کشور است. آماری که به سادگی نشان می‌دهد که این سایت برای کارفرمایان فضای مناسبی به وجود آورده تا در گروه‌های مختلف شغلی، نیروی مد نظرشان را بیابند.