گشایش در مذاکرات هسته‌ای

فرارو- مذاکرات هسته ای ایران و قدرت های جهانی پس از هفته‌ها بن‌بست روز گذشته پس از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام وارد فاز جدیدی شد و به گفته علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران "بن بست مذاکرات در حال شکسته شدن است." 

به گزارش فرارو، روز گذشته نشست‌ مجازی کمیسیون مشترک برجام با حضور نمایندگان ایران و گروه ۱+۴ به شکل آنلاین برگزار شد.

عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد و معاون وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرد که در این نشست بحث‌های صریح و جدی انجام شد.

بر اساس گزارش وزارت امور خارجه ایران، قرار شده که ادامه این نشست روز سه‌شنبه هفته آینده به صورت حضوری در وین برگزار شود تا طرفین "اقدامات مربوط به لغو تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای را از طریق گروه‌های کارشناسی مربوطه مشخص کنند."

عراقچی همچنین لغو تحریم‌های آمریکا را "اولین گام" در جهت احیای برجام دانست و افزود که «ایران به محض لغو تحریم‌ها و راستی‌آزمایی آنها، گام‌های جبرانی هسته ای را متوقف خواهد کرد.»

پس از آن رسانه‌ها و مقامات اروپایی خبر از آن دادند که توافق شده که در نشست وین آمریکا نیز حضور داشته باشد و مذاکرات به صورت غیر مستقیم میان ایران و آمریکا انجام شود. 

پس از انتشار این اخبار موضع گیری های ضدو نقیضی مطرح شد. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نیز در توئیتی در این باره نوشت: "در جلسه مجازی کمیسیون مشترک برجام ایران و اتحادیه اروپایی، سه کشور اروپایی +۲ توافق کردند سه‌شنبه آینده در وین گفت‌وگو را به صورت رو در رو از سر بگیرند. ایران و ایالات متحده آمریکا دیداری نخواهند داشت، غیر ضروری است."

عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه نیز، در واکنش به گزارش‌ها درباره حضور آمریکا در وین همزمان با نشست کمیسیون برجام، اعلام کرد که مذاکره‌ای بین دو کشور انجام نخواهد شد.

او تاکید کرد که آمریکا در هیچ نشستی که ایران در آن حضور داشته باشد، از جمله نشست کمیسیون مشترک برجام، حضور نخواهد داشت و این موضوع قطعی است.

عراقچی در عین حال گفت: «اینکه سایر طرف‌های برجام بخواهند به صورت دوجانبه یا چندجانبه با آمریکا رایزنی‌هایی داشته باشند، چه در وین و چه در هر جای دیگر، به خودشان مربوط است و البته مسبوق به سابقه است.»

براساس گزارش ها قرار است در نشست وین نمایندگان آمریکا در اتاق مذاکرات حضور نداشته باشند اما در محل مذاکرات حضور دارند و احتمالا با واسطه در جریان محتوای مذاکرات خواهند بود. موضع گیری ها در رسانه‌های غربی حاکی از این بود که ظاهرا قرار است در نشست وین طرح گام به گامی برای رفع تحریم ها و بازگشت ایران به برجام مطرح شود. 

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، علاوه بر تایید برنامه این کشور برای مذاکره غیرمستقیم درباره برنامه هسته‌ای ایران، گفت واشنگتن فعلا پیش‌بینی نمی‌کند که گفت‌وگوی مستقیمی انجام شود، هرچند که برای آن آماده است.

پرایس روز جمعه با انتشار بیانیه‌ای نوشت آمریکا انتظار گشایش فوری ندارد، بلکه "مذاکرات دشواری" را پیش‌بینی می‌کند.

با این حال همچنان ایران بر رد هرگونه گفت و گویی با آمریکا را تاکید کرد. شبکه پرس تی وی به نقل از یک مقام بلندپایه ایرانی در این رابطه گفت: «هیچ گفتگویی با آمریکا چه با واسطه و چه بدون واسطه انجام نخواهد داد.» او تاکید کرد که «هیچ طرحی را که بر مبنای رفع گام به گام تحریم‌ها توسط آمریکا باشد»،‌ پذیرفته نمی‌شود.

شب گذشته نیز عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد ایران موضعی مشابه گرفت و گفت که هیچ گونه مذاکره ای با آمریکا چه مستقیم و چه غیرمستقیم وجود نخواهد داشت. او افزود "از نظر ما هیچ طرح گام به گامی وجود ندارد و ما به نقشه راه احتیاج نداریم. ما فقط یک گام نهایی داریم که آمریکا باید بردارد و تحریم‌هایی که در چهار سال گذشته اعمال کرده، چه مجددا اعمال کرده، چه جدید اعمال کرده و چه برچسب‌هایش را عوض کرده را باید بردارد و بعد از آن است که ما راستی آزمایی می‌کنیم و بعد هم ایران به تعهداتش برمی‌گردد." 

پیش از این لاوروف وزیر خارجه روسیه اعلام کرده بود که کشورش برای بازگشت آمریکا به برجام نقشه راه ارائه خواهد داد. روز گذشته نیز نماینده روسیه در مذاکرات هسته ای اعلام کرد که کشورش آماده میانجیگری است.

با وجود تمام این موضع گیری‌ها ناظران نگاه خوشبینانه به نشست روز جمعه دارند و معتقدند که گشایشی در مذاکرات حاصل شده است. دیپلمات های غربی نیز تاکید دارند که مذاکرات در مسیر درست قرار دارد. 

رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران روز جمعه در توییتی نوشت: «گفت‌وگوهای هفته آینده با شرکای اروپایی، روسی و چینی برای بحث درباره این است که ایران و آمریکا باید برای از سرگیری تعهدات برجام چه‌ کاری انجام دهند. این گام نخست است. بحث‌های دشواری پیش روست اما در مسیر درست.»

او همچنین در گفت‌وگو با پی‌بی‌اس نیوز با اشاره به قصد آمریکا برای بازگرداندن ایران به تعهدات خود در برجام گفت: «آمریکا می‌داند برای بازگشت به تعهدات باید تحریم‌هایی را که با توافق [هسته‌ای] منطبق نیستند لغو کند.»

در اظهار نظر دیگری علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران در گفت و گویی در کلاب هاوس با اشاره به نشست دیروز کمیسیون مشترک برجام گفت: «ظاهرا بن بست اولیه شکسته شده، و این همانطور که عرض کردم نوید بخش است.»

او افزود: "وقتی وارد مرحله فنی می شویم، یعنی مسئله دارد به گونه ای مدیریت می شود که آن بحث اول تو، اول تو، دارد دور زده می شود." 

صالحی تاکید کرد که به روند مذاکرات خوشبین است و باید یک هفته برای اعلام جزییات بیشتر صبر کرد.