موز دوباره میوه لاکچری می‌شود؟

فرارو– کم کم باید با موز خداحافظی کنیم. گزارش‌های گمرک نشان می‌دهد واردات این میوه استوایی در ده ماه اول امسال نسبت به سال گذشته از ۵۸۵ هزار تن به ۳۵۰ هزار تن رسیده و حدود ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده است، ولی هنوز جایگاه سیزدهم بزرگترین اقلام وارد شده به کشور قرار دارد. موز‌هایی که عمدتا ترکیه نقش واسطه‌گری را برای آن‌ها ایفا می‌کند و قیمت تمام شده آن برای وارد کننده‌ها حدود سه هزار و ۶۰۰ تومان است. با این حال قیمت موز در میوه‌فروشی‌های سطح شهر تقریبا معادل یک دلار بازار آزاد است و ۱۲ هزار تومان قیمت دارد.

کاهش ۴۰ درصدی واردات موز
جدیدترین آمار منتشر شده از تجارت خارجی کشور در ۱۰ ماه اول سال ۹۷ حدود ۳۵۰ هزار تن موز به ارزش حدود ۳۰۰ میلیون دلار وارد کشور شده است. این میزان واردات موز نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ وزنی ۴۰.۱۱ درصد کاهش داشته و از نظر ارزش دلاری، ۳۳.۶۲ درصد افت کرده است. بر اساس آمار در ۱۰ ماه اول سال ۹۶، بیش از ۵۸۵ هزار تن موز به ارزش بیش از ۴۵۱ میلیون و ۸۶ هزار دلار وارد کشور شده بود. با وجود این کاهش ۴۰ درصدی در واردات موز، این میوه فعلا در رتبه ۱۳ اقلام عمده وارداتی به کشور است و فاصله کمی با آمار واردات گوشی تلفن همراه دارد. این یعنی همان میزان ارزی که برای واردات گوشی موبایل خرج می‌کنیم، صرف خرید موز سبز می‌شود. گفتنی است، کل واردات در ۱۰ ماهه ابتدایی سال جاری میزان واردات قطعی کالا به ایران ۳۵ میلیارد و ۶۷۲ میلیون دلار بوده است که نسبت به ۱۰ ماهه سال گذشته ۱۷.۳۸درصد از نظر وزنی و ۱۸.۸۷ درصد از نظر ارزش دلاری کاهش داشته است.

قیمت سه هزار و ۶۰۰ تومانی موز وارداتی
موز جزء معدود میوه‌های پرمصرفی است که قیمت آن تقریبا همگام با دلار افزایش و کاهش پیدا می‌کند. حالا که دلار تقریبا ۱۲ هزار تومان است، موز هم کیلویی ۱۲ هزار تومان در میوه‌فروشی‌ها عرضه می‌شود. قیمت تمام شده واردات موز خیلی کمتر است. چراکه موز با ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی وارد کشور می‌شود و میانگین ارزش دلار‌هایی که به پای موز‌ها رفته چهار هزار و ۲۴۷ تومان است. به عبارتی هر کیلوگرم موز برای وارد کننده‌ها حدود سه هزار و ۶۰۰ تومان تمام می‌شود. این رقم از تقسیم ارزش ریالی واردات موز بر وزن کل موز‌های وارداتی به کشور به دست می‌آید. از طرفی خود واردکننده‌ها تقریبا همان یک دلار را برای خرید موز پرداخت می‌کنند و میانگین ارزش موز‌های وارد شده به کشور حدود ۸۷ سنت معادل ۰.۸۷ دلار است. این رقم با احتساب دلار ۱۲ هزار تومانی می‌شود ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان.

موز‌هایی که می‌خوریم از کجا می‌آیند؟
عمده موز‌هایی که ما می‌خوریم از کشور ترکیه وارد می‌شود. آخرین جزئیات منتشر شده از واردات موز به کشور نشان می‌دهد در ۹ ماه اول امسال حدود ۱۱۸ میلیون دلار موز از ترکیه به کشور وارد شده است. البته این موز‌ها در خود ترکیه تولید نشده و این کشور نقش واسطه را برای واردات موز به ایران ایفا می‌کند. مجموع وزن موز‌های وارد شده از ترکیه تا آذر امسال حدود ۱۴۱ هزار تن است. مبدا بعدی موز‌هایی که به ایران وارد می‌شوند کشور فیلیپین است که در ۹ ماه اول امسال حدود ۱۱۰ هزار تن موز به ایران صادر کرده که ارزش آن‌ها به ۹۷ میلیون دلار می‌رسد. اکوادور به عنوان بزرگترین صادرکننده موز در دنیا رتبه سوم صادرات موز به ایران را داشته و در ۹ ماه اول امسال حدود ۴۹ هزار تن موز به ارزش ۴۷ میلیون دلار موز از این کشور وارد ایران شده است. هند، امارات، هنگ‌کنگ و تایلند در رتبه‌های بعدی کشور‌هایی هستند که ایران از آن‌ها موز وارد می‌کند.

تجارت جهانی موز در دستان اکوادور
کشور‌های استوایی در دنیا بیشترین صادرات موز را دارند، با این وجود می‌توان رد و پای کشور‌هایی مثل بلژیک را هم در رده‌بندی بزرگترین صادرکننده‌های موز پیدا کرد. بر اساس آخرین گزارش‌های جهانی حدود یک چهارم کل صادرات موز در دنیا، در اختیار اکوادور است. این کشور سالانه حدود سه میلیارد دلار موز صادر می‌کند. برای اینکه بهتر ارزش این عدد را درک کنید باید بگویم کل صادرات ایران در سال ۹۶ حدود ۴۴ میلیارد بوده و این رقم تقریبا یک پانزدهم کل صادرات ایران است. بلژیک با اینکه فاصله زیادی با خط استوا دارد، در رتبه دوم صادرات موز جهان جا خوش کرده و سالانه حدود ۱.۱ میلیارد دلار موز به کشور‌های دیگر صادر می‌کند. کاستاریکا، کلمبیا و گواتمالا در رتبه‌های سوم تا پنجم صادرات جهانی موز قرار دارند. نکته جالب آنجاست که حدود یک سوم کل صادرات موز دنیا در اختیار چهار شرکت است که دوتای آن‌ها آمریکایی و یکی ایرلندی است.