اگر رییسی اعلام نامزدی کند، چه کسی رییس قوه قضاییه می‌شود؟

زمزمه‌های کاندیداتوری سید ابراهیم رییسی روزبه‌روز جدی‌تر از پیش مطرح می‌شود. از همان زمان که رییس فعلی دستگاه قضایی که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶، رقابت را به حسن روحانی واگذار کرد و از ریاست‌جمهوری باز ماند، زمزمه‌هایی درباره حضورش در رقابت انتخابات ۱۴۰۰ مطرح شد؛ زمزمه‌هایی که اسفندماه ۹۸ و درپی انتصاب رییسی به عنوان رییس دستگاه قضایی دست‌کم چندماهی متوقف شد و ناظران با این استدلال که ریاست یکی از قوای سه‌گانه، احتمالا منجر به آن خواهد شد که رییسی قید ریاست‌جمهوری را زده و ریاست بر عدلیه را ادامه دهد.

اعتماد در ادامه نوشت: رفته‌رفته و با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، اما شایعاتی درباره اقبال رییس دستگاه قضایی برای نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح شد. شایعاتی که اگرچه ابتدا رد شدند، اما در ادامه با سکوت دستگاه قضایی، قوت بیشتری گرفت و حالا در آستانه نام‌نویسی کاندیداها، آنقدر جدی شده که بعضا زمان و مکان نام‌نویسی رییسی نیز در رسانه‌ها منتشر شده و از جمله سیدحسین نقوی‌حسینی، نماینده اصولگرای ادوار گذشته مجلس، روز جمعه ۲۴ اردیبهشت‌ماه را روز نام‌نویسی رییسی اعلام کرده است.

حضور رییسی در انتخابات ریاست‌جمهوری، اما بحث جانشین او را نیز مطرح کرده است. اگرچه مطابق قانون رییس دستگاه قضایی برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری نیاز به استعفا از مقام خود ندارد، اما آنچه مشخص است، رییسی در فاصله ثبت‌نام و تایید صلاحت تا روز انتخابات نیاز به مرخصی از مقام ریاست دستگاه قضایی دارد.

نکته قابل توجه دیگر اینکه اگرچه او نه به‌موجب قانون، بلکه بنا به عرف و منطق ناگزیر به کناره‌گیری از ریاست قوه قضاییه است، بنابراین چه برنده و چه بازنده انتخابات باشد، بحث جایگزینی او مطرح است و روز گذشته درحالی که کمتر از ۲۴ ساعت به آغاز ثبت‌نام داوطلبان شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری باقی بود، زمزمه‌هایی درباره جایگزین رییسی مطرح شده است. زمزمه‌هایی که البته در روز‌های پایانی فروردین‌ماه نیز همزمان با طرح شایعات درباره استعفای رییسی برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح شده بود.

زمانی که برخی کانال‌های تلگرامی از این گفتند که با استعفای رییسی قرار است آیت‌الله اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه کشور جایگزین او شود و البته خیلی زود این شایعه از سوی اعرافی تکذیب شد. این‌بار، اما نام محسنی‌اژه‌ای، معاون کنونی رییسی که در زمان ریاست آملی‌لاریجانی هم سخنگوی دستگاه قضا و هم معاون اول قوه قضاییه بود، به عنوان جایگزین رییسی مطرح شده است. این شایعه درحالی دست به دست می‌شود که پیش از این گمانه‌زنی‌هایی درباره ناسازگاری اژه‌ای با اصلاحات قضایی مدنظر سیدابراهیم رییسی هم مطرح شده است. گواه آن هم اینکه رییسی مدتی کوتاه پس از ریاست بر دستگاه قضایی، غلامحسین محسنی‌اژه‌ای را از سخنگویی دستگاه قضایی کنار گذاشت و غلامحسین اسماعیلی را به‌جای او منصوب کرد تا محسنی‌اژه‌ای تنها به عنوان معاون اول باقی بماند.

اما حتی اگر شنیده‌ها درباره اختلاف‌نظر ریاست دستگاه قضایی و سیاست‌هایش با محسنی‌اژه‌ای را ناشنیده بگیریم، نمی‌توان منکر شد که او هم همچون رییسی طی سال‌های بعد از انقلاب تمام مراحل و مراتب قوه قضاییه را طی کرده و بر مسائل و مشکلات آن احاطه دارد. هرچند تا همین جا و درپی انتشار شایعه انتصاب احتمالی اژه‌ای به عنوان رییس بعدی دستگاه قضایی، برخی منابع غیررسمی این زمزمه‌ها را رد کرده و برخی معتقدند که احتمالا ازجانب علاقه‌مندان به او مطرح شده است.