آیا کابوس اوج گیری طالبان تکرار می‌شود؟

فرارو- پایگاه خبری-تحلیلی "فارین پالیسی" در یک گزارش میدانی از "ولایت لوگر افغانستان"، وضعیت وخیم امنیتی این ولایت را که در نزدیکی کابل، پایتخت افغانستان قرار گرفته، مورد اشاره قرار داده و تاکید کرده که عدم آمادگی کافی نیرو‌های امنیتی افغانستان در برهه کنونی، نگرانی و وحشت زیادی را در میان شهروندان افغان در مورد آینده کشورشان پس از خروج نیرو‌های آمریکایی و ناتو از افغانستان، در تاریخ ۱۱ سپتامبر سال جاری میلادی ایجاد کرده است.

فارین پالیسی در این رابطه می‌نویسد: «"شیما زرگر" مدیر امور زنان در ولایت لوگر افغانستان که در جنوب کابل پایتخت این کشور قرار گرفته می‌گوید: تا یک سال قبل، وی همانطور که دوست داشت لباس می‌پوشید و از برقع، که در دوره طالبان، استفاده از آن برای زنان الزامی بود، استفاده نمی‌کرد. با این حال، وی اکنون هرکجا که می‌رود، برقع می‌پوشد.

زرگر پس از امضای توافق آتش بس میان طالبان و دولت "ترامپ" می‌گوید: "از آن زمان تاکنون، طالبان قویا در حال تعقیب من است. من پیام‌های تهدیدآمیز زیادی را دریافت کرده ام". ترس و وحشت در این رابطه، به طور خاص در روز‌های اخیر و پس از صدور فرمان جو بایدن رئیس جمهور آمریکا مبنی بر عقب نشینی نیرو‌های آمریکایی از افغانستان تا تاریخ ۱۱ سپتامبر سال جاری میلادی، بیش از پیش تشدید شده است.

به گزارش فرارو، مهمترین ترس و وحشت شیما زرگر در برهه کنونی، خشونت نیرو‌های طالبان است. خشونتی که مخصوصا با توجه به ضعف نیرو‌های امنیتی افغانستان، می‌تواند تبعات زیادی را با خود به دنبال داشته باشد. در ساده‌ترین حالت، احتمال حمله به شیما زرگر و دفتر وی در ولایت لوگر افغانستان که در راستای حقوق زنانِ افغان کار می‌کند، به شدت افزایش یافته است. وی می‌گوید: "ما تلاش‌های فراوانی را برای مقابله با تعصبات و فرهنگ‌های افراطی بیجا در رابطه با زنان و دختران در افغانستان، انجام داده ایم. با این حال، هیچکدام از آن‌ها اثربخش نخواهند بود اگر خانواده‌ها جرات نکنند دختران خود را از ترس بمب و مین به مدرسه بفرستند".

رد پای این ترس و وحشت را به طور خاص می‌توان در اعداد و ارقام نیز مشاهده کرد. بر اساس آنچه سازمان ملل متحد اعلام کرده، در سه ماهه اول سال ۲۰۲۱، افغانستان شاهد افزایش ۳۷ درصدی خشونت و تلفات زنان غیرنظامی بوده است.

"دیبورا لیونز" نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در موضوع افغانستان می‌گوید: "شمار غیرنظامیان افغان (شامل زنان و کودکان) که در جریان حملات تروریستی و مسلحانه، کشته و معلول شده اند، حاکی از افزایش است. امری که واقعا آزادهنده و ناراحت کننده است".

در سال‌های اخیر، ایالات متحده آمریکا سعی داشته با تعیین برخی شروط، از افغانستان خارج شود. از زمان ریاست جمهوری "جرج دبلیو بوش" تا "دونالدترامپ"، وضعیت افغانستان سال به سال بدتر شده است. با این حال، این روند با موضع گیری اخیر بایدن مبنی بر ضرورت عقب نشینی نیرو‌های آمریکایی از افغانستان، وارد مرحله‌ای جدید شده است. فقدان وجود شرایط باثبات و امیدوار کننده در افغانستان، عملا بسیاری از شهروندان عادی افغان را که در حال تجربه این شرایط در قالبِ افزایش ناامنی، اقتصاد راکد، و افزایش تلفات غیرنظامیان در جریان درگیری‌های مسلحانه هستند، بسیار نگران کرده است.

برای اینکه بفهمید شرایط افغانستان پس از دو دهه حضور آمریکا و دیگر نیرو‌های خارجی در این کشور، کاملا بی‌ثبات است، لازم نیست چندان دور از کابل پایتخت افغانستان بروید. ایالت لوگر افغانستان که در نزدیکی کابل قرار دارد، از همان روزِ ۱۲ سپتامبر که پایان حضور نیرو‌های خارجی در این کشور است، با چالش‌هایی اساسی رو به رو خواهد بود.

ولایت لوگر با ساختار ضعیف اقتصادی خود و همکاری گسترده نیرو‌های طالبان با چهره‌های برجسته این منطقه جهت استخراج معادن کرومیت آن، عمیقا با چالش‌های امنیتی رو به رو است. در این راستا، "عبدالرحیم قیومی" فرماندار ولایت لوگر می‌گوید: "در ایالت لوگر، مدام در حال جنگ هستیم. هیچ چیز در آن توسعه نمی‌یابد و نیرو‌های امنیتی عمیقا خسته شده اند".

این وضعیت ناامنی و بی‌ثباتی، در تمامی سطوح زندگیِ اهالی ولایت لوگر نفوذ کرده است. نیرو‌های امنیت ملی افغانستان می‌گویند که علی‌رغم وخیم‌تر شدن وضعیت امنیتی ولایت لوگر از سال گذشته، دولت مرکزی افغانستان توجه چندانی به اوضاع در این ولایت نمی‌کند و تجهیزات و تسلیحات لازم جهت مقابله با طالبان را در اختیار نیرو‌های امنیتی افغانستان قرار نمی‌دهد.

"سمیع الله" از فرماندهان پلیس ولایت لوگر می‌گوید: "من درخواست ارسال ۱۵ نوع سلاح و مهمات را برای دولت مرکزی افغانستان ارسال کردم. با این حال، من هنوز بیش از نیمی از آن‌ها را هم دریافت نکرده ام". وی تاکید می‌کند که وقتی تسلیحات مورد نظر وی نیز رسیده اند، اغلب آن‌ها کار نمی‌کرده و قابل استفاده نبوده‌اند.

سمیع الله می‌گوید: "دشمن مجهز به مین و پهپاد است، اما من حتی سلاح ساده انفرادی نیز برای سربازانم ندارم". دیگر منابع نظامی افغان نیز گفته اند که شدیدا از کمبود سلاح و مهمات رنج می‌برند. حتی برخی فرماندهان از جیره بندی گلوله‌های جنگی میان سربازان خود خبر می‌دهند.

در این راستا، "بلال" یک سرباز افغان می‌گوید که نداشتن سلاح‌های ساده و ابتدایی از سوی نیرو‌های امنیتی افغانستان، عملا موجب شده تا طالبان بتواند جای پای محکمی را در نزدیکی پایتخت افغانستان (در ولایت لوگر) داشته باشد. بلال همچینین می‌گوید که علی رغم وخیم‌تر شدن وضعیت امنیتی در ولایت لوگر افغانستان، وی و هم‌قطارانش هشت ماه است که هیچ حقوقی دریافت نکرده اند. او تاکید می‌کند که حاضر است تا آخرین نفس برای کشورش بجنگد با این حال می‌گوید، تا چه مدت می‌توان منتظر رسیدنِ امکانات ابتدایی برای دفاع بود؟

بلال می‌گوید که مجرد است و عدم دریافت حقوق به وی آسیب چندانی نزده، اما دیگر سربازان و نیرو‌های پلیس افغانستان که حقوق نمی‌گیرند و زن و فرزند دارند، از وضعیت وخیم و ناامید کننده‌ای برخوردار هستند. این مساله موجب شده تا برخی از آن‌ها پست‌ها خود را با سلاح هایشان ترک کنند.

وی در ادامه می‌گوید: "حتی اگر این افراد، سلاح‌های خود را به طالبان و دیگر گروه‌های شورشی ندهند، همینکه آن‌ها را با خود می‌برند، موجب می‌شوند تا افغانستان با کمبود سلاح رو به رو شود". بلال همچنین می‌گوید: "دولت افغانستان هم قادر نیست تسلیحات را به طور برابر تقسیم کند. به عنوان مثال، یک ایست بازرسی را می‌بینید که انبوهی مهمات دارد، اما تنها چند کیلومتر آن طرف تر، یک ایست بازرسی حتی ابتدایی‌ترین امکانات را هم ندارد". تمامی این مسائل موجب می‌شوند تا مردم افغانستان نسبت به وخامت شرایط امنیتی کشورشان مخصوصا پس از اشغالگری ۲۰ ساله نیرو‌های خارجی و خروج یکباره آن‌ها از خاک افغانستان، بیش از پیش نگران باشند.

در این راستا، دولت افغانستان سعی داشته تا نگرانی‌های مردم را برطرف کند. "اشرف غنی" رئیس جمهور افغانستان تنها اندکی پس از موضع گیری بایدن مبنی بر عقب نشینی آمریکا از افغانستان، در پیامی توئیتری گفت: "نیرو‌های دفاعی و امنیتی سرافزار افغانستان، کاملا قادر به دفاع از ملت و کشور افغانستان هستند و در این رابطه همه نوع کاری کرده اند. مردم افغانستان نیز به همین دلیل برای همیشه سپاسگذار آن‌ها خواهند بود". با این حال، بسیاری از مردم افغانستان نسبت به شکل و نوع حکمروایی در کشورشان در آینده، بسیار نگران هستند.

شیما زرگر (فعال حقوق و مسائل زنانِ افغان) به طور خاص نسبت به وضعیت بد تحصیلی دختران افغان در ولایت لوگر به دلیل دغدغه خانواده‌های آن‌ها از وضعیت امنیتی افغانستان، ابراز نگرانی کرده است. وی می‌گوید: "اکنون ۸۰ درصد از دختران افغان که قبل از کلاس دوازده تحصیل می‌کنند، به مدرسه نمی‌روند. دلیل اصلی این مساله هم نگرانی‌های امنیتی است".

در این رابطه، آمار‌های رسمی حتی نشان دهنده وضعیت وخیم تری نیز هستند. از دسامبر سال ۲۰۱۹، ۶۴ مدرسه در ولایت لوگر به دلایل امنیتی تعطیل شده اند. تعطیلی این مدارس به همراه تبعیض‌های جنسیتیِ جاری در افغانستان علیه زنان، به این معناست که دست کم ۵۰ درصد از دختران در ولایت لوگر قادر نیستند که در مدرسه حضور یابند. عجیب آنکه این آمار‌ها در شرایطی ارائه می‌شوند که سال‌ها از شعار‌های "جرج دبلیو بوش" رئیس جمهور آمریکا (که فرمان حمله به افغانستان را داده بود) مبنی بر تامین و حراست از حقوق زنانِ افغان می‌گذرد و وضعیت نه تنها بهتر نشده، بلکه به مراتب بدتر نیز شده است».