عقبگرد مسکن در ۷ کلان‌شهر

چرخش بازار املاک شهر تهران به سمت کاهش قیمت‌های پیشنهادی و در برخی موارد قیمت‌های قطعی فروش آپارتمان، در بازار مسکن شهر‌های بزرگ نیز منعکس شد.

بررسی‌ها از وضعیت بازار معاملات مسکن در ۷ کلان‌شهر کشور نشان می‌دهد بازار معاملات مسکن در این شهر‌ها نیز به تبعیت از بازار معاملات مسکن شهر تهران هم‌اکنون در وضعیت عقبگرد قیمتی قرار گرفته و در حال تجربه شرایطی است که در دو هفته اول اردیبهشت ماه در بازار معاملات مسکن پایتخت رصد شد.

پیش از این با رصد تحولات بازار معاملات مسکن در پرمعامله‌ترین و پرتقاضاترین مناطق شهر تهران یعنی مناطق ۴ و ۵ از کاهش یک تا دو درصدی متوسط قیمت پیشنهادی فایل‌های فروش آپارتمان در دو هفته اول اردیبهشت ماه نسبت به اسفند ۹۹ خبر داده بودیم. این در حالی است که تحقیقات تکمیلی از بازار مسکن ۷ کلان‌شهر دیگر از سرایت این رویداد به بازار مسکن این شهر‌ها نیز خبر می‌دهد؛ به گونه‌ای که نتایج این تحقیقات که روز گذشته به عمل آمد علاوه بر آنکه افت متوسط ۲ تا ۴ درصدی قیمت پیشنهادی را نشان می‌دهد حاکی از کاهش بیشتر سطح قیمت‌های قطعی در معاملات خرید واحد‌های مسکونی در این شهرهاست.

نتایج تحقیقات میدانی از اوضاع معاملات ملک در تهران نشان داد براساس داده‌های بازار آنلاین «دیوار» (سامانه‌ای که فروشنده‌های ملک فایل‌های خود را به شکل مجازی در این سامانه عرضه می‌کنند)، سطح قیمت‌های پیشنهادی در دو هفته اول اردیبهشت نسبت به بازار شب عید و اسفند ۹۹ با کاهش همراه شده است. اطلاعات جدید این بازار آنلاین و همچنین تحقیقات تکمیلی وقوع این ریزش قیمت در ۷ کلان‌شهر دیگر را تایید می‌کند. افزایش فروشنده‌ها و افت ۲ تا ۴ درصدی قیمت فروش دو خصلت مهم بازار مسکن این کلان‌شهر‌ها در مقایسه با بازار معاملات مسکن در مقطع زمانی شب عید این ۷ کلان‌شهر است.

پیش از این و در گزارشی از تازه‌ترین تحولات بازار مسکن شهر تهران اعلام شده بود بازار معاملات مسکن دو منطقه پرتقاضای پایتخت با چند تغییر مهم همراه شده که افزایش تعداد فروشنده‌ها، افت یک تا دو درصدی قیمت پیشنهادی، حضور متقاضیان تبدیلی در بازار ملک، تغییر زاویه دید متقاضیان سرمایه‌گذاری در بازار مسکن و تغییر رویه آن‌ها از سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت به سرمایه‌گذاری بلندمدت و توقف تغییر افزایشی در قیمت‌ها برخی از این تغییرات است.

نبود هیجان چه مثبت و چه منفی در بین غالب فروشنده‌ها و همچنین پرهیز از اعلام قیمت در فایل‌ها برای افزایش زنگ‌خور فایل‌های معرفی‌شده به بازار فروش مسکن نیز از دیگر ویژگی‌ها و تغییرات ایجاد شده در بازار مسکن اردیبهشت ماه شهر تهران در مقایسه با بازار اسفند ماه اعلام شد.

هم‌اکنون عمده این تغییرات در بازار معاملات مسکن این ۷ کلان‌شهر نیز مشاهده می‌شود. تحقیقات میدانی نشان می‌دهد تعداد فروشنده‌ها در بازار معاملات مسکن در این شهر‌ها نیز مانند تهران افزایش یافته است. در تهران تحقیقات نشان داد تعداد فایل‌ها تا دو برابر نسبت به مقطع زمانی مشابه سال قبل - اردیبهشت ماه ۹۹ - افزایش داشته است. مشابه این شرایط در سایر کلان‌شهر‌ها نیز قابل رویت است.

اطلاعات بازار آنلاین دیوار نشان می‌دهد میانگین قیمت در فایل‌های فروش مسکن منتشر‌شده در این سامانه مجازی، در کلان‌شهر کرج که اسفند ماه سال ۹۹ برابر با هرمترمربع ۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بود، در اردیبهشت ۱۴۰۰ با ۴ درصد کاهش به طور متوسط به ۱۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسیده است. در مشهد نیز در فایل‌های فروش مسکن درج شده در این سامانه میانگین قیمت هر مترمربع مسکن با ۲ درصد کاهش در این بازه زمانی از ۱۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان به ۱۳‌میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسیده است.

در تبریز نیز کاهش ۷/ ۳ درصدی متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان در فایل‌های فروش در بازه زمانی اسفند ۹۹ در مقایسه با اردیبهشت ۱۴۰۰ مشاهده می‌شود. متوسط قیمت فروش هر مترمربع مسکن در این کلان‌شهر از ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در اسفند ۹۹ به ۱۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان در اردیبهشت ۱۴۰۰ رسیده است. در شیراز نیز متوسط قیمت فروش هر مترمربع واحد مسکونی در فایل‌های فروش در این بازه زمانی ۴ درصد کاهش داشته و متوسط قیمت هر مترمربع از ۱۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان به ۱۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید.

در شهر‌های اصفهان، اهواز و قم متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان در این بازه زمانی تنها ریز نوسان یک تا ۲ درصدی داشته است.

تحقیقات میدانی از بازار معاملات مسکن این کلان‌شهر‌ها نیز داده‌های بازار آنلاین دیوار را تایید می‌کند.

محاسبات نشان می‌دهد میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در ۷ کلان‌شهر اعلام شده شامل تبریز، کرج، قم، شیراز، اصفهان، مشهد و اهواز بین ۱۲ تا ۲۰ میلیون تومان است. این در حالی است که در آخرین آمار رسمی از متوسط قیمت کشوری مسکن که از سوی مرکز آمار برای بازه زمانی تابستان ۹۹ اعلام شد، متوسط کشوری قیمت هر متر مربع مسکن در همه شهر‌ها ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بود. میانگین قیمت مسکن در کشور در تابستان ۹۹ براساس این آمار نسبت به تابستان سال ۹۸ - تغییرات نقطه‌ای - با جهش ۹۶ درصدی همراه شد.

این در حالی است که تغییرات نقطه‌ای متوسط قیمت مسکن در شهر تهران در این بازه زمانی جهش ۷۳ درصدی را نشان می‌داد. هنوز آمار رسمی درباره تغییرات کشوری قیمت مسکن در نیمه دوم ۹۹، منتشر نشده است، ولی به نظر می‌رسد التهاب قیمتی به همین میزان در نیمه دوم سال نیز به ثبت رسیده باشد. بررسی‌ها همچنین نشان می‌دهد میانگین قیمت هر مترمربع واحد مسکونی نوساز در ۷ کلان‌شهر یاد شده بین ۱۵‌میلیون تومان تا ۷۰ میلیون تومان است.

تحقیقات صورت گرفته از بازار معاملات مسکن کلان‌شهر‌ها همچنین نشان می‌دهد در شرایطی که فروشنده‌ها نقش پررنگی در بازار معاملات مسکن این شهر‌ها ایفا می‌کنند و تعداد آن‌ها به طور محسوسی از متقاضیان خرید مسکن بیشتر است، دو فاکتور مهم یعنی کاهش انتظارات تورمی تحت‌تاثیر کاهش نرخ ارز و همچنین انتظار از بابت افزایش قیمت در دوره پسا‌انتخابات، در بازار مسکن این شهر‌ها رصد می‌شود. در شرایطی که در بازار معاملات مسکن شهر تهران در اردیبهشت ماه یک تغییر عمده از بابت تغییر زاویه دید و رویکرد خریداران سرمایه‌ای به خرید مسکن برای سرمایه‌گذاری بلندمدت به جای سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت دیده می‌شود در سایر کلان‌شهر‌ها عمده تغییرات محسوس از سمت گروه عرضه کننده مسکن یا همان فروشنده‌هاست.

این تغییر خود را در شکل افزایش تعداد فروشنده‌ها نشان می‌دهد، اما به گفته فعالان بازار مسکن این کلان‌شهر‌ها تغییر خاصی در جنس و رفتار سمت تقاضای مسکن مشاهده نمی‌شود.

تحقیقات از بازار معاملات مسکن ۷ کلان‌شهر کشور نشان می‌دهد هم‌اکنون وضعیت قیمت مسکن در این شهر‌ها در سه گروه قابل طبقه‌بندی است. در عمده فایل‌های فروش مسکن عرضه شده به بازار رد پای کاهش قیمت مشاهده می‌شود. فعالان بازار معاملات مسکن می‌گویند میانگین قیمت در فایل‌های فروش آپارتمان در این کلان‌شهر‌ها بین ۵ تا ۱۰ درصد و در برخی موارد استثنا حتی تا ۱۵ درصد نسبت به بازار شب عید مسکن کاهش داشته است. این واحد‌ها عمدتا فایل‌های معمولی با عمربنای چند ساله هستند که در مناطق معمولی رو به پایین واقع شده‌اند.

گروه دوم واحد‌های مسکونی هستند که قیمت آن‌ها راکد مانده و در مقایسه با مقطع زمانی شب عید بازار تغییر محسوسی نداشته است. این واحد‌ها عمدتا آپارتمان‌های نوساز یا کم سن و سال واقع در مناطق معمولی و مصرفی هستند که کیفیت ساخت بالاتری نسبت به واحد‌های مسکونی گروه اول دارند.

اما در گروه سوم واحد‌هایی هستند که به سبب لوکس و نوساز بودن و قرار داشتن در مناطق مرغوب‌تر تا حدی افزایش قیمت داشته‌اند. اما افزایش قیمت این واحد‌ها نیز معمولا از ۱۰ درصد فراتر نمی‌رود. علت این افزایش نیز ادامه یافتن تورم مصالح ساختمانی و افزایش هزینه‌های ساخت در سال جدید است. اما آنچه در مورد این واحد‌ها نیز قابل ذکر است آنکه سرعت رشد قیمت این گروه از واحد‌ها نیز نسبت به قبل کاهش داشته است.