از محسن رضایی تا اعظم طالقانی

همایش فصلی خانه احزاب روز پنجشنبه میزبان چهره‌های مختلفی بود؛ از دختر آیت‌الله طالقانی تا دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و از نمایندگان اصلاح‌طلب تا وزیر احمدی‌نژاد. هرکدام هم حرف‌ها و دغدغه‌های خودشان را مطرح کردند.

به گزارش شرق، اعظم طالقانی کار احزاب را نقد قدرت خواند و محمد حسینی هم سرلوحه قراردادن گام دوم انقلاب را وظیفه احزاب دانست. مازنی هم کار احزاب را تقویت چرخه دموکراسی خواند. محسن رضایی هم از منظر شخصیت حقوقی خود در مجمع تشخیص، طرح استانی‌شدن انتخابات را که از سوی مجلسیان تهیه شده عجولانه خواند. قابل‌توجه است که این طرح امکان رأی‌آوری‌های قومی و طایفه‌ای را کم می‌کند.

محسن رضایی گفته است: اینکه تنها احزاب را برای انتخابات بخواهیم تا افرادی را به حکومت بفرستیم و بعد تا انتخابات بعدی با احزاب خداحافظی کنیم، این موضوع را نشان می‌دهد که باید درباره نقش احزاب جهت اداره حکومت بازنگری اساسی صورت گیرد. بعد از گذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب به دوره انتقال بین‌نسلی و نه انتقال بین‌حزبی و جناحی رسیده‌ایم. نسل اول و دوم انقلاب در حال خداحافظی‌کردن هستند.

او در ادامه گفت: مجلسی‌ها هم طرح عجولانه‌ای در مسئله استانی‌شدن انتخابات دادند که با وجود نکات خوب در آن در یک مورد با ایراد مجمع و شورا مواجه شد، به همین دلیل این طرح خوابیده است، اما لایحه دولت با وجود نواقص کامل‌تر است. احزاب می‌توانند قانون انتخابات درست را بعد از ۴۰ سال آماده کنند.

رضایی توضیح داد: از اول انقلاب تاکنون رؤسای‌جمهور با سه سلیقه آزادی، اسلام، ایرانیت و انقلاب، عدالت، اسلام و انقلاب و سلیقه پیشرفت روی کار آمدند؛ یعنی دو رئیس‌جمهور نماد عدالت، دو رئیس‌جمهور دیگر نماد پیشرفت و یک رئیس‌جمهور نماد آزادی بود. این‌ها سلایق مردم را نشان می‌دهد که در ادوار مختلف تکرار شده است؛ بنابراین لازم است بعد از گذشت ۴۰ سال احزاب با درنظرگرفتن این سلایق شکل بگیرند تا پایدار بمانند.

احزاب باید قدرت را امر به معروف کنند
اعظم طالقانی، دبیرکل جامعه زنان انقلاب اسلامی، هم در این همایش کار اصلی احزاب را امر به معروف و نهی از منکر دانست و تأکید کرد که احزاب باید نقد قدرت و حاکمیت را در چارچوب ادب و احترام انجام دهند. طالقانی خاطرنشان کرد: از ابتدای انقلاب به ما گفته‌اند که نباید از قدرت و حاکمیت نقد شود، چون باعث تضعیف می‌شود. حال اینکه اگر از ابتدا اجازه نقد داده می‌شد، این اختلاس‌ها، دزدی‌ها و خیانت‌ها راه نمی‌افتاد.

اگر از ابتدا اجازه نقد صادقانه و مشفقانه را می‌دادند، می‌توانستیم ارائه طریق کنیم. او ادامه داد: چرا باید به‌خاطر حرف‌های نماینده‌ای در مجلس و بیان انتقاداتش به او حکم داده و بازداشت شود. نماینده در تمام مجالس دنیا اجازه و مصونیت دارد. اگر این مصونیت وجود داشته باشد، نمایندگانی که مسائلی را در محافل خصوصی مطرح می‌کنند جرئت، شهامت و شجاعت بیان آن از تریبون علنی را هم دارند. این همان وظیفه و رسالت نماینده است.

پروانه مافی هم سخنران دیگر همایش خانه احزاب بود که گفت: به‌عنوان نماینده شما در کمیسیون ماده ۱۰ احزاب، تحزب و توسعه سیاسی در دولت و مجلس را دنبال می‌کنم. ما با تلاش فراوان در کمیسیون ماده ۱۰ احزاب توانستیم ۱۱۶ حزب سیاسی، اعم از ملی و استانی را به رسمیت شناخته و آن‌ها را برای ادامه فعالیت معرفی کنیم. نماینده تهران همچنین در پایان صحبت‌های خود از زهرا مصطفوی، دختر حضرت امام، به‌عنوان اولین زنی که حزب سیاسی را تشکیل داد، به ثبت رساند و رسمیت بخشید و امام (ره) هم آن را تأیید کرد، قدردانی کرد.

احزاب بیانیه گام دوم را سرلوحه قرار دهند
محمد حسینی، وزیر ارشاد احمدی‌نژاد، هم در این همایش بر لزوم سرلوحه قرارگرفتن بیانیه گام دوم انقلاب برای انتخابات و فعالیت احزاب تأکید کرد و گفت که با تقویت بُعد نظارتی مجلس و به دنبال آن تشکیل دولت کارآمد و توانمند کشور می‌تواند از شرایط دشوار فعلی عبور کند. وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: تقویت بُعد نظارتی مجلس، دولتی کارآمد و توانمند را شکل می‌دهد، در این شرایط دو قوه مجریه و مقننه می‌توانند کشور را از شرایط دشوار فعلی عبور دهند.

احزاب باید زنجیره دموکراسی را تقویت کنند
احمد مازنی، عضو فراکسیون امید، هم در همایش فصلی خانه احزاب گفت: بعد از گذشت ۴۰ سال از انقلاب اسلامی و تجربه ۱۰ دوره مجلس، ۱۲ دوره دولت و پنج دوره شورا‌ها ناچار و ناگزیریم که حزب را به معنای واقعی در حلقه دموکراسی و انتخابات تعریف کرده و جایگاه متناسب با آن را پیش‌بینی کنیم. در این راستا باید قانون انتخابات اصلاح شود. تا زمانی که حاکمیت به معنای مجموعه ارکان نظام، به‌ویژه مجلس و شورای نگهبان به این جمع‌بندی نرسد که حزب باید از ارکان اصلی مشارکت مردم باشند، همچنان شاهد فساد و ناکارآمدی و ضعف‌های مختلف در اداره امور کشور خواهیم بود؛ به‌طوری‌که حتی نقاط مثبت هم دیده نخواهد شد.

مازنی اولین قدم در جهت اصلاح زنجیره دموکراسی را ایجاد احزاب قوی و تأثیرگذار توسط ۱۱۰ حزب موجود دانست و گفت: در مسئله انتخابات علاوه‌بر قصور احزاب، قصور دولت در لایحه انتخابات را شاهدیم. آنچه مجلس تهیه کرد در رفت‌وبرگشت بین مجلس و شورا دچار مشکل شد. البته که مجلس همچنان روی تحزب و کیفی‌کردن انتخابات اصرار دارد.

او با اشاره به تلاش‌های صورت‌گرفته برای انجام گفت‌وگوی ملی گفت: از ابتدای مجلس به این نتیجه رسیدیم که در‌حال‌حاضر تنازعات سیاسی از مرز منافع جناحی وارد ضرر به منافع ملی شده است؛ بنابراین برای حل این مشکل به سمت گفت‌وگوی ملی رفتیم. شورایی خارج مجلس و درون مجلس تشکیل و مجمع گفت‌وگوی ملی راه‌اندازی شد که اولین خروجی آن پیش‌نویسی با عنوان میثاق‌نامه انتخابات با تأکید بر منافع ملی بود.

محمدرضا باهنر هم با بیان اینکه در مجلس اول آن‌قدر چهره‌های کاریزماتیک حضور داشتند که در مجلس دوم اصلا کسی به جز نماینده‌ها حاضر به ثبت‌نام نبود و می‌گفتند من کجا و شأن مجلس کجا؟ گفت: بعضی مواقع ما با التماس و خواهش دست رئیس‌دفتر نماینده را می‌گرفتیم که در انتخابات شرکت کند؛ اما در این سال‌ها تعداد ثبت‌نام نامزد‌های مجلس از ۱۲ هزار نفر بیشتر شده است و تا جایی که می‌دانم، در سال جاری حدود ۱۶ هزار نفر قصد شرکت دارند؛ هرچند نمی‌خواهم درباره این تعداد سوء‌ظن داشته باشم.

دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین در پایان بیان کرد: وعده‌هایی در حوزه‌های انتخاباتی داده می‌شود که اصلا عملی نیست. گفته می‌شد مجلس و احزاب همان ابتدای مجلس فهرستی از انواع مطالبات مردم اعم از شدنی و نشدنی تهیه می‌کنند؛ یعنی از همان ابتدا فهرست بلندبالایی از مطالبات نشدنی مردم تهیه می‌کنند.

پیگیری وضعیت فرج کمیجانی
مصطفی کواکبیان هم گفت: خانه احزاب باید به دیوان عدالت اداری به خاطر ابطال مصوبه دولت برای برگزاری تجمعات مسالمت‌آمیز شکایت کند. وقتی اجازه داده نمی‌شود که کارگران تجمع برگزار کنند، آن‌ها می‌روند راه‌آهن را می‌بندند. او با بیان اینکه برای همین انتخابات پیش‌رو هم می‌توان قانون را اصلاح کرد تا مردم بتوانند به احزاب هم رأی دهند، خاطرنشان کرد: جریان‌هایی مردم را از حضور در انتخابات مأیوس می‌کنند و شعار «اصلاح‌طلب اصولگرا دیگه تمومه ماجرا» را مطرح کردند؛ ولی ما نباید این شعار را تکرار کنیم.

این شعار از خارج از کشور مطرح شده است. این نماینده مجلس در پایان گفت: خواهش من این است که رئیس قوه قضائیه پیگیر دستگیری فرج کمیجانی، از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب شود. شهاب‌الدین صدر، دبیر‌کل جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت، در همایش خانه احزاب هم با تأکید بر اینکه احزاب می‌توانند به‌عنوان سوپاپ اطمینان سیاسی عمل کنند، گفت: احزاب به‌ویژه هنگامی که دارای علایق و جهت‌گیری ملی باشند، می‌توانند به‌عنوان ابزاری برای سازماندهی مشارکت عمومی، مشروعیت سیاسی و جلوگیری از بروز منازعات و خشونت‌های اجتماعی عمل کنند. علی صوفی، دبیرکل حزب پیشرو اصلاحات، گفت: همه می‌دانیم که کشور در شرایط سختی قرار دارد.

بعضی از مشکلات کشور ریشه خارجی و برخی هم ریشه داخلی دارد. او افزود: یک نگاه درباره مشکلات کشور می‌گوید که قبلا وضع بهتر بود یا سیاست کشور در منطقه اشتباه است؛ اما اگر واقع‌بین باشیم، اصل را باید به نظر مردم بدهیم و به مردم جسارت نکنیم و به آن‌ها نگوییم بیخود انقلاب کرده یا سفارت آمریکا را گرفتید؛ بلکه همه کار‌های مردم درست بوده است. مردم به‌درستی انقلاب کردند.

حسین کاشفی، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت ایران اسلامی، هم گفت: مهم‌ترین مسئله جامعه، منافع ملی است. منافع ملی محقق نمی‌شود؛ مگر با انسجام و وفاق و وحدت. در قانون اساسی ما به حضور و مشارکت مردم اشاره شده است. تحزب و تشکل‌های مدنی نماینده مردم برای پیگیری منافع ملی هستند و وقتی به حقوق مردم و تحزب توجه کنیم، سرمایه اجتماعی افزایش می‌یابد. برای گسترش و تقویت احزاب، چه اقدامی انجام شده است؟ یک دولت خانه احزاب راه‌اندازی کرده و دولت بعدی آن را تعطیل می‌کند.

کاظم اکرمی هم گفت: با وجود اینکه همه انتقاداتی به وضعیت فعلی کشور دارند؛ اما می‌دانیم که همه تلاش برای حفظ انقلاب اسلامی است که باید همه پای کار باشیم. وزیر پیشین آموزش‌وپرورش با تأکید بر لزوم پرهیز از اختلافات، خودبینی، خودخواهی، گروه‌محوری، سهم‌خواهی و رها‌کردن مردم گفت: باید تلاش کنیم در هر گروهی اختلافات، خودخواهی و سهم‌خواهی را کمتر کنیم. توجه این ملت به ما است. اگر همه به این نکته توجه کنیم، حاصل رفتار‌های ما مبتنی بر توجه به عزت اسلام، قرآن کریم، محمد و آل محمد (ص) خواهد بود.

حزب غیر‌قانونی اجازه فعالیت ندارد
جمال عرف، معاون سیاسی وزارت کشور، هم در این همایش گفت: در قالب کمیسیون ماده ۱۰ احزاب جلسات جدی داشتیم و دنبال می‌کنیم. جلسه کمیسیون ماده ۱۰ فراقوه‌ای است و دو نفر از نمایندگان مجلس، نماینده دادستان و رئیس قوه قضائیه و نماینده قوه مجریه در آن حضور دارند. تلاش ما این است که نگاه انبساطی در مجموعه کمیسیون ماده ۱۰ داشته باشیم.

او افزود: در ۱۰ دوره انتخابات فراز‌و‌فرود‌هایی داشتیم. در مجلس اول و هفتم کمترین مشارکت را با ۵۱ و ۵۲ درصد داشتیم و بالاترین مشارکت در مجلس پنجم و ششم با ۷۱ و ۶۷ درصد بود؛ بنابراین این نوسان باید مورد توجه قرار گیرد. او بخشی از این نوسان‌ها را مرتبط با میزان مشارکت و حضور احزاب و تشکل‌ها با سلایق و علایق مختلف در عرصه انتخابات دانست.

مهدی امیری‌اصفهانی، نماینده قوه قضائیه در کمیسیون ماده ۱۰ احزاب، با اشاره به اینکه همه احزابی که در جلسه حضور دارند، خود را با قانون جدید احزاب تطبیق داده‌اند، خاطرنشان کرد: بر‌اساس قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی، حزبی که خود را با قانون تطبیق ندهد، اجازه فعالیت ندارد و تمام جبهه‌ها و گروه‌هایی که چنین شرایطی ندارند، باید مراجعه کنند و مطابق قانون عمل کنند.

ما تشکل و حزبی را که بیرون از تعاریف قانونی باشد، غیر‌قانونی می‌دانیم و مطابق قانون عمل می‌کنیم. او با تأکید بر اینکه امروز مؤلفه‌های قدرت سیاسی با ۴۰ سال قبل تفاوت کرده است، گفت: باید مناسبات خود را باز‌تعریف و روش‌های نوین را برای مشارکت در قدرت سیاسی خلق کنید؛ همچنین باید نقد مؤثر و اصلاح منصفانه در توسعه و پیشرفت کشور را هویدا کنید.