در جنگ بین روسیه و اوکراین چه کسی برنده می‌شود؟

تحرکات نظامی اخیر روسیه در مرز‌های خود با اوکراین موجب بروز نگرانی‌هایی در کی یف و واشنگتن شده است. این درحالیست که کرملین با تکذیب حمله به خاک اوکراین بر حق خود در جابجا کردن نیروهایش در داخل خاک خود تاکید کرده است.

به گزارش یورونیوز، مسکو در عوض با متهم کردن ناتو و اوکراین بر دمیدن به آتش تنش‌ها مدعی شده که این اوکراین است که خود را برای بازپس‌گیری مناطق شرقی خود که از سال ۲۰۱۴ تحت کنترل هواداران روسیه هستند، آماده می‌کند.

سازمان جاسوسی فدراسیون روسیه به تازگی وضعیت حاکم در منطقه را مشابه وضعیت سال ۲۰۰۸ دانسته که در نهایت به حمله نظامی مسکو به همسایه خود گرجستان منتهی شد.

اما در آن سوی میدان، کی یف متقابلا با تکذیب این ادعا روسیه رو متهم می‌کند که با اعزام بیش از ۹۲ هزار سرباز تازه نفس به نقاط مرزی با اوکراین، درصدد حمله به این کشور است.

پیش از این هم ولادیمیر پوتین در بهار گذشته با اعزام نیرو به این منطقه سعی کرده بود با یادآوری خط قرمز‌های خود پیام روشنی خطاب به کی‌یف و همپیمانان غربی‌اش ارسال کند.

اما اگر جنگی بین دو کشور رخ دهد، آرایش جبهه‌ها به چه شکلی خواهد بود؟

خبرگزاری رویترز در تحلیلی که سه‌شنبه ۲۳ نوامبر منتشر کرده به بررسی این موضوع و تبعات احتمالی جنگ بین این دو کشور پرداخته است.

طبق آمار‌های موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، روسیه بیش از ۹۰۰ هزار نیروی نظامی فعال دارد، این درحالیست که تعداد سربازان اوکراینی کمی بیش از ۲۰۰ هزار نفر است، یعنی حدودا یک چهارم.

اما علاوه بر این برتری عددی نباید فراموش کرد که روسیه به واسطه حضور نیرو‌های نیابتی خود در مناطق جدایی‌طلب شرقی اوکراین، برگ برنده اصلی را در داخل خاک اوکراین در اختیار دارد.

به اعتقاد سمیر پوری، کارشناس جنگ هیبریدی، مسکو این قابلیت را دارد تا با «حمایت» از تجزیه طلبان اوکراینی مناطق تحت کنترل آن‌ها را توسعه دهد و زمینه را برای یک «تجاوز» وسیع‌تر مرزی آماده کند.

این پژوهشگر پیشین موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک می‌گوید این نقشه احتمالی مسکو می‌تواند با حمله مستقیم از جانب روسیه یا بلاروس (متحد کرملین) در جبهه شمالی یا از مسیر شبه جزیره کریمه و حمله دریایی به شهرهایی، چون اودسا و ماریوپل تکمیل شود.

آیا اوکراین توانایی دفاع از خود را دارد؟

واقعیت این است که قدرت نظامی اوکراین به مراتب از سال ۲۰۱۴ یعنی زمانی که روسیه شبه جزیره کریمه را به خاک خود الحاق کرد بیشتر شده است.

تجهیزات نظامی به ویژه موشک‌های ضد تانکی که آمریکا در اختیار کی‌یف قرار داده است نمونه‌ای از این افزایش قدرت است؛ ضمن این که کی‌یف روی حمایت «اطلاعاتی» واشنگتن هم حساب ویژه‌ای باز کرده است.

با این وجود هنوز با قدرت نظامی روسیه فاصله زیادی دارد. بعنوان نمونه تعداد تانک‌های مسکو بیش از ۳ برابر اوکراین است. ماتیو بولگ، محقق پژوهشکده چتم هاوس در لندن معتقد است که در صورت جنگ، استراتژی اوکراین بیشتر دفاعی و مبتنی بر «مقاومت» و همچنین چشم امید داشتن به متحدان غربی‌اش خواهد بود.

او معتقد است که در صورت حمله تمام و کمال روسیه، اوکراین چاره‌ای جز انتخاب گزینه ضد حمله، فرسایشی کردن و هزینه بر کردن جنگ برای روسیه را در اختیار نخواهد داشت.

گزینه‌های بازدارنده روسیه؛ تحریم‌های اقتصادی و موضع ناتو

کشور‌های غربی تحریم‌های متعددی را پس از الحاق کریمه به روسیه، علیه کرملین وضع کردند که به ویژه با تحریم‌های اخیر در مورد گاز روسیه تشدید شده است. این درحالیست که حمله احتمالی روسیه به اوکراین می‌تواند به قیمت قطع رابطه پوتین با کشور‌های غربی تمام شود.

مشخص نیست ناتو تا چه حد تمایل دارد تا در برابر «تجاوز» مسکو به اوکراین از این کشور دفاع کند. اوکراین هر چند روابط نزدیکی با ناتو دارد، اما عضو رسمی این سازمان نیست.

بدون شک سران ناتو در این راستا بی گدار به آب نخواهند زد چرا که هر گونه تصمیم ناتو برای دفاع از اوکراین می‌تواند حتی به جنگ «مستقیم» با روسیه هم بینجامد.

هر گونه ورود کردن ناتو از جانب کرملین دستکم به تلاش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی برای ایجاد «تنش» در منطقه تعبیر خواهد شد.

با وجودی که هیچ چیز در خصوص موضع احتمالی طرفین قطعی نیست، اما یک چیز مشخص است و این که اوکراین در حال حاضر تبدیل به میدانی برای «زورآزمایی» بین مسکو و رقبای غربی‌اش شده است.