اشغالگری اسرائیل علیه ملت فلسطین در محیطِ آنلاین

فرارو- نشریه "فارین پالیسی" در گزارشی، به رویه‌های محدودکننده و سخت گیرانه رژیم اسرائیل در محیط اینترنت و فضای آنلاین علیه مردم فلسطین پرداخته و به طور خاص همکاری‌های گسترده میان تل آویو و شرکت‌های بزرگ فناوری و شبکه‌های اجتماعی جهان را مساله‌ای تاسف بار دانسته که عملا دامنه اشغالگری اسرائیل علیه مردم فلسطین را از سرزمین آن ها، به فضای مجازی نیز کشانده است. فارین پالیسی در گزارش خود خواستار خاتمه دادنِ به این روند و بازگشت اینترنت و فضای مجازی به رسالت اصلی خود که همان تبدیل شدن به صدایی برای بی صدایانِ جهان است، شده است.

نشریه فارین پالیسی در این رابطه می‌نویسد: «۴.۸ میلیون نفر از ساکنان اراضی اشغالی فلسطین عمدتا در دو منطقه جدا از هم زندگی می‌کنند. در جهان واقعی، فلسطینی‌ها در نوار غزه و کرانه باختری رود اردن به دست اسرائیل محاصر شده اند و اسرائیلی‌ها با ایجاد موانع متعدد نظامی و امنیتی، عملا شرایط زندگی را برای فلسطینی‌ها تا حد زیادی سخت و دشوار کرده اند. فلسطینی‌ها چه در نوار غزه زندگی کنند و چه در کرانه باختری، در نهایت در بسیاری از موارد با دادگاه‌های نظامی اسرائیلی سروکار دارند. دادگاه‌هایی که فلسطینی‌ها را از حق داشتنِ وکیل محروم می‌کنند و احتمال محکوم شدن فلسطینی‌ها در آن‌ها تقریبا ۱۰۰ درصد است.

با این حال در مورد مساله اینترنت، تا حد زیادی ایست و بازرسی‌های اسرائیل، بی‌معنا می‌شوند. فلسطینی‌ها می‌توانند با اعضای خانواده و بستگان خود که به دلیل فاصله مکانی و سیم خاردار و نیرو‌های امنیتی اسرائیل از هم دور افتاده اند، به راحتی از طریق اینترنت تعامل داشته باشند. آن‌ها می‌توانند با خبرنگاران و رسانه‌ها ارتباط بگیرند و هر آنچه بر سرشان می‌آید را با جهانیان به اشتراک بگذارند. در این چهارچوب و در جریان انجام یکچنین اقداماتی، فلسطینی‌ها می‌توانند خود را شهروندان "دولت فلسطین" بنامند. دولتی که توسط ۱۳۸ کشور جهان مورد شناسایی قرار گرفته و در سال ۲۰۱۲ میلادی نیز به عنوان کشور ناظرِ غیرعضو سازمان ملل متحد پذیرفته شده است. در این راستا، حضور فعال فلسطین و فلسطینی‌ها در فضای دیجیتال و مجازی با نام کشور خودشان، تا حد زیادی نشان دهنده تحقق وعده خوش بینانه تبدیل شدن اینترنت به صدایی برای بی صدایان و در عین حال، روشن کردنِ تاریک‌ترین نقاط جهان بوده است.

به گزارش فرارو، با این حال حتی همین حوزه نیز اکنون در معرض خطر است. امری که در شرایط کنونی به دلیل تلاقیِ سه مساله عمده اتفاق می‌افتد. اولین مساله، رویه‌های گسترده نظارتی و جاسوسی رژیم اسرائیل با هدف رهگیری، ارعاب، و زندانی کردن فلسطینی‌ها در اراضی اشغالی به دلیل سخنرانی و خطابه‌های آنلاین آن‌ها است. دومین مساله، شبکه‌ای از نهاد‌های رسمی و غیررسمی است که توسط رژیم اسرائیل جهت هدف قرار دادنِ نهاد‌ها و گروه‌های حامی فلسطین در اقصی نقاط جهان مورد توجه قرار می‌گیرند. سومین مساله (و البته شگفت انگیزترین آن ها)، این است که شرکت‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی آمریکایی، تمایل و گرایش قابل توجهی را جهتِ خاموش کردن صدا‌هایی از خود نشان داده اند که بر خلاف منافع و مصالح اسرائیل قدم بر می‌دارند و اقدام می‌کنند.

تمامی این مسائل به وضوح نشان می‌دهند که چگونه رژیم اسرائیل به عنوان یک رژیم به اصطلاح دموکراتیک می‌تواند از طریق همکاری و هماهنگی با مدیران "سیلیکون‌ولی" (منطقه‌ای در نزدیکی سانفرانسیسکوی آمریکا که محل استقرار ده‌ها شرکت بزرگ حوزه فناوری است)، یک جنبش آنلاین مردمی (مردم فلسطین) را به بدترین وضع ممکن سرکوب کند.

مردم فلسطین از جمله مردمانی بوده اند که از ابتدای ظهورِ اینترنت، مشتاقانه از آن استفاده کرده اند. در شرایطی که کمتر از دو درصد از فلسطینی‌ها در سال ۲۰۰۱ به اینترنت دسترسی داشتند، این میزان به ۴۱ درصد در سال ۲۰۱۱ افزایش یافت و عملا فلسطینی‌ها را در زمره مردمانی قرار داد که بیشترین گرایش و دسترسی به اینترنت را در منطقه خاورمیانه دارند. این آمار‌ها در شرایطی به دست آمده اند که فعالیت مردم فلسطین در محیط اینترنت، با آزار و اذیت‌ها و البته جاسوسی گسترده رژیم اسرائیل نیز همراه است.

برای فلسطینی‌های جوان، شبکه‌های اجتماعی راهی برای تعامل آن‌ها با هویت تاریخی و فرهنگی خود که مدت‌ها قبل از تولدشان به دلیل اشغالگری اسرائیل دچار خدشه شده بود، فراهم می‌کند. فلسطینی‌ها همچنین با استفاده از اینترنت دست به سازماندهی اعتراضات مختلف علیه رویه‌های نادرست اسرائیل می‌زنند و در مورد اقدامات غیرسازنده اسرائیل که مردم فلسطین را گلوله باران و یا بمباران می‌کند نیز اطلاع رسانی می‌کنند.

حضور فعال فلسطینی‌ها در فضای اینترنت، تا حد زیادی اسرائیلی‌ها را از همان روز‌های آغازین، به وحشت انداخته است. در این راستا، ارتش اسرائیل حتی واحدی خاص را تشکیل داده تا بر فعالیت‌های اینترنتی فلسطینی‌ها نظارت داشته باشد و در عین حال در مواقع جنگ و درگیری نیز اقدام به تولید محتوایِ مقابله جویانه با روایت‌های فلسطینی‌ها در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نظیر توئیتر، فیس بوک و یوتیوب کند.

با این حال، این رویکرد‌های اسرائیل نتوانسته اند توجه افکار عمومی جهان را که به طور خاص در جریان جنگ‌های سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ علیه غزه، انتقادات گسترده‌ای را علیه اسرائیل مطرح ساختند، منحرف سازد. فلسطینی‌ها عملا با استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، در مورد کشتار ده‌ها فلسطینی در جریان جنگ‌های اسرائیل علیه نوار غزه دست به افشاگری می‌زدند و صحنه‌های کشته شدن کودکان فلسطینی توسط اسرائیل نیز انتقادات زیادی را علیه تل آویو بر می‌انگیخت. در این چهارچوب، رنج تحمیلیِ رژیم صهیونیستی به فلسطینی ها، چالش‌هایی اساسی را برای رژیم اسرائیل در پیش چشم افکار عمومی جهان ایجاد می‌کرد.

با این همه، اسرائیل در شرایط کنونی قوانین سخت گیرانه‌ای را در محیط آنلاین اجرایی می‌کند که بر اساس آن‌ها حتی ابراز عقاید ضداسرائیلی از سوی فلسطینی‌ها را نیز می‌تواند به مثابه اقدامی تحریک کننده و حتی تروریستی در نظر گیرد و بر این اساس، اقدام به بازداشت فلسطینی‌ها کند. بر اساس یافته‌های برخی نهاد‌های فلسطینی از سال ۲۰۱۷ تا به امروز، حدودا دو هزار فلسطینی توسط نیرو‌های امنیتی اسرائیلی به دلیل آنچه اعلام موضع و گذاشتن پُست‌های مختلف در محیط اینترنت عنوان شده، بازداشت شده اند. اسرائیلی‌ها می‌گویند که جهت دستگیری این افراد از فناوری‌های "هوش مصنوعی" استفاده کرده اند و معتقدند که آن‌ها در آینده، احتمالا دست به اقدامات خشونت آمیز علیه اسرائیل می‌زدند. ادعایی که اثبات آن به هیچ عنوان امکان ندارد.

در این راستا، هدف اصلی اسرائیل از بازداشت‌های اینچنینی، ایجاد نوعی جو وحشت در میان فلسطینی‌ها و فعالیت‌های آن‌ها در محیط آنلاین بوده است. در شرایط کنونی، فلسطینی‌ها نمی‌دانند که آیا فلان لایک و یا پُست آن‌ها در محیط اینترنت، تفسیر یک اقدام تروریستی را به همراه دارد یا خیر (از سوی اسرائیل)؟ در این چهارچوب، هر لحظه امکان دارد تا فلسطین‌ها با برچسب اینکه نیرویی تروریست هستند از سوی اسرائیلی‌ها رو به رو شوند. اسرائیل حتی در سال‌های اخیر شرکت‌های بزرگ فناوری و شبکه‌های اجتماعی دنیا را نیز تحت فشار قرار داده تا تعریف خود از اقدامات و رویه‌های ضدیهودی را نیز تغییر داده و آن را تا جای ممکن گسترش بخشند. این در حالی است که اساسا دین یهود و رویه‌های رژیم اسرائیل، دو موضوع کاملا متفاوت هستند و نمی‌توان آن‌ها را یکی پنداشت.

اگر شرکت‌های بزرگ فناوری دنیا بخواهند به این فشار‌های اسرائیل تن بدهند، عملا شرایط برای مردم فلسطین به شدت سخت خواهد شد و هر اقدام آن‌ها از سوی اسرائیل در فضای مجازی، با برچسب تروریستی و یا ضدیهودی بودن مواجه خواهد شد. بر اساس شواهد، از سال ۲۰۱۵، وزارت دادگستری اسرائیل یک واحد سایبری را اداره می‌کند که هزاران درخواست حذفِ محتوای به اصلاح ضداسرائیلی را به فیس بوک، توئیتر و یوتیوب ارسال کرده و در بیش از ۹۰ درصد موارد نیز شرکت‌های مرتبط با شبکه‌های اجتماعی، از این درخواست‌ها پیروی کرده اند. مساله‌ای که عملا موجب شده تا اسرائیل در محیط اینترنت و فضای مجازی نیز قدرت سرکوبگری خود را اِعمال کند. امری که به هیچ عنوان با ادعا‌های دور و دراز اسرائیل مبنی بر احترام آن به دموکراسی همخوانی ندارد.

به طور کلی می‌توان گفت، همزمان با اینکه مردم فلسطین فضای آنلاین و شبکه‌های اجتماعی را به مثابه محلی برای ترویج ایده‌ها و نظرات خود و انتقاد از رویه‌های اشغالگرایانه اسرائیل مورد توجه قرار داده و می‌دهند، اسرائیل عملا این موضوع را برای خود یک تهدید امنیتی به حساب می‌آورد و البته شرکت‌های بزرگ مرتبط با شبکه‌های اجتماعی نیز در اتخاذ یک موضع میانی و البته درست در این رابطه شکست خورده اند. در شرایط فعلی، اسرائیلی‌ها فشار‌های گسترده‌ای را به شرکت‌های فناوری و شبکه‌های اجتماعی وارد می‌آورند و عملا آن‌ها را مجبور به نادیده گرفتن حقوق فلسطینی‌ها می‌کنند. فشاری که البته از سوی این دسته از نهاد‌ها نیز مورد بی اعتنایی قرار نگرفته است. در این میان، تضعیف دولت فلسطین به عنوان یک موجودیت عینی در فضای بین المللی از سوی اسرائیل نیز موجب شده تا فلسطینی‌ها نتوانند به نحوی نظام‌مند و منسجم، به انتقاد از اسرائیل بپردازند. مجموع این مسائل موجب شده اند تا بواسطه همدستی شرکت‌های فناوری و شبکه‌های اجتماعی با اسرائیل، علی رغم افزایش شمار کاربرانِ اینترنت در میان فلسطینی ها، شاهد این باشیم که فضای دیجیتال برای آن‌ها به شدت محدود می‌شود».