خواص روغن‌هایی که اسم‌شان را نشنیده‌اید

از وقتی که حمله همه جانبه به حلب‌های روغن نباتی شروع شد و کارخانه‌های تولید روغن مایع سر از زمین بیرون آوردند برای ما ایرانی‌ها حساب روغن سرخ‌کردنی و روغن پخت و پز جدا شد و ذائقه‌مان به روغن دانه آفتابگردان یا ذرت عادت کرد، اما دنیای روغن‌ها خیلی بزرگ‌تر از این چیزی است که ما می‌شناسیم، البته قیمت روغن‌های دیگر هم طوری است که ممکن است ترجیح بدهیم اصلا آن‌ها را نشناسیم تا وسوسه خریدشان به جانمان نیفتد.

کنجد، تازه محبوب

روزنامه هفت صبح در ادامه نوشت: از یک روغن شناخته شده‌تر شروع می‌کنم که چند سالی است توانسته تا اندازه‌ای جای خودش را در مواد اولیه پخت و پز ایرانی‌ها باز کند، اما هنوز هم خیلی‌ها به دو دلیل به آن روی خوش نشان نمی‌دهند یکی بودار بودنش که به شما این احساس را می‌دهد که همه غذا‌ها یکجور نان بربری در حال پختن هستند و دیگری قیمتش.

در حال حاضر منصف‌ترین روغن گیر‌های غیر شرکتی، روغن کنجد را لیتری ۱۰۰ هزارتومان با شما حساب می‌کنند. شرکتی‌ها گران‌تر هم هستند، برندهای‌سمن، سی سام و دکتر بیز معروف‌ترین تولید کننده‌های داخلی روغن کنجد هستند که قیمت هیچ کدام پایین‌تر از لیتری ۱۲۰ هزار تومان نیست.

کانولا، مسافری از آمریکای شمالی

چند سال است که شرکت‌های تولید کننده روغن معروف در ایران مثل لادن و اویلا و فامیلا سراغ تولید روغن کانولا رفته‌اند، اما هنوز خیلی‌ها نمی‌دانند که این روغن از گیاه کلزا به دست می‌آید، گیاهی که یک جور‌هایی بومی کانادا محسوب می‌شود و نه فقط برای ما که برای همه دنیا روغن جدیدی محسوب می‌شود، چون سال ۱۹۷۰ برای اولین بار تولید شد و، چون کلسترول و اسید‌های اشباع خیلی کمی داشت در تمام دنیا محبوب شد البته راحتی پرورش کلزا و قیمت مناسب آن هم در رشد محبوبیتش بی‌تاثیر نبود. همین حالا قیمت روغن‌های کانولای داخلی برای هر لیتر کمتر از ۱۵هزار تومان است، خارجی‌های معروف مثال هارت لایت هم ۲۰۰ هزار تومان است یعنی کمتر از ۱۰دلار.

سویا، روغنی از شرق دور

مادرهایمان سویای روغن گرفته و چرخ شده را قاطی گوشت چرخ کرده به ما قالب می‌کردند و این تا سال‌ها نزدیک‌ترین برخورد ما سویا بود تا اینکه کم کم سر و کله‌اش به عنوان یک دانه خوردنی به شکل بو داده شده در آجیل‌فروشی‌ها پیدا شد، اما چینی‌ها نزدیک به دو هزار سال است که از روغن سویا در پختن غذا استفاده می‌کنند. نوع خام روغن سویا هم سال‌هاست در ایران هم به غذای دام و طیور اضافه می‌شود، اما هنوز هیچ کدام از برند‌های اصلی تولید روغن پخت و پز سراغ تولید آن برای مصرف خانوار نرفته‌اند، اما برند‌های لادن و طبیعت این روغن را در حلب‌های بزرگ برای مصرف رستوران‌ها و قنادی‌ها تولید می‌کند.

هسته انگور، کوچک، اما پرچرب

اسم روغن هسته انگور را بیشتر در عطاری‌ها برای مالیدن به پوست و مو شنیده‌ایم، اما بعضی از لاکچری باز‌ها این روغن را برای پخت و پز هم استفاده می‌کنند و اعتقاد دارند که خیلی روغن سالم و خوبی است در حالی که کارشناس‌های تغذیه اعتقاد دارند که این روغن چندان برتری نسبت به روغن‌های دیگر ندارد و فقط این چند سال اسمش به عنوان یک روغن خیلی مفید در رفته است.

البته قیمت خیلی بالای روغن هسته انگور باعث شده که نه تنها محبوبیتش از یک سطح خاصی بیشتر نشود بلکه شرکت‌های تولید کننده روغن برای مصرف خانوار چندان تمایلی به تولید آن نشان ندهند. در حال حاضر قیمت روغن هسته انگور خارجی در بازار ایران بالای لیتری ۱۷۰ هزار تومان است و بعضی از تولید کننده‌های غیر شرکتی روغن هسته انگور را تا لیتری ۱۵۰ هزار تومان برایتان تولید می‌کنند.

سبوس برنج، طلایه دار گرانی

روغن سبوس برنج هم شباهت زیادی به روغن هسته انگور دارد یعنی اسمش بیشتر به عنوان یک روغن با مصارف زیبایی شنیده شده، اما حالا بعضی‌ها آن را توی غذا هم می‌ریزند البته اگر با قیمت لیتری ۲۴۰ هزارتومانی آن مشکلی نداشته باشند.

روغن هسته خرما، نه چندان مفید

در بازار روغن‌ها، روغن هسته خرما هم به چشم می‌خورد، روغنی که خیلی مفید به نظر می‌رسد و می‌تواند مصرف کننده را فریب بدهد، چون نه تنها خیلی مفید نیست بلکه در مقایسه با بسیاری از روغن‌ها از جمله همین روغن‌های معمولی دانه آفتاب گردان و ذرت، چربی اشباع و کلسترول بالایی دارد و مصرف آن توصیه نمی‌شود. حالا که این واقعیت را در مورد روغن هسته خرما فهمیدید دیگر بابت اینکه لیتری ۲۰۰ هزارتومان برای خریدنش نمی‌دهید ناراحت نخواهید بود.

دانه کتان، مفید، اما کمیاب

دانه کتان را چندسالی است که با هدف لاغر شدن می‌خورند، چون گویا فیبر خیلی بالایی دارد و می‌تواند با جذب آب بالا برای ساعت‌ها آدم‌ها را سیر نگه دارد، اما روغن دانه کتان هم مدت‌هاست که وارد ایران شده و هم برای مالیدن به سر و صورت استفاده می‌شود آن هم به قیمت هر ۱۰۰ گرم ۲۰ هزار تومان. احتمالا به دلیل همین قیمت بالا هم هنوز تولید کننده‌های معروف سراغ ارائه این روغن به عنوان روغن پخت و پز نرفته‌اند.

اما روغن گیری‌های غیررسمی آن را تولید می‌کنند و به قیمت هر لیتر بیشتر از ۱۸۰ هزارتومان می‌فروشند. اینطور که کارشناس‌های تغذیه می‌گویند روغن دانه کتان با داشتن نقطه دود بالا و داشتن کلسترول و اسید‌های چرب کم، روغن خوبی برای مصرف است، اما نه آنقدر که به خانواده‌ها گفته شود با قیمت خیلی بالای آن کنار بیایند.