روش‌های نگهداری و پرورش گیاه آپارتمانی «لیندا» یا «نخل دم اسبی»

فراروـ گیاهان آپارتمانی به دلیل فاصله گرفتن از زیستگاه اصلی خود به شرایط محیطی خاصی احتیاج دارند. برخی از این گیاهان به شرایط محیطی متفاوت حساس هستند، به طوری که لحظه‌ای غفلت یا اشتباه در نگهداری از آن‌ها موجب بیماری یا حتی مرگ گیاه می‌شود. گروهی دیگر از گیاهان آپارتمانی وجود دارند که نسبت به هرگونه شرایط زیستی ازجمله خشکی خاک، خشکی هوا، تغییرات شدید دمایی و کمبود نور بسیار مقاوم هستند.

به گزارش فرارو، گیاه لیندا یا نخل دم اسبی یکی از زیباترین و مقاوم‌ترین گیاهان آپارتمانی است که با هر شرایط نامساعد در نگهداری سازگاری دارد. نگهداری از این گیاه آپارتمانی بسیار آسان است. اخیرا گیاه لیندا به یک گیاه خانگی محبوب تبدیل شده است که علت این محبوبیت ظاهر مدرن و عجیب آن است. در این مطلب با ما همراه باشید تا با گیاه لیندا یا نخل دم اسبی و شرایط پرورش و نگهداری از آن آشنا شوید.

گیاه لیندا، نخل دم اسبی، تنه پیازی یا پافیلی با نام‌های انگلیسی Ponytail Palm یا Elephants food و نام علمی Beaucarnea recurvata از خانواده Asparagaceae و بومی مناطق خشک آمریکای مرکزی ازجمله شرق مکزیک، بلیز و گواتمالاست. گیاه لیندا خلاف نام آن ارتباطی با درختان نخل ندارد. گیاهان آگاو و یوکا از خویشاوندان نزدیک این گیاه آپارتمانی هستند. لیندا گیاهی دو پایه و گلدار است؛ بنابراین تنها گیاهان ماده بذر تولید می‌کنند. امروز در سراسر دنیا گیاه لیندا را به عنوان یک گیاه زینتی یا آپارتمانی می‌شناسند.

 

ساقه ضخیم، تَرَک‌دار، منفرد و برگ‌های مجنون و آویزان از بارزترین ویژگی ظاهری گیاه یا درختچه لینداست. ساقه این گیاه از انتها متورم و ضخیم است و همینطور که به سمت بالا رشد می‌کند، نازک‌تر می‌شود. طبق گفته گیاه‌شناسان دلیل ضخامت انتهای ساقه ذخیره آب در مواقع بی‌آبی و خشکسالی است. برگ‌های چرمی، براق و باریک و شکل منحصربه فرد ساقه موجب شده است تا به عنوان یک گیاه آپارتمانی مدرن شناخته شود. جالب است بدانید زمانی که گیاه به سن بیش از ۱۰ سال می‌رسد، خوشه‌هایی از گل‌های سفید و معطر تولید می‌کند.

 

گیاه لیندا در زیستگاه خود ممکن است تا ۴ متر هم قد بکشد. این گیاه معمولا در خاک‌های سنگلاخی و اطراف صخره‌ها و دامنه کوه‌ها رشد می‌کند. لیندا گیاهی کُند رشد است که عمری بسیار طولانی دارد. این گیاه در محیط خانه بیشتر از ۲ متر قد نمی‌کشد. گیاه لیندا دارای ۲۴ گونه مختلف است که جمعیت این گیاهان در اثر فعالیت‌های مخرب انسان‌ها رو به کاهش است.

برخی از افراد به دلیل نگهداری از کودکان یا حیوانات خانگی نمی‌توانند گونه‌هایی از گیاهان آپارتمانی را در منزل نگهداری کنند؛ چراکه اغلب گیاهان آپارتمانی در بافت برگ‌ها یا ساقه‌های خود ترکیباتی سمی مانند ذرات اگزالات کلسیم دارند. اگزالات کلسیم در این گیاهان ممکن است موجب حساسیت یا مسمومیت در کودک یا حیوان خانگی شود. خوشبختانه شما می‌توانید بدون نگرانی گیاه لیندا را در خانه و محل کار پرورش بدهید؛ چراکه طبق اعلام ASPCA، American Society for the Prevention of Cruelty to Animals، گیاه آپارتمانی لیندا برای انسان و حیوانات خانگی غیرسمی و بی‌خطر است.

گیاه لیندا یکی از مقاوم‌ترین گیاهان آپارتمانی است؛ اما ممکن است آبیاری زیاد و محیط کم نور باعث از بین رفتن گیاه شود. گیاه نخل دم اسبی برای علاقه‌مندانی که در نگهداری از گیاهان آپارتمانی مبتدی هستند، مناسب است. گیاه زیبای لیندا به دلیل عمر طولانی و مقاوم بودن تا سالیان سال در منزل شما زنده خواهد ماند.

قبل از خرید و نگهداری از گیاه لیندا لازم است تا نکاتی را در مورد شیوه پرورش این گیاه آپارتمانی بدانید. گیاه لیندا جزء گیاهان مقاوم، اما گران‌قیمت آپارتمانی است. اما ممکن است در اثر نداشتن شناخت کافی از شرایط نگهداری این گیاه باعث از بین رفتن آن شویم.

لیندا گیاهی مقاوم است که در شرایط کم نوری نیز زنده می‌ماند. اما محیط کم نور باعث می‌شود تا گیاه رشد علفی داشته باشد. ساقه باریک با برگ‌های نازک و کم رنگ نشانه نور کم محیط است. همچنین تاریکی گیاه را ضعیف می‌کند و به باکتری و قارچ‌ها اجازه می‌دهد به‌راحتی روی گیاه تکثیر شوند. هرچه محیط پر نورتر باشد، گیاه لیندا رشد سالم‌تری خواهد داشت. پس بهتر است پر نورترین قسمت خانه را برای نگهداری از گیاه لیندا انتخاب کنید. بهترین مکان برای نگهداری اغلب گیاهان آپارتمانی پشت پنجره‌های شرقی یا جنوب شرقی است. گیاهان آپارتمانی نور فیلتر شده خورشید در صبح تا ظهر را بیشتر از نور ضعیف خورشید عصر‌ها می‌پسندند.
زمان آبیاری
در پایین‌ترین قسمت نخل دم اسبی ساقه‌ای متورم و ضخیم است که مانند غده یا پیاز گیاه دیده می‌شود. این قسمت محل ذخیره آب در گیاه است که گیاه لیندا در مواقع کم آبی یا خشکسالی از آن استفاده می‌کند. پس این گیاه به خشکی خاک مقاوم است و می‌تواند روز‌ها را بدون آبیاری زنده بماند. آبیاری بیش از حد ممکن است موجب پوسیدگی ریشه و له شدگی ساقه گیاه لیندا شود. همچنین مرطوب بودن همیشکی خاک موجب رشد و تجمع قارچ‌ها خواهد شد. بهترین زمان برای آبیاری گیاه لیندا در فصل زمستان و تابستان زمانی است که کمی از خاک گلدان خشک شده باشد. با کنار زدن خاک سطحی و خشک بودن لایه‌های پایینی خاک می‌توانید زمان آبیاری را تشخیص بدهید. گیاه را هر بار کامل آبیاری کنید. آبیاری کامل یعنی تا جایی به گیاه آب بدهید تا آب اضافی از کف گلدان بیرون بزند.
خاک مناسب
برای کاشت یا تعویض گلدان گیاه لیندا به خاک شنی_ماسه‌ای و سبک نیاز دارید. خاک زهکش‌دار از تجمع آب در بافت خاک و خفگی و پوسیدگی ریشه‌ها جلوگیری می‌کند. بهترین ترکیب برای خاک گیاه لیندا ۵۰ درصد ماسه دانه درشت حاشیه رودخانه‌های آب شیرین، ۲۰ درصد کوکوپیت، ۲۰ درصد خاک برگ پوسیده جنگلی و مقداری پرلیت است. البته خاک‌های ترکیبی آماده و بسته‌بندی نیز قابل تهیه هستند. به این نوع خاک‌ها معمولا پیت ماس و هوموس یا گیاه‌خاک نیز اضافه می‌کنند. قبل از ریختن خاک در گلدان و کاشت گیاه از وجود حفره تخلیه آب اضافی در کف گلدان مطمئن شوید.
دمای ایده‌آل

گیاه لیندا خلاف اغلب گیاهان آپارتمانی با تغییرات دمایی خانه سازگار است. این گیاه می‌تواند به‌راحتی دما‌های کم‌تر از ۱۲ درجه سانتی‌گراد و بیشتر از ۳۳ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند. لیندا به سرمای هوا حساس است. دمای کم‌تر از ۱۰ درجه سانتی‌گراد برای گیاه مساعد نخواهد بود. دمای ایده آل برای گیاه لیندا همان دمای معمولی خانه شماست. بهتر است گیاه را از وسایل گرمایشی یا سرمایشی دور نگه دارید. قرار دادن گیاه در مقابل باد کولر موجب پژمردگی و خشک شدن نوک برگ‌های گیاه لیندا می‌شود.
تامین رطوبت

اگر رطوبت هوای محیط کم باشد، لبه‌ها و نوک برگ‌های گیاه لیندا خشک می‌شود. در مواقعی که دمای هوا در خانه بالاست، به‌خصوص در زمستان‌ها که هوای داخل خانه خشک و گرم می‌شود، رطوبت‌رسانی به گیاه لیندا ضروری است. غبارپاشی شاید بتواند رطوبت گیاه را تامین کند؛ اما دائمی نیست و پس از یک ساعت دوباره گیاه به رطوبت نیاز خواهد داشت. استفاده از دستگاه بخار سرد، ایجاد جزیره با زیر گلدانی، قرار دادن حوضچه‌های تزئینی، آکواریوم ماهی و ظروف آب در کنار گلدان گیاه از روش‌های تامین رطوبت دائمی برای گیاه لیندا و دیگر گیاهان آپارتمانی است.
میزان و زمان کوددهی
هرچند گیاه لیندا گیاهی کم توقع است، برای رشد سالم، طراوت و شادابی و مقاوم بودن در برابر آفات به کوددهی نیاز دارد. بهترین زمان کود دادن به گیاه لیندا از اواخر زمستان تا قبل از کوتاه شدن دوباره روزهاست. این گیاه به کود‌های مایع و کامل نیاز دارد. بهتر است هر ماه یک مرتبه کود‌های مایع کامل را از طریق آبیاری به گیاه خود بدهید. لازم است دستور کوددهی به گیاه را از متخصص کشاورزی یا کارشناس گیاهان زینتی بپرسید. گیاه لیندا بسته به سن و اندازه به میزان مشخصی از کود نیاز دارد. عنصر آهن یکی از عناصر ضروری برای گیاه لیندا محسوب می‌شود.
تعویض گلدان
تعویض گلدان گیاه لیندا تنها برای زیباسازی و محیا کردن فضای بزرگ‌تر برای ریشه‌های گیاه نیست؛ بلکه با تعویض گلدان خاک‌های قدیمی و فقیر از مواد مغذی را با خاک‌های جدید و مغذی جایگزین می‌کنیم. لازم است گلدان گیاه را هر ۲ یا ۳ سال با خاک جدید تعویض کنیم. بهترین زمان تعویض گلدان اوایل فصل بهار است. قبل از کاشت گیاه در گلدان جدید از وجود حفره تخلیه آب در کف گلدان مطمئن شوید.
هرس گیاه
گیاه آپارتمانی لیندا تک‌پایه است. گاهی برای افزایش شاخه‌های فرعی سر یا انتهای گیاه را قطع می‌کنند. در ضمن با افزایش سن گیاه جوانه‌هایی در قسمت پیازی شکل و متورم گیاه رشد می‌کنند. شاید بهتر باشد که برای حفظ ظاهر گیاه این گیاهچه‌های کوچک را حذف کنیم. با گیاهچه‌های جدا شده می‌توان گیاه لیندا را تکثیر کرد. همیشه برگ‌های زرد و مرده را از گیاه جدا کنید.

تکثیر و ازدیاد گیاه لیندا از دو طریق کاشت بذر، ریشه‌دار کردن تنه‌جوش‌ها و پاجوش‌ها صورت می‌گیرد.

تکثیر با تنه‌جوش
گاه روی ساقه گیاه لیندا (به‌خصوص در قسمت متورم انتهایی گیاه) گیاهچه‌های کوچکی می‌روید که به این جوانه‌ها تنه‌جوش می‌گویند. پس از مدتی که جوانه‌ها رشد کردند، مانند گیاه مادر قسمت متورم و پیازی شکلی در آن‌ها تشکیل می‌شود. در این زمان می‌توانید به‌راحتی این گیاهچه‌ها را از محل اتصال به گیاه اصلی با چاقوی تیز و تمیز جدا کنید. پس از جداسازی گیاهچه محل برش را با محلول ریشه‌زایی آغشته کنید و در بستر کشت با خاک ذکر شده بکارید. ۳۰ درصد از گیاهچه باید داخل خاک باشد.

 

بستر کشت را در محیط سایه آفتاب یا نورگیر پشت پنجره قرار بدهید. خاک را با اسپری آب کمی مرطوب کنید و از آبیاری به روش غرقابی بپرهیزید. روی خاک گلدان را می‌توانید با استفاده از نایلون شفاف بپوشانید تا رطوبت محیط حفظ شود. ریشه‌دار کردن تنه‌جوش کار دشواری است و ممکن است در بیشتر موارد ناموفق باشد.
تکثیر با پاجوش
با افزایش سن گیاهان لیندا ممکن است پاجوش‌هایی در اطراف ساقه گیاه مادر جوانه بزند. در زمان تعویض گلدان می‌توانید این پاجوش‌ها را از گیاه مادر جدا کنید و در بستر کشت مناسب بکارید. برای جداسازی پاجوش بهتر است محل اتصال را با آب بشویید. حتما از چاقوی تمیز یا قیچی باغبانی برای جداسازی پاجوش استفاده کنید. شیوه کاشت پاجوش‌ها مانند کاشت تنه‌جوش است.
تکثیر از طریق کاشت بذر
یکی دیگر از روش‌های تکثیر و ازدیاد گیاه آپارتمانی لیندا کاشت بذر این گیاه است. ابتدا یک سمت بذر را با سوهان ناخن کمی سمباده بزنید تا زمانی‌که لکه‌هایی تیره روی یک سمت بذر‌ها شکل بگیرد. سپس بذر‌ها را به مدت ۲۴ ساعت در آب ولرم رها کنید. پس از این گلدان یا بستر کشت را از خاک پیت ماس پر کنید و هر بذر را درون یک گلدان بکارید. بذر‌ها باید در عمق کم‌تر از ۱ سانتی‌متر کاشته شوند.

 

بستر کشت را با اسپری آب مرطوب کنید و روی آن را با استفاده از یک نایلون شفاف بپوشانید. بهتر است سوراخ‌هایی جهت تهویه هوا روی نایلون ایجاد شود. جوانه‌زنی ممکن است بین ۱ تا ۲ ماه طول بکشد. دمای مناسب برای محیط نگهداری حدود ۲۰ درجه سانتی‌گراد است. لازم است بستر کاشت را در برابر نور غیرمستقیم خورشید قرار بدهید. پس از جوانه‌زنی می‌توانید نایلون را از روی گلدان کنار بزنید.

زرد شدن، سوختن و ریختن برگ‌ها، نرم شدن یا له شدن تنه پیازی شکل و ساقه گیاه ازجمله مشکلات و بیماری‌های مربوط به این گیاه آپارتمانی است. گاه ممکن است گیاه لیندا مورد هجوم شته‌ها، کنه‌ها و قارچ‌ها قرار بگیرد.

علت زرد شدن و سپس خشک شدن نوک برگ‌های گیاه لیندا
آبیاری زیاد، خاک نامناسب، تغذیه کم، کمبود رطوبت هوا، قرار گرفتن در معرض باد و سرما و گاه به دلیل جابجایی و تعویض گلدان، زرد شدن و سپس خشک شدن نوک برگ‌ها ایجاد می‌شود. پس از تشخیص علت باید درمان را شروع کنید.
زرد شدن و شکنندگی تمام برگ‌های لیندا
آبیاری زیاد، خاک سنگین و نداشتن زهکشی مناسب خاک از علت‌های اصلی زرد شدن مکرر برگ‌های گیاه لیندا است. خاک مناسب برای کاشت لیندا خاکی سبک، مغذی و دارای زهکش بالاست. لیندا به آبیاری زیاد نیاز ندارد. پس از خشک شدن خاک به گیاه آب بدهید.

 

ریزش برگ‌های گیاه لیندا گیاه آپارتمانی نخل دم اسبی بومی مناطق گرم و به سرما حساس است. سردی هوا می‌تواند موجب ریزش برگ‌های گیاه شود. اگر گیاه را در محیط باز نگهداری می‌کنید، برای فصل زمستان آن را به فضای بسته، گرم و پرنور منتقل کنید.

 

شل شدن و پژمردگی گیاه نخل دم اسبی
آبیاری زیاد و قطع شدن ارتباط ریشه با گیاه (که به دلیل پوسیدگی ریشه‌هاست) از علت‌های اصلی پژمردگی و شل شدن برگ‌های گیاه لینداست.

 

گیاه لیندا اصلا رشد نمی‌کند
گیاه لیندا به محیط پر نور علاقه دارد. نور کم باعث ابتلا به انواع بیماری‌ها و رشد نکردن گیاه می‌شود. گیاه را در پر نورترین قسمت خانه نگهداری کنید. پرده‌های پنجره خانه را کنار بزنید تا گیاه لیندا نور بیشتری دریافت کند.

 

چروک شدن تنه و قسمت پیازی شکل لیندا
علت این عارضه آبیاری نامنظم است. آبیاری زیاد موجب له شدن و چروک شدن تنه گیاه می‌شود و آبیاری کم نیز این اتفاق را برای گیاه رقم می‌زند. آبیاری باید منظم، کامل و پس از خشک شدن حداقل ۲ بند انگشت از خاک سطحی صورت بگیرد. استفاده از ترکیب خاک مناسب کمک بسیاری در تحمل گیاه به نوسانات آبی می‌کند.

شپشک آردآلود، کنه قرمز تار عنکبوتی و سپردار‌ها ازجمله آفات مربوط به گیاه لیندا هستند که با اسپری کردن محلول‌های آفت‌کشِ مخصوص گیاهان آپارتمانی رفع می‌شوند. حتما گیاهان آفت زده را از سایر گیاهان آپارتمانی جدا کنید و گیاه را تا زمان درمان به مجموعه گلخانه برنگردانید.

 

قارچ‌ها بر اثر آبیاری زیاد و محیط کم نور به گیاه آسیب می‌رسانند. در صورت درمان دیرهنگام گیاه از قارچ‌زدگی ممکن است قارچ‌ها گیاه را به کلی نابود کنند. وجود لکه‌های قهوه‌ای و زردرنگ که موجب آبکی شدن ساقه یا برگ می‌شود، از علائم حضور قارچ‌هاست. ابتدا برگ‌های مبتلا را از گیاه جدا و آبیاری را کم کنید. رطوبت هوا را کاهش بدهید و روی گیاه آب نپاشید. گیاه را به محیط پر نور منتقل و آن را با محلول‌های مخصوص قارچ‌کش ضدعفونی کنید.

گیاه لیندا جزء گیاهان گران‌قیمت آپارتمانی محسوب می‌شود. بسته به سن، اندازه و تعداد شاخه‌های فرعی گیاه قیمت آن متفاوت است. اگر قصد دارید گیاه لیندا را از طریق بذر تکثیر کنید، قیمت بسته‌های ۵ عددی تا ۱۰ عددی بذر لیندا از ۳ هزار تومان تا ۱۰ هزار تومان است. اما یک گلدان گیاه لیندا باتوجه به اندازه و سن گیاه از ۱۰۰ هزار تومان تا بیش از ۳۰۰۰۰۰۰ تومان قیمت دارد.