سانروف خودرو؛ انواع، مزایا و راه‌های نگهداری از آن

فرارو- اگرچه آپشنی به نام سانروف سال هاست که در صنعت خودروسازی جهان به کار گرفته می‌شود، اما این سیستم در کشور ما ایران هنوز به عنوان آپشنی جدید در نظر گرفته می‌شود که تنها در اندک خودرو‌های ساخت داخل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع سانروف در کشور ما به عنوان یک آپشن برای خودرو‌های گران قیمت تلقی می‌شود و خودرویی که دارای چنین سیستمی باشد، یک خودروی ارزشمند تلقی می‌شود. اما سانروف چه کارآیی دارد که از آن به عنوان یک آپشن گران قیمت در خودرو‌ها یاد می‌شود؟ اگر شمانیز علاقمند هستید تا با این سیستم، انواع، مزایا و معایب و البته راه‌های نگهداری از آن آشنا شوید، این نوشته می‌تواند اطلاعات مفیدی در این خصوص به شما ارائه دهد.

سانروف، قطعه متحرک تعبیه شده در سقف ماشین است که با هدف جذب نور و ورود جریان هوا به داخل کابین در برخی از ماشین‌ها استفاده می‌شود. این قطعه متحرک معمولاً به صورت دریچه‌ای در سقف خودرو ظاهر می‌شود که حدوداً یک سوم از مساحت سقف خودرو را در بر می‌گیرد. اگرچه این آپشن اتفاقی جدید در صنعت خودرو سازی ایران و مختص به ماشین‌های گران قیمت است، اما باید توجه داشت که سانروف را نباید یک آپشن جدید در صنعت خودرو دانست. اولین بار این شرکت NASH MOTOR بود که سانروف را به عنوان یک قطعه سفارشی در سال ۱۹۳۷ معرفی نمود. بعد از اختراع این آپشن، شرکت خودروسازی فورد نیز در سال ۱۹۷۳ این قطعه را وارد خط تولید خود کرد.

 

سانروف‌ها نیز مانند دیگر بخش‌های صنعت خودرو با گذر زمان تغییرات زیادی را به خود دیده اند و شاهد تحولات چشمگیری شدند. سانروف‌ها را براساس معیار‌های مختلفی می‌توان دسته بندی کرد که برای نمونه می‌توان به دسته بندی براساس مواد ساخت، نوع عملکرد و یا محل قرارگیری و نصب، اشاره کرد.

بر این اساس سانروف‌ها را با توجه به مواد سازنده آن‌ها می‌توان به انواع زیر دسته بندی کرد:

ــ سانروف‌های تلقی
ــ سانروف‌های شیشه‌ای
ــ سانروف‌های فلزی
ــ سانروف‌های پارچه‌ای

همچنین می‌توان سانروف‌ها را براساس نوع عملکرد آن‌ها به دو دسته زیر تقسیم کرد:

ــ سانروف‌های دستی: این دسته از سانروف‌ها فاقد موتورالکتریکی و دسته سیم و قطعات الکترونیکی است و عملکرد آن کاملا بصورت دستی انجام می‌شود. امروزه این دسته از سانروف‌ها کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ــ سانروف‌های برقی: این نوع سانروف‌های با استفاده از سیستم الکتریکی و کلید‌های مربوطه کنترل و به اصطلاح باز و بسته می‌شوند.
ــ سانروف‌های ثابت: رده سوم، شامل سانروف ثابت، پانل‌های شیشه‌ای غیر متحرک است که برای ورود نور بیشتر طراحی شده اند.

از سوی دیگر سانروف‌های را براساس دیگری نیز دسته بندی می‌کنند:

ــ سانروف‌های داخلی: داخلی بین پوست فلزی سقف بیرونی و خارجی قرار دارد و به داخل جیب سانروف میرود و پنهان می‌شود.
ــ سانروف‌های خارجی: قسمت خارجی سانروف، که از قسمت داخلی سانروف کمتر معروف است، در بالای سقف ماشین وجود دارد.

جدای از دسته بندی سانروف ها، این آپشن انواع مختلفی نیز دارد که مهمترین آن‌ها عبارتند از:

۱. سانروف پاپ آپ (Pop-Up): در این نوع از سانروف، پنل سانروف می‌تواند بطور کلی از روی سقف برداشته شود که دراین حالت سقف کاملا به اندازه پنل مربوطه باز می‌شود. همچنین این پنل می‌تواند بر روی سقف خودرو قرار گیرد و با آن زاویه‌ای را بسازد که از طریق آن هوا وارد کابین خودرو شود. بعلت لزوم تغییرات در تزئینات داخلی سقف، نصب آن در خط تولید آسان‌تر و به صرفه‌تر از نصب به صورت After market انجام می‌شود.

 

۲. سانروف جمع شونده (Folding): در این نوع از سانروف، پنل شیشه‌ای مابین سقف فلزی خودرو و تزئینات داخلی خودرو (زیر سقف) قرار می‌گیرد؛ لذا پنل می‌تواند بطور کامل به عقب رفته و از بیشترین فضای برش خورده روی سقف جهت عبور هوا بهره گیری گردد. عملکرداین سانروف نیز از نوع الکتریکی می‌باشد. قطعه سانروف ممکن است به عنوان یک تجهیز اصلی (OEM) درخط تولید توسط شرکت سازنده خودرو، بر روی خودرو نصب گردد و یا همچنین امکان دارد بر حسب سفارش مشتری توسط شرکت‌های ذیصلاح به عنوان یک قطعه سفارشی به صورت AFTER MARKET بر روی خودرو نصب گردد.

 

 

۳. سانروف پانورامیک (Panoramic): این مدل از سانروف‌ها جدیدا اختراع شده اند که از دو پنل شیشه‌ای بزرگ تشکیل می‌شوند و سرنشینان جلو و عقب رو جداگانه می‌توانند از آن استفاده کنند.

 

۴. سانروف داخلی (In-Built): سانروف‌هایی که پنلشان وارد سقف اتومبیل می‌شود را سانروف داخلی می‌گویند. در قدیم این نوع سانروف‌ها فلزی و همرنگ بدنه رنگ طراحی می‌شدند؛ ولی امروزه جنس این گونه سانروف‌ها از شیشه است.

 

۵. سانروف اسپویلر (Spoiler): در این نوع از سانروف، ضمن آنکه پنل شیشه‌ای می‌تواند با سقف خودرو جهت ورود هوا دارای زاویه باشد، همچنین می‌تواند به مقدار محدودی به سمت عقب خودرو حرکت نموده و باز شود. میزان باز شوندگی توسط کلید‌های فرمان قابل کنترل می‌باشد. این سانروف‌ها از نوع الکتریکی بوده و برای خودور‌های با سقف کوچک مناسب می‌باشند.

 

۶. سانروف جدا شونده (Removable Sunroof): امکان جدا شدن پنل از سقف خودرو به‌صورت کامل در نوع سانروف جدا شونده وجود دارد و بیشتر برای ماشین‌های خاص گران قیمت از آن استفاده می‌شود. همچنین اندازه این نوع از صفحات نسبت به انواع دیگر، کمی بزرگ‌تر است.

 

تولید کنندگان این محصول مهمترین مزیت سانروف را ایجاد فضایی روشن و پر نور در کابین خودرو و تهویه هوای تازه عنوان می‌کنند. به طور کلی مزایای سانروف برای خودرو را می‌توان اینگونه برشمرد:

۱. زیبایی: اغلب عنوان می‌شود که سانروف باعث جذاب‌تر شدن ظاهر خودرو‌ها می‌شود.
۲. تهویه هوای تازه: سانروف می‌تواند به سادگی هوای تازه را به داخل خودرو هدایت کند و این امر می‌تواند سرنشینان را از پایین آوردن شیشه ماشین و ورود باد تند به داخل کابین برهاند.
۳. اضافه شدن فضای دید به آسمان: طبیعتاً اینکه فرد بتواند از سقف ماشین نیز به بیرون دید داشته باشد می‌تواند حس خوبی ایجاد کند.
۴. افزایش نور داخل خودرو: در واقع این امر یکی از مزایای اصلی سانروف‌ها هستند که می‌توانند نور بیشتری را به درون خودرو هدایت کنند.

اگر به مزایای سانروف که در بالا بدان اشاره شد، شاید به این نتیجه رسیده باشید که این موارد را نمی‌توان مزیت تعبیر کرد. به همین دلیل شاید بتوان گفت که معایب سانروف را می‌توان منطقی‌تر از مزایای آن معرفی کرد. برخی از معایب سانروف عبارتند از:

۱. کاربرد اندک: شاید اصلی‌ترین عیب سانروف همین عدم کارآیی آن باشد. به طور طبیعی وقتی یک فرد برای اولین بار خودروی سانروف دار را می‌خرد برای مدتی زیاد از آن استفاده می‌کند، اما با گذشت زمان این موضوع تکراری می‌شود و فرد دیگر استفاده‌ای از آن نخواهد کرد.

۲. آسیب پذیر کردن سقف خودرو: اشاره شد که ماده اولیه ساخت سانروف اغلب از شیشه است که به طور طبیعی استحکامی کمتر از جنس فلزی سقف خودرو دارد. از طرف دیگر وجود یک دریچه در سقف خودرو می‌توان این بخش از خودرو را آسیب پذیر‌تر کند.

۳. ایجاد اختلال در آیرودینامیک خودرو: اگرچه در برخی از سانروف‌ها می‌توان زاویه باز شدن را تنظیم کرد تا در مقابل باد قرار نگیرد، اما در کل سانروف‌ها هم مانند باز کردن شیشه‌های خودرو می‌توانند عملکرد آیرودینامیکی خودرو را مختل کرده و سبب افزایش مصرف سوخت شوند.

۴. هزینه بالا: داشتن یک سیستم مکانیکی و متحرک در خودرو طبیعتاً نیاز به صرف هزینه برای تعمیر و نگهداری آن دارد که سانروف هم نمی‌تواند از آن مستثنی باشد. البته این جدای از آن است که نصب خود سانروف بر روی خودرو نیز به تنهایی هزینه‌هایی را برای خریدار در پی خواهد داشت.

۵. وزن بالای سانروف: سانروف‌های معمولی بین ۲۰ تا ۳۰ کیلو گرم وزن دارند و در نمونه‌های دیگر ایم وزن تا ۹۰ کیلوگرم نیز بالا می‌رود. این امر علاوه بر افزایش مصرف سوخت سبب می‌شود تا مرکز جرم خودرو از کف ماشین به سمت بالا برود که می‌تواند کنترل پذیری و تعادل خودرو را مختل کند.

قوانین راهنمایی و رانندگی نصب سانروف را مجاز نمی‌داند مگر با تاییدیه شرکت‌هایی همچون ایران خودرو که در بخش‌هایی از نمایندگی‌های آپشن خود این کار را انجام می‌دهند. طبق قانون خودرو‌هایی که بدون مجوز سانروف داشته باشند اجازه شماره گذاری ندارند. برای داشتن این مجوز باید به یکی از نمایندگی‌های شرکت آپکو مراجعه کنید و درخواست نصب سانروف را بدهید. بعد از نصب یک فرم به همراه شناسنامه مالکیت خودرو به راهنمایی و رانندگی ارسال می‌شود و از این به بعد خودروی تان مجوز نصب این قطعه را دارد.

اشاره شد که سانروف یک سیستم مکانیکی و متحرک است و همین امر طبیعتاً می‌تواند آن را با مشکلاتی مواجه کند. در واقع سانروف مانند هر بخشی از خودرو می‌تواند دچار خرابی شود و سرنشینان را به زحمت بندازد؛ بنابراین دانستن برخی از نکات مهم در زمینه نگهداری و مراقبت از سانروف علاوه بر افزایش طول عمر آن می‌تواند از تحمیل هزینه‌های بیشتر جلوگیری کند. برخی از این نکات مهم عبارتند از:

۱. سرویس سانروف را جدی بگیرید: چون ریل‌های سانروف توسط روغن و گریس چرب می‌شوند، با گذشت زمان گرد و خاک باعث از بین رفتن این عملکرد شده و حرکت ریل‌ها را سخت کرده و در آن ایجاد اختلال می‌کند. برای جلوگیری از این اتفاق سانروف نیاز به سرویس دارد که این کار می‌تواند توسط صاحب خودرو هر چند وقت یکبار انجام شود. همچنین بهتر است سالی یکبار هم توسط متخصصین فن به صورت حرفه‌ای سانروف چک و سرویس شود.

۲. نحوه استفاده از سانروف: معمولا دو دسته از افراد وجود دارد که به علت استفاده نادرست از سانروف دچار مشکل می‌شوند. دسته اول که بیشترین افراد را شامل می‌شوند، کسانی هستند که خیلی کم از سانروف استفاده می‌کنند (شاید سالی چند بار). استفاده نکردن از سانروف می‌تواند بیشترین صدمه را به سانروف وارد کند چرا که عدم استفاده از آن می‌تواند به بخش‌های مختلف از جمله ریل‌ها آسیب برساند. دومین گروه کسانی هستند که در سرعت‌های بالا سانروف را باز کرده و به حرکت ادامه می‌دهند که در این حالت فشار باد می‌تواند آسیب جدی به سانروف وارد کند. پس بهتر است برای نگهداری سانروف این دو نکته مهم را در نظر بگیرید؛ استفاده مستمر از سانروف در داخل شهر و بسته نگهداشتن سانروف در سرعت‌های بالا و جاده ها.

۳. کودکان و سانروف: این روز‌ها کودکان علاقه خاصی به بیرون رفتن از سانروف خودرو دارند که البته نمی‌شود این لذت را از آن‌ها دریغ کرد، ولی باید به این نکته توجه داشت که در سرعت پایین این کار باید صورت بگیرد. چرا که این عزیزان برای حفظ تعادل خود معمولاً دست خود را به باد شکن سانروف خودرو گرفته و کمر خود را به شیشه تکیه می‌دهند. باید توجه اشت که هر دوی این اعمال می‌تواند به ریل‌ها آسیب وارد کرده و مانع بازو بسته شدن سانروف شود.

۴. نشت آب از سانروف: معمولا این اتفاق هم بر اثر سرویس نکردن پیش می‌آید. جمع شدن خاک و حشرات و ... باعث مسدود شدن خروجی آب شده و بعد از مدتی بارندگی و یا شستن خودرو، آب به داخل خودرو و نمد سقف نفوذ می‌کند. همچنین خرابی لاستیک دور شیشه سانروف نیز می‌تواند باعث نشت آب از سانروف شود، اما در کل حالت اول بیشتر اتفاق می‌افتد.

مونروف به وسیله کمپانی فورد برای اولین بار در دهه ۷۰ میلادی به بازار معرفی و عرضه شد. اگر چه سانروف می‌تواند فلزی و تیره رنگ باشد، اما این در مورد مونروف صدق نمی‌کند. جنس مونروف‌ها از شیشه یا طلق‌های نسبتا روشن است. به این ترتیب راننده و سرنشینان می‌توانند فضای بالای سر خود را از درون آن ببینند. البته مونروف همچون سانروف قابلیت باز شدن دارد و به راحتی می‌توانید از جریان هوای تازه لذت ببرید. لازم به ذکر است که مونروف نسبت به سانروف کم‌تر باز می‌شود. با استفاده از مونروف می‌توانید سقف پانورامای خود را داشته باشید و از دیدن منظره بالای سرتان لذت ببرید. مونروف‌ها نیز به صورت دستی و برقی دیده شده و بین سطح خارجی و داخلی سقف خودرو تعبیه می‌گردند.

اکثر افراد تصور می‌کنند، سانروف و مونروف تفاوتی با یکدیگر ندارند و هر دو را یکی می‌پندارند، اما این تصور غلط است. تفاوت چشمگیری بین این دو وجود ندارد، ولی در ادامه به بررسی تفاوت‌های جزئی بین سانروف و مونروف می‌پردازیم.

ــ سانروف‌ها می‌توانند به صورت کامل باز شوند، اما مونروف‌ها کامل باز نمی‌شوند و تنها قسمتی برای عبور جریان هوا وجود خواهد داشت.
ــ سانروف‌ها می‌توانند روشن بوده یا از جنس طلق تیره رنگ انتخاب شوند و شما نتوانید در صورت بسته بودن آن‌ها، فضای بیرون را مشاهده کنید. اما در خصوص مونروف اوضاع فرق می‌کند و این قطعه همیشه از طلق یا شیشه کاملا روشن ساخته شده و قابلیت مشاهده بیرون را چه در حالت باز، چه در حالت بسته ایجاد می‌کند.

سقف پانوراما یک آپشن جذاب و لذت بخش برای هر خودرویی به شمار می‌رود، این سقف برای بار اول از طرف کمپانی شورولت طراحی شد و این کمپانی پرطرفدار در سال ۲۰۰۸ میلادی و در یکی از خودرو‌های خود با نام کروز از سقف پانوراما استفاده کرد. نحوه طراحی سقف پانوراما به گونه‌ای است که از قسمت جلو سقف خودرو تا به انتهای آن کشیده شده تا سرنشینان خودرو (چه سرنشینان جلو و چه سرنشینان عقب) بتوانند دید کاملی داشته باشند. درباره نحوه باز و بسته شدن سقف پانوراما هم باید بگم که در بعضی از مدل‌ها باز و بسته شدن به صورت کامل انجام می‌پذیرد و در برخی دیگر از مدل‌ها باز و بسته شدن به صورت نیمه کامل میسر خواهد بود. در کل سقف پانوراما متشکل از دو سانروف است که یک سانروف برای سرنشینان عقب و دیگری برای سرنشینان جلو قرار داده شده است.

 

یکی از نکات مهم درباره این سقف جنس آن است. در مورد جنس سقف پانوراما باید گفت که جنس سقف مذکور کلا شیشه‌ای (شیشه سخت) است که قطر آن حدود ۵ سانتی متری می‌باشد. در ضمن در سقف پانوراما پلی کربنات وجود دارد که این پلی کربنات کمک می‌کند که ۶۰% انرژی خورشید به خودرو شما ورود کند، و به طور کامل از ورود اشعه UV جلوگیری می‌کند. باید خاطرنشان کرد که به علت استفاده خودروسازان از شیشه سخت در زمان چپ شدن خودرو و وارد شدن ضربه به سقف پانوراما به هیچ وجه صدمه‌ای به سرنشینان درون خودرو ازجانب این سقف وارد نخواهد شد.

وقتی با شکستگی سانروف مواجه می‌شوید، بهتر است بدانید که تعویض آن نسبت به تعمیر آن می‌تواند راهکار مناسب تری باشد. برای این کار به ابزار زیر نیاز دارید:

ــ چکش
ــ دستکش
ــ قطعات نصب سانروف
ــ دریل بی سیم
ــ پیچ گوشتی
ــ آچار بکس (آچار لوله ای)
ــ چاقوی مناسب

پس از تهیه ابزار مناسب شما باید مراحل زیر را دنبال کنید:

قدم اول: مدل‌های مختلف لوازم نصب سانروف وجود دارد که شما باید مدل مناسب با خودروی خود را تهیه کنید.

قدم دوم: قالب موجود در جعبه ابزار را روی تمام سانروف قرار دهید. قالب باید به طور کامل با سانروف مطابقت داشته باشد. این کار به شما این امکان را می‌دهد تا درباره مراحل انجام کار ایده بگیرید. به شما کمک می‌کند تا بدانید در کدام قسمت کار باید بیشتر دقت کنید. پنل قدیمی و شکسته‌ی سانروف را بر دارید. نگاه دقیقی به هر یک از قسمت‌ها بیاندازید تا بفهمید کدام قسمت‌ها کار می‌کنند یا نه و چرا پنل از کار افتاده است. به لبه‌های اطراف سقف سان روف نگاه بندازید تا متوجه قسمت‌هایی که باید تعویض کنید باشید.

قدم سوم: بازوی سقف را با استفاده از آچار باکس ۴ باز کنید تا بتوانید دید مناسب تری از عیب سانروف قدیمی داشته باشید.

قدم چهارم: ابتدا قسمتی که در سانروف شکسته و باید تعویض شود را مشخص کنید و آن را جدا کنید. هر قسمت خرابی که می‌توانید را تعمیر کنید. قبل از قرار دادنسان روف تعمیر شده در جایش یک یا دوبار آن را امتحان کنید تا مطمئن شوید که در جایش فیکس شده است. تمام درز‌ها را برای نداشتن نشتی بررسی کنید و کار شما تمام است.

 

ممکن است شما روی صندلی ماشینتون دقیقا زیر سانروف چند قطره آب ببینید و می‌خواهید مطمئن باشید که این اتفاق دوباره نیوفتد. اگر می‌خواهید مشکل رو با دستای خودتون حل کنید تفنگ درزگیر را روی زمین بزارید و آرام از ماشین فاصله بگیرید. معمولا مشکل سانروف نشت دار تیوب آبی آن است که با کثیفی و آشغال بند آمده است. آب قادر به حرکت و رها سازی نیست و می‌تواند به داخل ماشین نشت پیدا کند. نگران نباشید تعمیر این نشتی آسان است و چند دقیقه طول می‌کشد. برای تعمیر سانروف نشت دار نیاز به ابزار زیر دارید:

ــ کابل سیم نازک
ــ لباس یا تیکه پارچه‌ای خیس
ــ تیوب نازک
ــ تمیزکننده
ــ آویز کت
ــ آب

پس از تهیه ابزار مناسب شما باید مراحل زیر را دنبال کنید:

قدم اول: اولین چیزی که در تعمیر سانروف نشت دار باید انجام بدهیم این است که مطمئن شویم که پنل شیشه‌ای که روی سقف است تمیز باشد. از یک تیکه پارچه یا یک لباس به دردنخور خیس استفاده کنید. تهویه را باز کنید سپس سانروف را هم همینطور. در این مرحله درز‌ها را به دقت نگاه کنید. اگر متوجه شدید که کثیفی یا خورده ریز‌هایی در هر جایی مانع بسته شدن سانروف می‌شود مخصوصا در محل درز‌ها آنجا را باید با دستمال خیس پاک کنید.

قدم دوم: به دقت به درز‌ها نگاه کنید و سعی کنید بفهمید که آیا درز‌ها هرگونه ترکی دارند یا نه. اگر ترکی وجود داشته باشد شما باید درز‌ها را عوض کنید، چون این ترک‌ها باعث نشت کردن می‌شوند. شما همچنین باید تمام تیوب‌های آبی را هم بررسی کنید و به دنبال آب راکد یا انباشته شده باشید. اگر چیزی پیدا کردید باید آن را با یک کابل نازک سیمی یا یک چوب رختی که قبلا آن را صاف کرده ایم بیرون آورید.

قدم سوم: اگر می‌خواهید که مطمئن شوید که تیوب‌ها گرفتگی ندارند سیم را داخل تیوب‌ها کرده و چند ثانیه آن را به طرف عقب بکشید. همینظور شما می‌توانید مقداری آب را داخل تیوب‌ها بریزید تا از مسدود نبودن آن‌ها مطمئن شوید.