پیش نویس برنامه ۲۵ ساله ایران و چین روز سهشنبه سوم تیر ماه به تصویب هیات دولت رسید و حسن روحانی وزیرخارجه خود محمدجواد ظریف را مامور پیشبرد این برنامه کرد. در این نشست به وزارتخارجه ماموریت داده شد که طی مذاکرات نهایی با طرف چینی، براساس منافع متقابل بلندمدت، این برنامه را به امضای طرفین برساند.
در پی انتشار برخی شایعات در فضای مجازی درباره قرارداد ۲۵ ساله میان ایران و چین، سخنگوی وزارتخارجه ضمن رد این گمانهزنیها گفت: «من فکر میکنم که مفاد سند بهگونهای است که پس از نهایی شدن بتوان آن را علنی منتشر کرد و هیچ چیز ابهامآمیز ندارد.»
به گزارش دنیای اقتصاد، سیدعباس موسوی با اشاره به اینکه این سند افتخارآمیز و به نفع منافع دو کشور است و وقتی که منتشر شد همه متوجه جزئیات آن خواهند شد، تاکید کرد: «طبیعی است که روابط راهبردی ایران و چین دشمنانی داشته باشد و آنها سعی کنند روابط دو کشور را تخریب کنند.»
هشدار رئیسجمهور سابق
چند روز پس از آنکه هیات دولت جمهوری اسلامی پیشنویس برنامه ۲۵ ساله همکاریهای ایران و چین را تصویب کرد، محمود احمدینژاد، رئیسجمهور سابق و عضو مجمع تشخیص مصلحت بدون نام بردن از این سند، نسبت به قراردادی که به گفته او«مخفیانه با طرفهای خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد» هشدار داد. محمود احمدینژاد در تازهترین سخنرانی خود با انتقاد از انعقاد یک «قرارداد جدید ۲۵ ساله» و بدون نام بردن از کشوری که این قرارداد با آن امضا شده گفت: «هر قراردادی که مخفیانه و بدون درنظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرفهای خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت.» به گزارش عصر ایران به نقل از دولت بهار، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام عصر روز شنبه ۷ تیر ۱۳۹۹ در مراسمی که به مناسبت سالروز هفتم تیر برگزار شد، با اشاره به تصویب معاهده برجام در مجلس گفت: «نمایندگان مجلس که این قرارداد را مورد تایید قرار دادند از متن آن اظهار بیاطلاعی کردهاند و اکنون نیز شنیدهام که در حال مذاکره هستند و میخواهند یک قرارداد جدید ۲۵ ساله با یک کشور خارجی منعقد کنند و هیچکس هم خبر ندارد.» احمدینژاد افزود: «مگر شما مالک کشور هستید که بدون اطلاع ملت و از کیسه ملت به دیگران میبخشید. ظرفیت هستهای کشور و عزت ملت را دادید؛ اما تحریمها سر جایش باقیمانده است. اگر اجازه دهید ملت از محتوای توافقات و معاهدات با طرفهای خارجی اطلاع پیدا کند، به نفع خود شما خواهد بود زیرا افکار ملت فعال میشود و پیشنهاد میدهد و مطالبه میکند و اگر خلل یا اشکالی باشد؛ اصلاح میشود.»
نگاه راهبردی ایران به چین
این سخنان احمدینژاد با واکنش سخنگوی وزارتخارجه مواجه شد و موسوی ضمن رد اینگونه صحبتها گفت: «در سفری که رئیسجمهور چین به ایران داشت اعلام کرد که همکاریهای ایران و چین راهبردی است و سندی هم همان جا امضا و اعلام شد که دو کشور برای همکاریها سندی داشته باشند. در سفری که رئیسجمهور داشتند پیشنویس سند را به پکن بردند.» به گزارش خبرگزاری تسنیم، رئیسدستگاه دیپلماسی ادامه داد: «براساس نگاه راهبردی که به کشور دوست خود یعنی چین داریم تلاش کردیم که روابط درازمدتی را بین دو کشور در قالب یک سند تعریف کنیم و این آمادگی را داریم که براساس منافع متقابل اینگونه سندها را نیز با کشورهایی که روابط دوستانه داریم به امضا برسانیم و با برخی از کشورهای دوست در این زمینه درحال رایزنی هستیم.»
پاسخ وزارتخارجه به احمدینژاد
همچنین موسوی در پاسخ به این سوال که رئیسجمهور سابق کشورمان که اکنون نیز عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است مطالبی را در این زمینه مطرح و اعلام کرده این سند جدا از آن چیزی است که شما اشاره کردید، توضیح داد: «ما یک سند داریم و آن همان چیزی است که در مورد آن توضیح دادم همان طور که اشاره شد این سند در حد پیشنویس است و باید در دو کشور نهایی شود. درباره مذاکراتی با چین سند دیگری نداریم.»
توضیح ظریف درباره فضاسازیها
این درحالی است که علاوه بر گمانهزنیهای داخلی درخصوص این سند، در رسانههای خارجی نیز ادعاهایی پیرامون آن مطرح شده است. در این راستا ۸ مهرماه ۹۸، یک تارنمای انگلیسی خبری منتشر و ادعا کرد مطابق قرارداد ۲۵ ساله میان ایران و چین، پکن در ازای گرفتن امتیازاتی متعهد شد، ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایهگذاری کند. به گزارش «تابناک»، این گزارش و ادعای «پترولیوم اکونومیست» بازتاب گستردهای در رسانههای داخلی و خارجی به همراه داشت. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در گفتوگو با «ایرنا» ضمن رد این ادعا عنوان کرد: «این مساله از اساس، نادرست است.» وزیر امورخارجه گفت: «صرفا پیشنهادی از سوی ایران برای روابط ۲۵ ساله مطرح شده است.» ظریف در پاسخ به اینکه آیا بندهای این توافق را آنگونه که برخی رسانهها مدعی شدهاند، نادرست میدانید و بندهای این توافق چه هستند، پاسخ داد: «در اصل، توافقی در کار نیست که بندهایی داشته باشد. یک پیشنهاد برای برنامهای ۲۵ ساله است که تازه باید بنشینیم و شروع به نوشتن توافق کنیم.»
برنامه ۲۵ ساله همکاریهای ایران و چین
پیش نویس برنامه ۲۵ ساله ایران و چین روز سهشنبه سوم تیر ماه به تصویب هیات دولت رسید و حسن روحانی وزیرخارجه خود محمدجواد ظریف را مامور پیشبرد این برنامه کرد. در این نشست به وزارتخارجه ماموریت داده شد که طی مذاکرات نهایی با طرف چینی، براساس منافع متقابل بلندمدت، این برنامه را به امضای طرفین برساند. دو روز پس از آن، ظریف در توئیتی به زبان چینی خبر داد که در تماس ویدئویی با همتای چینیاش درباره مشارکت جامع استراتژیک دو کشور و پیشبرد برنامه ۲۵ ساله همکاری دو جانبه گفتوگو کرده است.
حوزههای همکاری تهران-پکن
علی ربیعی، سخنگوی دولت روز سهشنبه، سوم تیرماه در نشست خبری با بیان تصویب پیشنویس برنامه ۲۵ ساله همکاریهای ایران و چین در هیات وزیران، گفت: «این طرح اثباتکننده شکستهای آمریکا برای منزوی کردن ایران و قطع ارتباط کشورمان با جامعه بینالمللی و عزم جمهوری اسلامی بر توسعه روابط با دیگر کشورهاست.» سخنگوی دولت با اشاره به اینکه طیف متنوعی از حوزههای همکاری میان ایران و چین همانند نفتخام، پتروشیمی، راهآهن و اتصالات دریایی مورد توجه قرار دارد افزود: «نحوه عملکرد و اجرای آن در مذاکرات جداگانهای انجام میشود.» به گزارش «شانا» به نقل از پایگاه اطلاعرسانی دولت، وی با برشمردن مواد مهم طرح همکاری ۲۵ ساله ایران و چین تصریح کرد: «به رسمیت شناختن اشتراکهای فرهنگی، تشویق چندجانبهگرایی، حمایت از حق برابر ملتها و تاکید بر توسعه بومی دیدگاههای دو ملت از جمله مواد این طرح است. با داشتن روابط عمیق دوجانبه از زمان برقراری روابط دیپلماتیک در حوزه انرژی، زیرساختها، صنعت، علم و فناوری امروز گسترش قابلتوجهی در روابط فیمابین داریم و درحال تحقق این برنامه هستیم.»
نقشه راه جامع
سخنگوی دولت با بیان اینکه آمادگی داریم بر همین اساس با همه همسایگان و کشورهای منطقه برای تنظیم یک نقشه راه روشن و جامع همکاری کنیم، ادامه داد: «ما عمیقا اعتقاد داریم که هیچ راهی جز چندجانبهگرایی و توسعه همکاریهای منطقهای و میانمنطقهای برای مواجهه با چالشهای متنوعی که پیش روی رشد و توسعه است وجود ندارد.» ربیعی با اشاره به اینکه این مصوبه دولت میتواند سرآغازی برای پاسخ دادن به زیادهخواهیها و سیاستهایی باشد که امروز در منطقه آسیا میخواهند ایران را منزوی کنند و مقاومت ایران را در گوشههایی بشکنند، ادامه داد: «این بخشی از سیاست خارجی و فعالیت بینالمللی ماست که امیدواریم به بهبود زندگی مردم ایران و مردم جمهوری خلق چین کمک کند.»