رمز دوم یکبار مصرف؛ راهنمای گام‌به‌گام دوستی با هیولا

فرارو- رمز دوم یکبار مصرف از دی‌ماه اجباری می‌شود. اجباری شدن رمز دوم یکبار مصرف برای تراکنش‌های آنلاین و خرید اینترنتی تصمیم یک شب و دو روز نیست؛ شروع این موضوع به سال قبل بر می‌گردد. زمانی که بانک مرکزی بانک‌ها را مجبور کرد فکری به حال ارائه رمز دوم یکبار مصرف کنند. این رمز با توجه به اعتبار کوتاه‌مدتی که دارد، امکان سواستفاده را به حداقل می‌رساند. چراکه از هر رمز صرفا یک بار و نهایتا تا ۶۰ ثانیه می‌توان استفاده کرد. با این تفسیر دیگر کسی بعد از شما نمی‌تواند از رمز دوم یکبارمصرفتان استفاده کند.

 

به گزارش فرارو؛ گفته می‌شود بخش بزرگی از کلاه‌برداری‌های اینترنتی، با سواستفاده از اطلاعات کارت انجام می‌شود که با پویا شدن رمز دوم، دیگر این امکان وجود نخواهد داشت. بانک‌ها قرار بود نهایتا تا دی‌ماه سال ۹۷ امکان استفاده از رمز دوم یکبار مصرف را برای مشتریانشان فراهم کنند. هر چند این اتفاق نیافتاد. کار به جایی رسید که بانک مرکزی در اطلاعیه‌ای در اردیبهشت‌ماه ۹۸ اعلام کرد از یک ماه دیگر یعنی خردادماه ۹۸، استفاده از رمز دوم یکبار مصرف اجباری می‌شود و مشتریان بانک‌ها هر چه زودتر رمز دوم یکبار مصرف را برای کارتشان فعال کنند. این موضوع باعث شد بانک‌ها بیش از پیش برای ارائه امکان استفاده از رمز دوم یکبار مصرف دست به کار شوند.

 

با توجه به مدت کوتاهی که برای فعالسازی رمز دوم یکبار مصرف در نظر گرفته شده بود و بازخورد منفی از سوی مشتریان بانک‌ها به همراه داشت، این موضوع به تعویق افتاد. حالا دوباره روند اجباری شدن رمز دوم یکبار مصرف به جریان افتاده و قرار است از اول دی‌ماه با رمز دوم ایستا خداحافظی کنیم. هر کدام از بانک‌ها روش‌های مختلفی برای فعالسازی رمز دوم یکبار مصرف در نظر گرفته‌اند. برخی فعالسازی را به مراجعه حضوری به شعبه بانک یا خودپرداز منوط کرده‌اند و برخی دیگر سراغ روش‌های غیر حضوری مثل اینترنت‌بانک یا سامانه USSD رفته‌اند. بعد از فعالسازی هر بار برای تراکنش اینترنتی می‌توانید رمز دوم یکبار مصرف را از طریق اپلیکشن موبایل، کد USSD، پیامک یا توکن OTP دریافت کنید. روش دریافت رمز دوم یکبار مصرف در بانک‌های مختلف متفاوت است، اما قرار نیست هزینه‌ای برای مشتری داشته باشد.

بانک مرکزی گفته از اول دی‌ماه یعنی کمتر از یک ماه دیگر، رمز دوم پویا یا همان رمز دوم یکبار مصرف برای تراکنش‌های اینترنتی اجباری می‌شود. با این حساب در مهلت باقی مانده باید برای فعال کردن رمز دوم یکبار مصرف کارت‌های بانکی خود دست به کار شویم. در حال حاضر رمز ایستا و رمز پویا هر دو فعال هستند و به همین دلیل مشتریان به دلیل راحتی، ترجیح می‌دهند از رمز ایستا استفاده کنند. به گفته همتی رمز ایستا باید به گونه‌ای غیرفعال شود که موجب نگرانی مشتریان در دریافت روزانه بیش از ۱۰میلیون خدمت بانکی نشود.

رمز دوم یکبار مصرف صرفا برای مدت زمان محدود در حد ۶۰ ثانیه و تنها برای یک تراکنش اعتبار دارد. به عبارتی برای هر مرتبه خرید اینترنتی یا تراکنش آنلاین که به وارد کردن رمز دوم بانکی احتیاج دارید، باید با استعلام از بانک، رمز دوم یکبار مصرف بگیرید و صرفا برای همان تراکنش از رمزتان استفاده کنید. حواستان باشد رمز اول چهار رقمی که برای خرید از کارت‌خوان و استفاده از خودپرداز استفاده می‌کنید همچنان به همان شکل باقی مانده و لازم نیست برای خرید از سوپرمارکت محل رمز دوم یکبار مصرف بگیرید. این مورد صرفا برای تراکنش‌های آنلاین و خرید‌های اینترنتی اجرا می‌شود. هرچند در صورت تمایل خودتان می‌توانید رمز اول چهار رقمی کارتتان را هم پویا کنید.

بانک مرکزی از مشتریان بانک‌ها خواسته با توجه به اینکه از اول دی‌ماه استفاده از رمز دوم یکبار مصرف اجباری می‌شود، هر چه زودتر برای فعالسازی آن اقدام کنیم. هر کدام از بانک‌ها راه‌های مختلفی برای فعال کردن رمز دوم یکبار مصرف پیشنهاد کرده‌اند. در بین روش‌های مختلف فعالسازی، مراجعه به شعبه بانک اولین روشی است که به ذهن بانک‌ها رسیده. بعضی هم سراغ گزینه‌های غیر حضوری رفته‌اند. روش‌های مختلف فعالسازی رمز دوم یکبار مصرف عموما در چهار بخش دسته‌بندی می‌شوند.

خیلی از بانک‌ها از جمله بانک رفاه تنها راه فعالسازی رمز دوم یکبار مصرف را مراجعه به شعبه بانک اعلام کرده‌اند. طوری که حتما باید یک بار برای فعالسازی رمز دوم یکبار مصرف به بانک رفته و با پر کردن فرم و امضای آن رمز دوم پویا را برای کارتتان فعال کنید. توجه داشته باشید که صرفا برای فعالسازی باید به بانک بروید و بعد از آن رمز دوم یکبار مصرف با یکی از چهار روش اپلیکیشن، کد USSD، پیامک و توکن OTP به دست شما خواهد رسید.

 

برخی بانک‌ها فعالسازی رمز دوم یکبار مصرف را به خدمات خودپرداز خود اضافه کرده‌اند که از جمله آن می‌توان به بانک تجارت اشاره کرد. شما برای فعال کردن اپلیکیشن‌های رمزساز باید با وارد کردن کارت خود به خودپرداز بانک، کد فعالسازی دریافت کنید تا بتوانید از اپلیکیشن رمز دوم یکبار مصرف بگیرید.

بعضی بانک‌ها مثل بانک ملی و پاسارگاد خیال مشتریانشان را راحت کرده‌اند و در سامانه‌های اینترنت‌بانک، امکان فعالسازی رمز دوم یکبار مصرف را اضافه کرده‌اند. با این روش دیگر نیازی نیست از خانه خارج شوید و تا بانک یا خودپرداز بروید، بلکه از خانه یا محل کار می‌توانید با مراجعه به سامانه اینترنت‌بانک رمز دوم یکبار مصرفتان را فعال کنید. توجه داشته باشید که این بانک‌ها برای مشتریانی که به سامانه اینترنت‌بانک دسترسی ندارند، روش‌های دیگری مثل مراجعه به شعبه را هم در نظر گرفته‌اند.

بانک صادرات یکی از بانک‌هایی است که کل خدمات رمز دوم یکباره مصرف را از طریق سامانه ستاره مربع یا همان کد USSD به مشتریانش ارائه می‌کند. طوری که با شماره‌گیری کد USSD مربوط به بانک می‌توانید رمز دوم یکبار مصرف کارتتان را فعال کنید. عموما این بانک‌ها از طریق همان کد USSD رمز دوم یکبار مصرف را به دست مشتریانشان می‌رسانند.

 

روش‌ها متفاوت است. دفعه قبلی که بانک‌ها مجبور بودند در مدت کوتاهی رمز دوم یکبار مصرف را برای مشتریانشان فعال کنند، هر کدام سراغ یک روش رفتند. باید توجه داشته باشید که بانک مرکزی این موضوع را برای مشتریان بانک‌ها کاملا روشن کرده که ارائه رمز دوم یکبار مصرف هیچ کارمزدی نخواهد داشت. این مورد خردادماه واکنش‌هایی را در پی داشت که نهایتا بانک مرکزی آب پاکی را روی دست بانک‌ها ریخت و به آن‌ها دستور داد که بابت فعال‌سازی و ارائه رمز دوم یکبار مصرف از مشتریانشان کارمزد نگیرند. روش‌های مختلف بانک‌ها را می‌توان در چهار بخش دسته بندی‌کرد. هر کدام از بانک‌ها ممکن است یک یا چند مورد از این روش‌ها را برای ارائه رمز دوم یکبار مصرف در نظر گرفته باشند. بانک مرکزی پیش از این بانک‌ها را مجبور کرده بود که در کنار اپلیکیشن موبایل، روشی دیگری را برای ارائه رمز دوم یکبار مصرف به مشتریانشان پیدا کنند. چراکه خیلی‌ها گوشی هوشمند ندارند و از این نظر با مشکل روبرو خواهند شد.

 

یکی از دم دستی‌ترین روش‌ها استفاده از کد USSD است. طوری که شما با ثبت شماره تلفن همراهتان و اعلام یک رمز برای سیستم USSD، می‌توانید هر موقع خواستید با مراجعه به سامانه‌های ستاره مربعی بانک‌ها برای دریافت رمز دوم یکبار مصرف اقدام کنید. برای مثال بانک صادرات این روش را برای ارائه رمز دوم یکبار مصرف به مشتریانش در نظر گرفته است.

 

اغلب بانک‌ها سراغ اپلیکیشن‌های موبایلی رفته‌اند. بعضی همان اپلیکیشن موبایل‌بانک را برای ارائه رمز دوم یکبار مصرف در نظر گرفته‌اند و بعضی دیگر اپلیکیشن جداگانه‌ای به عنوان رمزساز ارائه کرده‌اند. در این روش شما برای خرید‌های اینترنتی یا تراکنش‌های آنلاین می‌توانید با استفاده از اپلیکیشن موبایل‌بانک یا رمزساز، رمز دوم یکبار مصرف دریافت کنید. اغلب بانک‌ها از جمله بانک سرمایه، پاسارگاد، ملی، رفاه، سپه و ... از این روش برای ارائه رمز دوم یکبار مصرف استفاده می‌کنند.

 

یکی از روش‌ها که زیاد در بین بانک‌ها متدوال نیست، استفاده از سرویس پیامکی برای ارسال رمز دوم یکبار مصرف است. در این روش زمانی که از اینترنت‌بانک برای تراکنش آنلاین استفاده می‌کنید، می‌توانید با کلیک بر روی یک گزینه از سامانه بخواهید رمز دوم یکبار مصرف را برایتان پیامک کند. بانک ملت از جمله بانک‌هایی است که این روش را در کنار دیگر روش‌ها برای ارائه رمز دوم یکبار مصرف در نظر گرفته است.

 

بعضی بانک‌ها پیش از این برای تولید رمز یکبار مصرف اینترنت‌بانک از توکن OTP استفاده کرده‌اند و همچنان در برخی موارد استفاده از آن رواج دارد. توکن یک سخت‌افزار کوچک کف دست است که با فشار دادن یک دکمه بر روی آن می‌توان رمز یکبار مصرف دریافت کرد. ممکن است برخی بانک‌ها از این روش برای ارائه رمز دوم یکبار مصرف استفاده کنند. باید توجه داشته باشید که در حال حاضر دریافت توکن OTP برای اینترنت‌بانک، شامل هزینه خرید این توکن‌ها است.