خشم جمهوری‌خواهان از اقدامات بایدن

در روزی که رئیس‌جمهوری آمریکا، خروج شتاب‌زده از افغانستان را «موفقیتی استثنائی» خواند، چهره‌های شاخص جمهوری‌خواهان در اعتراض به نحوه خروج آمریکا از افغانستان و عدم پایبندی جو بایدن به تعهدات خود در محافظت از منافع ملی آمریکا خواستار استیضاح او شدند.

شرق در ادامه نوشت: در هفته‌های گذشته تعدادی از نمایندگان و سناتور‌های جمهوری‌خواه در واکنش به آنچه در افغانستان می‌گذرد، بایدن را فردی «فاقد توانایی دراختیارداشتن سمت فرمانده کل قوا» معرفی می‌کردند، اما اظهارات اخیر تونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا بر اعتراض رقبای سیاسی بایدن افزود.

بلینکن در روزی که آخرین نظامیان آمریکایی هم از افغانستان خارج شدند، اعلام کرد که «با وجود اینکه بیش از ۱۲۰ هزار نفر نظامی و غیرنظامی را از افغانستان خارج کردیم، اما هنوز بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ شهروند آمریکایی در این کشور باقی مانده‌اند و قصد داریم با تماس با آنها، راهی برای خروجشان از افغانستان پیدا کنیم».

ژنرال فرانک مکنزی فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا هم در تأیید اظهارات بلینکن گفت که حتی اگر آمریکا ۱۰ روز بیشتر در افغانستان مانده بود، باز هم نمی‌توانست همه را خارج کند. این اظهارات باعث افزایش خشم جمهوری‌خواهان شد. آن‌ها جو بایدن را به «رهاکردن آمریکایی‌ها» آن هم قبل از پایان مهلت تعیین‌شده متهم کرده و خواستار استیضاح یا استعفای بایدن شده‌اند.

بایدن پیش از این وعده داده بود تا زمانی که همه شهروندان آمریکا از افغانستان خارج نشده‌اند، این کشور را ترک نخواهد کرد. «درین لاهود» عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا می‌گوید: «بایدن این‌گونه تصمیم گرفت که تعهد به ضرب‌الاجل و عمل به قولی که به طالبان داده، مهم‌تر از قولش به آمریکایی‌هایی است که در افغانستان رها شده‌اند. بایدن قبل از ضرب‌الاجل افغانستان را ترک کرد و شهروندان آمریکایی که تلاش می‌کنند از آنجا خارج شوند را رها کرد. اگر بایدن استعفا نکند، باید استیضاح شود».

«مایک والتز» نماینده فلوریدا هم با تأکید بر اینکه جنگ در افغانستان تمام نشده، بلکه تمدید شده است، نوشت: «تروریسم در افغانستان، تنها به افغانستان محدود نمی‌شود. مثل سرطان پخش می‌شود و تا خانه ما را دنبال می‌کند».

درخواست استعفای وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک ارتش

آمریکا میلیارد‌ها دلار تجهیزات نظامی شامل پهپادها، دوربین‌های دید شبانه، اسلحه و هلیکوپتر‌های پیشرفته را در افغانستان جا گذاشته که اکنون به دست طالبان افتاده‌اند. گفته می‌شود که نیرو‌های آمریکایی قبل از خروج، تجهیزات هوایی خود را از کار انداختند تا طالبان قادر به استفاده از آن‌ها نباشند. اما حدود ۹۰ ژنرال بازنشسته و فرمانده ارشد سابق در نیروی دریایی آمریکا، خواستار استعفای لوید آستین وزیر دفاع و مایک میلی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا شدند و گفته‌اند که آنان باید برای «اقدامات خلاف امنیت ملی خود» در خروج شتاب‌زده نیرو‌های آمریکایی از افغانستان، مورد سؤال قرار گیرند.

دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، نیز با صدور بیانیه‌ای خواهان پس‌گرفتن تجهیزات نظامی آمریکا در افغانستان شد که به دست افراط‌گرایان طالبان افتاده است. ترامپ در بیانیه خود تأکید کرد: «دولت جو بایدن باید از طالبان بخواهد این تجهیزات را به آمریکا بازگرداند و در غیر این صورت با استفاده از نیروی نظامی آن‌ها را بازگرداند یا نابود کند».

در کنار نحوه خروج آمریکا از افغانستان و تحویل این کشور به طالبان پس از ۲۰ سال جنگ بی‌نتیجه با این گروه افراطی، فشار‌های جمهوری‌خواهان به دولت دموکرات آمریکا درباره مرگ ۱۳ نظامی آمریکایی در جریان انفجار‌ها در فرودگاه کابل تشدید شده و «لیندسی گراهام» سناتور ارشد جمهوری‌خواه درباره احتمال تکرار حملات ۱۱ سپتامبر در آمریکا هشدار داده است.

لیندسی گراهام سناتور که پیش از این هم خواستار استیضاح بایدن شده بود، این بار هم در برنامه‌ای تلویزیونی هشدار داد «ما با این کار به هزاران نفر از متحدان افغانستانی خودمان که شجاعانه در کنار ما جنگیدند، پشت می‌کنیم. ما به صد‌ها شهروند آمریکایی هم پشت کرده و آن‌ها را در افغانستان رها کرده‌ایم. احتمال اینکه شاهد یک ۱۱ سپتامبر دیگر باشیم، شدیدا زیاد شده است».

او با اشاره به حملات پهپادی آمریکا به ولایت ننگرهار علیه مواضع داعش در پاسخ به حمله انتحاری مرگ‌بار به فرودگاه کابل که منجر به کشته‌شدن حداقل ۱۷۰ نفر از‌جمله ۱۳ آمریکایی شد، گفت: «این حملات پهپادی باعث متلاشی‌شدن داعش نخواهد شد. تعداد شبه‌نظامیان داعش دو برابر شده است. ما با پشت‌کردن به متحدانمان شرایط را برای وقوع یک ۱۱ سپتامبر دیگر مهیا می‌کنیم.

هرگز به اندازه اکنون درباره احتمال حمله به وطن‌مان نگرانی نداشتم. بایدن ادعا می‌کند که با خروج از افغانستان به جنگی ۲۰ ساله پایان داده است، اما ما جنگ را پایان ندادیم. او دقیقا عکس این کار را انجام داد. برای ۲۰ سال آینده رؤسای جمهور آمریکا مجبور خواهند بود با این فاجعه و افغانستانی مواجه شوند که به پایگاه تروریست‌ها تبدیل شده و تهدیدی جدی برای منطقه و جهان به شمار می‌آید. این جنگ تمام نشده است. ما وارد یک فصل جدید و کشنده‌تر شده‌ایم. هم‌اکنون تروریست‌ها مسئولیت افغانستان را برعهده دارند. این اقدام رئیس‌جمهور باید عواقب زیادی داشته باشد، حتی استیضاح».

با وجود اینکه با نمایان‌ترشدن وضعیت افغانستان پس از خروج آمریکا صدای اعتراض جمهوری‌خواهان بلندتر می‌شود و برخی رسانه‌های حامی بایدن هم روندی انتقادی علیه این اقدام بایدن در پیش گرفته‌اند، اما چهره‌های شاخص دموکرات و حامیان بایدن درمورد عواقب عملکرد رئیس‌جمهور آمریکا سکوت کرده‌اند.

تمجید بایدن از عملیات خروج

در همین حال جو بایدن در نخستین سخنرانی خود پس از خروج نیرو‌های آمریکایی از افغانستان گفت که «جنگ در افغانستان اکنون به پایان رسیده است. من چهارمین رئیس‌جمهوری آمریکا هستم که باید با این مسئله روبه‌رو می‌شد که آیا این جنگ پایان یابد یا خیر. زمانی که نامزد انتخابات شدم به پایان جنگ تعهد دادم و امروز به این تعهد عمل کردم. هیچ کشوری تاکنون عملیاتی به گستردگی روند تخلیه اتباع خارجی و افغان‌ها طی چند روز اخیر را انجام نداده است».

او همچنین درباره شاخه خراسان داعش در افغانستان گفت که کار آمریکا با این گروه تمام نشده است. بایدن باز هم از تصمیم خود برای خروج از افغانستان دفاع کرد و مدعی شد که ایالات متحده آمریکا چاره‌ای جز «ترک یا افزایش تنش» در طولانی‌ترین جنگ آمریکا نداشت. «ما تنها یک انتخاب ساده داشتیم. یا تعهد دولت قبلی را انجام می‌دادیم و افغانستان را ترک می‌کردیم یا می‌گفتیم که این کشور را ترک نمی‌کنیم و ده‌ها هزار سرباز خود را به جنگ باز‌می‌گرداندیم. شک ندارم که این تصمیم درست، عاقلانه و بهترین تصمیم برای آمریکا بود. انتخاب واقعی بین خروج یا تشدید درگیری‌ها بود. من قصد نداشتم این جنگ را برای همیشه ادامه دهم و همچنین قصد نداشتم روند خروج را طولانی کنم».

مکالمه عجیب بایدن و غنی

روز گذشته رویترز گزارشی جنجالی با استناد به فایل صوتی و رونوشت آخرین مکالمه تلفنی رؤسای جمهوری آمریکا و افغانستان قبل از سقوط کابل به دست طالبان منتشر کرد. جو بایدن و اشرف غنی در این تماس که کمتر از یک ماه قبل از سقوط کابل انجام شده، درمورد کمک‌های نظامی و راهبرد‌های سیاسی بحث کردند، اما ظاهرا نه بایدن و نه اشرف غنی از خطر فوری حمله طالبان آگاه نبوده و برای رویارویی با این مسئله که شورشیان ناگهان بر کل کشور تسلط یابند، آمادگی نداشته‌اند.

بایدن در این تماس تلفنی در ازای اینکه رئیس‌جمهوری افغانستان بتواند به طور علنی برنامه خود را برای کنترل وضعیت پیچیده در کشورش اعلام کند، به او پیشنهاد کمک کرده است. بایدن گفته است: «اگر بدانیم این برنامه چیست، ما به پشتیبانی هوایی نزدیک خود ادامه می‌دهیم».

بایدن حتی از نیرو‌های مسلح افغانستان که به دست آمریکا آموزش دیده و تأمین مالی شده‌اند تمجید می‌کند و به غنی می‌گوید: «واضح است که شما بهترین ارتش را دارید. در برابر ۷۰، ۸۰ هزار نفر از شبه‌نظامیان طالبان، شما ۳۰۰ هزار نیروی مسلح دارید که قابلیت خوب‌جنگیدن را دارند». چند روز بعد از این مکالمه، ارتش افغانستان بدون درگیری با طالبان از تمام مناطق عقب‌نشینی کرد.

بایدن در بخشی دیگر از مکالمه‌اش می‌گوید: «در سراسر جهان و در بخش‌هایی از افغانستان تصور می‌شود که مبارزه با طالبان خوب پیش نمی‌رود. اما درست یا غلط، نیاز است که این استنباط به تصور دیگری بدل شود. اگر شخصیت‌های برجسته سیاسی افغانستان یک نشست مطبوعاتی برگزار کرده و با هم از یک راهبرد جدید نظامی اعلام حمایت کنند، این تصور تا حد زیادی تغییر خواهد کرد». لحن رئیس‌جمهوری آمریکا در این مکالمه نشان می‌دهد که او فروپاشی سه هفته بعد را پیش‌بینی نمی‌کرده است.

غنی هم در این گفتگو هشدار می‌دهد که «ما با یک هجوم همه‌جانبه طالبان با برنامه‌ریزی کامل پاکستان و پشتیبانی لجستیکی و به کمک حداقل ۱۰، ۱۵ هزار تروریست بین‌المللی عمدتا پاکستانی روبه‌رو هستیم».