وزن‌کشی در بازار سهام

هر چند در ابتدای معاملات روز گذشته شاهد برتری عرضه بر تقاضا بودیم و در ۱۵ دقیقه ابتدایی شروع بازار شاخص‌های سهامی با افت همراه شدند، اما به یک‌باره ورق داد و ستد‌ها برگشت و شاهد پیشی گرفتن خریداران از فروشندگان در جریان معاملاتی روز دوشنبه بودیم به طوری که دماسنج اصلی بازار با رشد بیش از ۹هزار واحدی (۷/ ۰ درصدی) به کار خود پایان داد. در حالی سهام شرکت‌ها در سطوح جذاب قیمتی نوسان دارند که متقاضیان خرید همچنان قشر حقوقی بازار هستند.

دنیای‌اقتصاد در ادامه نوشت: سرمایه‌گذارانی که در صف فروش فعالیت چندانی ندارند و تمام همت خود را غالبا در خرید سهام و سمت تقاضا به کار بسته‌اند. در جریان بازار دیروز هم حقوقی‌ها همچنان در خرید سهام صنایع بنیادی مانند چند وقت اخیر فعال‌تر بودند. این دست سرمایه‌گذاران با در نظر گرفتن شرایط فعلی قیمت در بازار سهام، رشد نرخ کالا‌های اساسی و چشم‌انداز افزایشی کامودیتی‌ها تا پایان سال‌جاری میلادی مدتی است که رو به خرید سهام گروه‌هایی با پتانسیل بالا (صنایع داخلی و خارجی) آورده‌اند.

حقوقی‌های همچنان پررنگ

خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی در ۲۵ اسفند جاری نیز گواهی بر این ادعاست. در بازار روز دوشنبه صنایعی از قبیل بانک‌ها، فرآورده‌های نفتی، کانه‌های فلزی، فلزات اساسی، خودرو و ساخت قطعات و مواردی از این قبیل در صدر فهرست بیشترین خالص خرید حقوقی‌ها قرار گرفتند.

در نقطه مقابل خالص خرید سهامداران حقیقی نیز به گروه‌هایی نظیر مواد دارویی (به دلیل شرایط مطلوب برخی شرکت‌ها که در حوزه کشف و تولید واکسن کووید-۱۹ فعالیت دارند) و محصولات شیمیایی محدود شد. در پی کنش و واکنش‌های دو قطب فعال از معامله‌گران بازار، روز گذشته ۳۳۱ میلیارد تومان سهام از پرتفوی حقیقی‌ها وارد پرتفوی حقوقی‌ها شد. به این ترتیب حقیقی‌ها در بیست و دومین روز متوالی فروشنده بودند.

ارزش معاملات خرد هم همچنان چنگی به دل نمی‌زند. در جریان معاملاتی دیروز بورس تهران این پارامتر مهم به رقم ۴ هزار و ۷۲۲ میلیارد تومان رسید. افت ارزش معاملات خرد که در نگاه نخست شمایی کلی از اوضاع و احوال سهامداران حقیقی می‌دهد هرچند به واسطه برخی از دستورالعمل‌های سازمانی اعم از حذف الزام تسویه اعتباری کارگزاری‌ها تا پایان سال‌جاری تا حدودی مانع از تحمیل افزایش فشار فروش این بخش از سرمایه‌گذاران در بازار شد، اما همچنان این ارقام نشان از پویایی بازار ندارند.

با اینکه در معاملات بورس از ۳۳۰ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۷۵ نماد مثبت و ۱۹۷ نماد منفی بود، اما باز هم شاهد افزایش دماسنج تالار شیشه‌ای بودیم. به اعتقاد تحلیلگران بازار سرمایه وزن شرکت‌های مثبت بازار هر چند ۲۳ درصد از معاملات دیروز را تشکیل می‌داد و در مجموع بیش از ۶۰ درصد نماد‌های معاملاتی در بورس تهران منفی بود، اما سرانجام وزن بالای نماد‌های مثبت، منتهی به افزایش نماگر اصلی در تالار شیشه‌ای شد؛ بنابراین ادعای معامله‌گرانی که همچنان در صف فروش شاهد قفل سهام خود هستند با چنین رویکردی نباید بی‌پاسخ بماند.

هر چند جواب ساده است و محدودیت دامنه نوسان مهم‌ترین عامل ایجاد قفل در اغلب صف‌های فروش از نگاه کارشناسان بازار سرمایه مطرح می‌شود. این افراد معتقدند دامنه نوسان نامتقارن و تعیین خودساخته محدودیت در طرف عرضه و تقاضا بازار را به این روز کشانده و سرمایه‌گذاران را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است. از طرفی سرمایه‌گذارانی که از سوی شرکت‌های کارگزاری ملزم به تسویه اعتبارات خود می‌شوند، چاره‌ای جز فروش سهم ندارند. در این بین و در پی اعمال سیاست‌های غیر‌کارشناسی، بازار در سمت عرضه دچار انجماد می‌شود.

فروشندگان در روز‌های متمادی به طور مرتب اقدام به سفارش‌گذاری در سمت فروش می‌کنند، اما خریداری برای آن در بازار پیدا نمی‌شود و حقوقی‌های به‌ظاهر حامی در کنار صندوق‌های سرمایه‌گذاری که ملزم به خرید سهام شده‌اند هم منابع مالی خود را به سمت شرکت‌های کوچک و متوسط بازار سوق نمی‌دهند و غالبا در چند صنعت محدود اقدام خرید سهام کالایی محور می‌کنند. مطابق با آمار ۱۶ نماد (۳/ ۹ درصد) با صف خریدی به ارزش ۲۳۴ میلیارد تومان همراه شدند و در مقابل ۲۱۱ نماد (۶۱ درصد) صف فروشی به ارزش ۱۷۵۴ میلیارد تومان داشتند.

بر این اساس برآیند معاملاتی روز گذشته بورس اوراق بهادار تهران افزایش ۷۳/ ۰ درصدی را به همراه داشت و موجب شد شاخص‌کل به رقم یک میلیون و ۲۴۵ هزار واحدی صعود کند. شاخص کل هم‌وزن نیز با رشد ۱۳/ ۰ درصدی سبزپوش شد.

نگاه بورس‌بازان به باب‌همایون

چالش‌های معاملاتی در بورس تهران که غالبا به واسطه عبور از تنگنا‌های بازار اتخاذ شده احتمالا در آخرین جلسه شورای عالی بورس در سال‌جاری که امروز (سه‌شنبه) برگزار می‌شود تا حدودی کمرنگ خواهد شد. هرچند سیاست‌گذاران پاسخگوی ضرر و زیان سرمایه‌گذاران طی چند وقت اخیر نیستند، اما احتمالا با پایان رسیدن عمر دامنه نوسان نا‌متقارن کمی از بار فروش بازار کاسته شود.

در صورتی که خروجی جلسه امروز منتهی به باز شدن دامنه نوسان یا بازگشت به حالت قبل شود معامله‌گران می‌توانند رفته‌رفته طی روز‌های معاملاتی آتی به ایجاد تعادل نسبی در بورس امیدوار شوند. در غیر این صورت همگام با تداوم دامنه نامتقارن، حقوقی‌های بازار بالاخره با تهدید جدی کاهش منابع مالی خود روبه‌رو می‌شوند و بعد از مدتی یقینا دست از خرید سهام برخواهند داشت.

روایت آماری فرابورس

فارغ از آمار‌های ثبت شده در بورس که به آن‌ها اشاره شد، دیروز در بازار اصلی فرابورس از ۱۳۵ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۳۶ نماد (۲۷ درصد) مثبت و ۸۷ نماد (۶۴ درصد) منفی بود. ۳ نماد (۲ درصد) صف خرید به ارزش ۱۱ میلیارد تومان و ۸۱ نماد (۶۰ درصد) صف فروش به ارزش ۷۲۳ میلیارد تومان تشکیل دادند. در بازار پایه فرابورس از ۱۱۳ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۲۸ نماد (۲۵ درصد) مثبت و ۶۸ نماد (۶۰ درصد) منفی بود و ۱۸ نماد (۱۶ درصد) صف خرید به ارزش ۱۱۱ میلیارد تومان و ۷۵ نماد (۶۶ درصد) صف فروش به ارزش ۹۵۳ میلیارد تومان داشتند.