عباس عبدی: تندرو‌ها برای اثبات خود و نفی دیگران از دوقطبی سازی استفاده می‌کنند

شماره روز شنبه روزنامه کیهان و تیتر و عکس جنجالی آن در واکنش به حضور بانوان در ورزشگاه آزادی

فرارو- روزنامه کیهان در صفحه نخست شماره روز شنبه خود با انتشار دو تصویر خاص موضوع حضور زنان در ورزشگاه آزادی را با حضور بانوان در مراسم راهپمیایی اربعین مقایسه کرد و نوشت: «راهیان آزادی، قربانیان آزادی». این تیتر کیهان با اعتراض‌‌های تندی از دو طیف سیاسی کشور و بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شد. بسیاری این نام‌گذاری و خط‌کشی بین مردم را تقبیح کرده و قیاس کیهان را "تفرقه‌افکنی"، "نفرت پراکنی" و تلاش برای قراردادن شهروندان در برابر یکدیگر خوانده‌اند.

و البته یکی از تندترین انتقادها به کیهان را نیز یک اصولگرا مطرح کرد. محمد مهاجری فعال رسانه‌ای اصولگرا در اعتراض به این مقایسه گفت: «اینکه یک دوقطبی کاذب ایجاد کنند که هرکس را به ورزشگاه می‌رود، آدم بی‌دین و هرکس را که نمی‌رود متدین معرفی کنند، اولا واقعیت ندارد و ثانیا جز ایجاد نفاق و تفرقه در جامعه نتیجه‌ای به دنبال نخواهد داشت. حالا که نظام به طور کلی با ورزشگاه رفتن زن‌ها کنار آمده، عده‌ای هم به میدان آمده‌اند که نان‌شان در دعوا‌های سیاسی است. او چنین تیتری را یک کار لوس رسانه‌ای از سوی کسانی خوانده که می‌خواهند بگویند ما هم هستیم: «وگرنه این کار نه ارزش حرفه‌ای دارد و نه ارزش تولیدی.» (ادامه واکنش‌ها به تیتر و عکس جنجالی کیهان را اینجا بخوانید)

در میان افرادی که برای دیدن بازی تیم ملی به ورزشگاه آزادی رفته بودند، بانوان محجبه نیز حضور داشتند

امروز اما روزنامه کیهان در مقام پاسخ برآمد. این از معدود دفعاتی است که کیهان انتقادها را به رسمیت شناخته و به آن جواب می‌دهد. کیهان در این باره نوشت: «اگر جمعیت کشور را ۸۰ میلیون نفر فرض کنیم که بیش از این است و زنان نیمی از جمعیت کشور باشند، نسبت حاضران در ورزشگاه با کل زنان کشور چقدر است؟ کمتر از یک‌ده‌هزارم! بله همین‌قدر اندک و ناچیز. عده‌ای می‌کوشند این جمع کوچک و اندک را جامعه زنان کشور جا بزنند. دغدغه و علاقه آنان را دغدغه و علاقه همه زنان کشور معرفی کنند و می‌کنند. چنین برخوردی جز فریب‌کاری است؟ و آیا آن زنان و دختران محترم، ابزار این فریب نیستند؟»

عباس عبدی معتقد است تندروها در مسائل مختلف برای اثبات خود و نفی دیگران از دوقطبی سازی استفاده می کنند

اما چرا در شرایط فعلی کشور و با توجه هشدارهایی مبنی بر دوری از  "دوقطبی‌سازی" و "نفرت پراکنی"، کیهان درست در بزنگاه‌ها به مرزبندی روی آورده و بازی "خودی" و "غیرخودی" به راه می‌اندازد. عباس عبدی این رویه کیهان را غیرعادی نمی‌داند. او معتقد است نگاه کیهان برآیند "مفروض گرفتن حقانیتِ مطلقِ خود و نفی دیگری است". گفتگو فرارو با عباس عبدی را در ادامه ‌می‌خوانیم:

اقدام روزنامه کیهان در دو قطبی سازی که در مورد رفتن بانوان به ورزشگاه صورت گرفت، از کجا نشات می‌گیرد و این امر چه تبعاتی  می‌تواند در جامعه به دنبال داشته باشد؟
دو قطبی سازی روزنامه کیهان قابل انتظار است، چراکه در واقع بازتابی‌ست از نگاه آنان در به رسمیت نشناختن دیگران و این کار از قطبی کردن امور شکل می‌گیرد، یعنی مفروض گرفتن حقانیت مطلق خود و نفی دیگری. طبعا این فرآیندی است که بسیاری از افراد تندرو دوست دارند چنین روندی را طی و بر اساس آن حرکت کنند.

اما آن‌ها توجه نمی‌کنند، عکس‌هایی‌که از حضور زنان در ورزشگاه منتشر شد، در بین همان افراد بانوان محجبه نیز وجود داشت و این افراد نیز از نزدیک مسابقه فوتبال را بدون هیچ مشکلی تماشا کردند، کما اینکه چنین افراد متفاوتی در بین کسانی که به کربلا می‌روند، هم وجود دارد؛ و همه افرادی که برای مراسم اربعین می‌روند نیز از نظر پوشش یک‌دست نیستند، اما با این حال آنان ترجیح می‌دهند که به سمت این دو قطبی‌سازی بروند.

سخنان سید احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران در مورد عدم دو قطبی سازی جامعه را چگونه ارزیابی می‌کنید، با این فرض که کیهان عکس این موضوع را انجام داد، آیا این امر نشان دهنده ایجاد صدا‌های مختلف  در این باره نیست؟
قطعا یکدست نیستند، بخشی از جناح اصول‌گرا که بیشتر در بین مردم هستند و نمی‌خواهند همه چیز را به دیگران تحمیل کنند، می‌دانند که فرزندان و اقوام خودشان نیز در مجموعه افراد دارای افکار متفاوت از آن‌ها حضور دارند.

ولی نکته‌ای که افراد قطبی کننده به آن توجه نمی‌کنند، آن است که به هر حال برای حضور بانوان در ورزشگاه مجوز داده شده، چرا نمی‌گویند که این مجوز از کجا آمده؟ اگر اینقدر این وضعیت زشت است، چرا ساختاری که آن‌ها به آن اعتقاد دارند، نمی‌تواند جلوی حضور بانوان در ورزشگاه را بگیرد؟

به نظر شما آیا این دو قطبی سازی‌ها در آینده نزدیک سر موضوعات دیگری، چون انتخابات مجلس و با موضوعاتی اجتماعی دیگر تشدید نخواهد شد؟
قطبی‌سازی یک شیوه است و فرقی نمی‌کند در کجا و چه موضوعی به کار رود. استفاده کنندگان از آن سعی می‌کنند در هر جایی این شیوه را به کار گیرند، این امر می‌تواند در سیاست، اقتصاد، جامعه، فرهنگ، ورزش رخ دهد. از سوی دیگر در دو قطبی‌سازی بخشی از نیرو‌های جامعه در دو سر قطب اجتماعی حضور دارند که سعی می‌کنند با قطبی کردن بیشتر مسئله، اثبات خود و نفی دیگری را نتیجه بگیرند و شیوه ستیز را به جای رقابت و تفاهم نهادینه کنند.

خطرات و تبعات این دو قطبی سازی‌ها که شما در صحبت‌های خود به آن اشاره کردید، در جامعه چه خواهد بود؟
کسانی از دو قطبی کردن جامعه استفاده می‌کنند که خواهان گفتگو و تعامل نیستند و به جای آن خواهان حذف، خشونت و درگیری هستند، بنابراین هرچه فضای دوقطبی را هرکه از هر جایی تشدید کند، نیرو‌های میانه را تضعیف خواهد کرد و جامعه را به دو قطب غیر قابل تفاهم و گفتگو تجزیه خواهد کرد، در چنین شرایطی راهی برای این دوقطب باقی نمی‌ماند جز این که به جان هم بیفتند تا یکی دیگری را حذف کنند. البته این فرایند دوباره برای جریان غالب تکرار خواهد شد تا در نهایت همه نابود می‌شوند. به همین دلیل است که بسیاری با این فرایند قطبی کردن مخالف‌اند و با آن همراهی نمی‌کنند.