برخورد صریح با بهارستان

دیروز، آغاز وضعیت تازه نحوه همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای بود. وضعیت تازه‌ای که البته در نتیجه مصوبه مجلس شورای اسلامی در‌این‌باره ایجاد شده، اما هیچ‌کس را به اندازه مجلسی‌ها ناراضی نکرده است. طبق توافق ایران با مدیرکل آژانس بین‌المللی از دیروز اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شد، اما ایران اطلاعات ضبط‌شده را به مدت سه ماه نگه خواهد داشت تا در‌صورتی‌که تحریم‌ها برداشته و مسیر دیپلماسی دوباره باز شد، این سه ماه اطلاعات به آژانس تحویل داده شود.

به گزارش شرق؛ مجلسی‌ها دوشنبه انفجاری از نارضایتی داشتند و تا تهدید به شکایت و پیگیری ماجرا از قوه قضائیه هم پیش رفتند. اما دیروز صبح به نظر می‌رسید اعتراضات اهالی بهارستان به جایی نخواهد رسید و همین مسیر که فرصت نجات برجام را ایجاد می‌کند، طی خواهد شد. وزیر خارجه دیروز نیز در یک سخنرانی، به این انتقادات پاسخ داد. البته موضع‌گیری‌های دیگر طرف‌های برجام نیز ادامه داشت.

ظریف: قانون مصوب مجلس از صبح سه‌شنبه اجرا شده است
وزیر امور خارجه دیروز درباره اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی درخصوص توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی گفت: «از صبح امروز این قانون اجرا شده است».

به گزارش ایسنا، محمدجواد ظریف در حاشیه همایش بین‌المللی مطالبات حقوقی دفاع مقدس در جمع خبرنگاران ادامه داد: «ما از ۲۷ بهمن به‌صورت رسمی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کردیم که از صبح پنجم اسفندماه قانون مجلس در‌این‌باره اجرا خواهد شد و به همین دلیل اجرای این قانون از صبح امروز آغاز شده است». وزیر امور خارجه درباره سفر گروسی، مدیرکل آژانس به ایران گفت: «آقای گروسی به ایران آمد تا ترتیباتی را جهت اجرای قانون داشته باشیم؛ به توافقاتی در این رابطه رسیدیم و اصل این توافق بر این است که نوار‌هایی که از برنامه‌های هسته‌ای ما ضبط می‌شوند ـ که هیچ‌گاه به‌صورت زنده به آژانس ارائه نمی‌شد بلکه به‌طور روزانه و هفتگی ارائه می‌شد ـ از این به بعد نگهداری می‌شود و در اختیار آژانس قرار نمی‌گیرد؛ البته اجرای پادمان ادامه پیدا می‌کند».

قانون مجلس قطع همکاری را نخواسته
ظریف تأکید کرد: «پادمان تعهد جمهوری اسلامی ایران است و مصوبه اخیر مجلس هم اجازه همکاری بیش از پادمان را به ما نمی‌دهد و این به آن معناست که همکاری ما با آژانس ادامه پیدا می‌کند». وزیر امور خارجه ادامه داد: «اجرای مصوبه مجلس به معنای قطع همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیست و قانون مجلس نیز چنین چیزی را نخواسته است».

ظریف گفت: «همکاری ایران با آژانس ادامه پیدا می‌کند، اما این همکاری فراتر از پروتکل الحاقی نخواهد رفت و در این چارچوب همکاری خواهیم کرد. با کشور‌های مختلف ۱+۴ یعنی روسیه چین و سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا از ماه‌ها قبل گفتگو داشتیم، البته بحث کاهش تعهدات ایران در چارچوب ماده ۳۶ برجام بیش از دو سال است که شروع شده و بحث خروج آمریکا از برجام و کاهش تعهدات ایران بحث همیشگی ایران در جلسات با طرف‌های برجام بوده است».

وی افزود: «بحث مصوبه مجلس نیز که در همین چارچوب برجام مصوب شده است به اطلاع همه رسیده و گفته‌ایم که به محض اینکه آن‌ها تعهدات خودشان را اجرا کنند، یعنی اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها به تعهدات خود بازگردند ما نیز به تعهدات خود عمل می‌کنیم».

رفتار‌های مجلس کاملا غیرلازم بود
ظریف درباره اقدامات و اتفاقات روز گذشته مجلس توضیح داد: «متأسفانه ما یک مشکلی پیدا کرده‌ایم که همه مسائل را با زاویه سیاسی می‌بینیم. آنچه جناب آقای صالحی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تفاهم کردند، یک موفقیت بی‌نظیر دیپلماتیک است که آقای دکتر صالحی با شجاعت، توانمندی و با اتکا به این ملت انجام دادند. اگر دوستان ما در مجلس روز قبل را نگاه کرده بودند و هماهنگی‌هایی که شده بود را نگاه کرده بودند، همان‌طور که در بیانیه دولت آمده اگر مصوبه ۲۵ بهمن شورای عالی امنیت ملی را نگاه کرده بودند که بر اساس همان مصوبه روز بیست‌وهفتم بهمن نامه پایان اجرای پروتکل الحاقی را به آژانس دادیم و بر اساس همان مصوبه گروسی به ایران آمد، اگر همه این‌ها را نگاه کرده بودند، آن رفتار‌های کاملا غیرلازم که دیروز در مجلس صورت گرفت، انجام نمی‌شد».

وی گفت: «ما این را به حساب این می‌گذاریم که تحولات خیلی سریع اتفاق افتاده. دوستان ما اطلاع نداشتند و توافق را نخوانده بودند. آن‌ها اگر ضمیمه را بخوانند همه‌چیز باز و آشکار است. دوستان ما از زمان برجام یک حرف‌هایی را دنبال کرده‌اند که ضمیمه محرمانه و سری دارد. همه‌چیز در برجام آمده. ما مثل آمریکایی‌ها نبودیم که برجامی که به انگلیسی بوده است را بگذاریم کنار و چیز دیگری چاپ کنیم. ما خود برجام را در اختیار همه گذاشتیم؛ مردم ما می‌توانند آن را بخوانند».

وزیر امور خارجه تأکید کرد: «توافق چند‌روز پیش با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز آشکار است و ان‌شاءالله در تاریخ ثابت خواهد شد که این توافق یکی از نقاط قوت ماست».

با آمریکا نشست رسمی نخواهیم داشت، غیررسمی در حال بررسی است
ظریف درباره پیشنهاد طرف اروپایی برای حضور آمریکا به‌عنوان میهمان در یک جلسه مشترک و بررسی برجام بیان کرد: «ما نشست رسمی با آمریکا نخواهیم داشت. برای اینکه آمریکا عضو برجام نیست. یک نشست غیررسمی که آمریکا هم عضو نباشد، ولی دعوت بشود، در حال بررسی است».

وزیر امور خارجه یادآور شد: «اروپایی‌ها نیز برخلاف آنچه ادعا دارند به تعهدات خودشان در برجام عمل نکردند، در خود برجام نیز صرف امضای یک کاغذ کافی نیست. ماده ۲ ضمیمه ۲ برجام و ماده ۵ ضمیمه ۲ برجام آثار اقدام را اروپایی‌ها امضا کردند، اما در‌واقع همه شرکت‌های اروپایی از ایران رفتند. آن‌ها هیچ حمایتی از شرکت‌های اروپایی نکردند. آن‌ها نقض تعهد داشتند، لذا تبلیغاتی که اروپایی‌ها راه انداختند و مرتب تکرار می‌کنند که همه تعهدات را اجرا کرده‌اند، غیرواقعی است و حتما به تعهدات خودشان عمل نکردند».

وی با اشاره به اینکه اروپایی‌ها علاوه بر برجام ۱۱ تعهد دیگر داشته‌اند، توضیح داد: «به آن نیز عمل نکردند و اینستکس تنها مقدمه‌ای برای اجرای آن ۱۱ طرح بود که حتی در اجرای آن هم موفق نشدند. ما اعلام می‌کنیم جای طرفین را عوض نکنید. آمریکا و اروپا هستند که به حقوق بین‌الملل تجاوز کرده و اگر می‌خواهند به برجام برگردند، باید روش ترامپ را متوقف کنند و اگر ادعا دارند روش ترامپ شکست خورده باید اجرای این روش را متوقف کنند، آن‌وقت ما نیز اقدامات خودمان را برمی‌گردانیم».

رایزنی برجامی ایران و چین
از سوی دیگر، دیروز تارنمای وزارت امور خارجه چین در گزارشی از رایزنی تلفنی سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران و «ما ژائو شو» همتای چینی وی درباره برجام خبر داد. به گزارش ایرنا، تارنمای وزارت خارجه چین گزارش کرد در این رایزنی تلفنی که اواخر روز دوشنبه روی داده است، دو طرف درباره برجام و راه‌های حل مسئله هسته‌ای ایران به تبادل نظر پرداخته‌اند. دو طرف بر اساس گزارش وزارت خارجه چین، در این تماس تلفنی تأکید کرده‌اند که وضعیت مسئله هسته‌ای ایران به‌سرعت در‌حال تغییر است و فرصت‌ها و چالش‌ها به‌صورت هم‌زمان وجود دارد.

عراقچی و ما همچنین تأکید کرده‌ایم بازگشت ایالات متحده آمریکا به توافق برجام در اسرع وقت و لغو تحریم‌های ایران کلید شکستن بن‌بست مسئله هسته‌ای ایران است». در گزارش بخش چینی وزارت خارجه چین آمده است: «معاونان وزرای خارجه ایران و چین از سایر اعضای برجام خواسته‌اند از این فرصت برای حل‌وفصل سیاسی و دیپلماتیک مسئله هسته‌ای ایران استفاده کرده و صلح و ثبات را در خاورمیانه حفظ کنند».

آمریکا: آماده دیدار در چارچوب ۱+۵ هستیم
در همین رابطه، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز از آمادگی این کشور برای گفتگو با مقامات ایران گفت. ند پرایس گفت از هفته گذشته تاکنون اعلام کرده‌ایم که آماده دیدار با مقام‌های ایران در چارچوب گروه ۱+۵ هستیم. وی با بیان اینکه نگران فاصله‌گرفتن بیشتر ایران از پایبندی به تعهدات هسته‌ای خود هستیم، گفت که این بحث از زمان خارج‌شدن دولت سابق آمریکا از برجام شکل گرفته است و به همین دلیل آماده دیدار با مقام‌های تهران در چارچوب گروه ۱+۵ و آغاز دیپلماسی هستیم». پرایس همچنین گفت که آمریکا آماده است در مسیر تعامل با ایران با پیشنهادی که روی میز است، جلو برود.

اروپا، امیدواری و نگرانی
در ادامه واکنش‌ها به تحولات اخیر، جوسپ بوررل مسئول سیاست خارجه اروپا گفت: «ما با همه اعضای برجام از جمله آمریکا در ارتباطیم تا بتوانیم مقدمات بازگشت آمریکا به برجام را فراهم کنیم. امیدوارم خبر‌های جدیدی در مورد تلاش‌های اتحادیه اروپا برای احیای دیپلماسی هسته‌ای با همکاری آمریکا و ایران اعلام شود». وی در مورد توافق میان ایران و آژانس گفت: «این توافق به ما فرصت لازم برای احیای برجام را می‌دهد».

هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان نیز درباره ورود ایالات متحده به شکل غیررسمی به گفتگو‌ها گفته بود: «صحبت‌هایی با بلینکن وزیر خارجه آمریکا داشتم. به نظر می‌رسد تمایلی از طرف آمریکایی وجود دارد تا گفتگو‌های غیررسمی با اعضای برجام داشته باشند». ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه البته بار دیگر از اقدامات ایران ابراز نگرانی کرد: «شرایط فعلی و اقدامات و تصمیمات ایران در مورد برنامه هسته‌ای خود مایه نگرانی ماست».